Żniwa w Wielkopolsce nie zaimponowały plonami
Jak informuje Wielkopolska Izba Rolnicza, dzięki monitoringowi prowadzonemu regularnie zarówno przez pracowników biur powiatowych, jak i zespół ekonomiczny z biura wojewódzkiego wiadomo, jak rozwija się sytuacja na rynku zbóż oraz na jakim etapie są żniwa. Okazuje się, że większość wielkopolskich rolników może już świętować dożynki, a ci, którzy nie sprzątnęli jeszcze dorocznych plonów, stanowią wyjątki. Z relacji WIR wynika, że ostatnie hektary niezmłóconych upraw znajdują się na północy województwa.
Żniwa 2024: wnioski rolników z Wielkopolski
Z relacji rolników z Wielkopolski wynika, że w roku 2024 ze względu na warunki atmosferyczne i przyspieszony okres wegetacji roślin żniwa zaczęły się 2 tygodnie wcześniej, niż miało to miejsce dotychczas. Przyspieszony początek zbiorów okazał się jednoznaczny z ich wcześniejszym zakończeniem. W ten oto sposób wraz z początkiem sierpnia Wielkopolska jest w niemalże 100% po zniwach.
Rolnicy z tego regionu Polski nie sa jednak zadowoleni zarówno z parametrów zebranych plonów, jak i ilości. Okazuje się, że w Wielkopolsce zebrano o ok. 15-20% niższe plony niż zakładano. Jak twierdzą rolnicy, w skrajnych przypadkach były one mniejsze nawet o ponad 30% w stosunku do roku 2023. Główny Urząd Statystyczny oszacował, że w skali całego kraju średni plon zbóż będzie w tym roku niższy o 4%, a rzepaku o 9%.
Skupy w Wielkopolsce płacą słabo za zboże
Rolnicy z Wielkopolski nie są również zadowoleni z cen proponowanych za zboże w skupach. Uważają, że nie pokrywają one kosztów produkcji zarówno zbóż konsumpcyjnych, jak i paszowych. Ponadto rolnicy zaznaczają, iż stawki skupu są obniżane w przypadku wystąpienia zanieczyszczeń oraz połówki ziaren, a w skrajnych przypadkach rolnicy są odsyłani bez możliwości sprzedania zboża. Co ciekawe, w niektórych przypadkach zboże konsumpcyjne jest kwalifikowane jako paszowe.
W związku z powyższym wielu rolników decyduje się na przeczekanie i nie sprzedaje zebranych zbóż, licząc na wzrost cen skupu. Okazuje się, że gospodarze narzekają również na jakość tegorocznej słomy, która jest łamliwa i której jest mało.
Kierownicy biur powiatowych WIR o żniwach 2024
WIR przedstawił podsumowania żniw 2024 przez poszczególnych kierowników biur powiatowych. Oto one:
Rolnicy z powiatu gnieźnieńskiego mówią, że plon z każdej uprawy jest mniejszy niż w ubiegłym roku. Po wiosennych przymrozkach najbardziej ucierpiały plantacje żyta i jęczmienia. Zawirowania pogodowe wpłynęły na ostateczny plon rzepaku. Pszenica plonowała na poziomie 5,5-6,5 t/ha, rzepak 2,5-3,5 t/ha, żyto 2-3,5 t/ha, jęczmień 4-6 t/ha.
Okoliczne skupy zostały uruchomione i obowiązuje w nich cena dnia:
- rzepak: 1800 -1950 zł/t,
- pszenżyto: 600-630 zł/t,
- żyto: 520-540 zł/t,
- jęczmień: 560-600 zł/t.
W powiecie kaliskim żniwa się skończyły. Tegoroczne plony zboża wykazują znaczną zmienność w zależności od lokalizacji oraz warunków pogodowych w poszczególnych rejonach powiatu. W rejonie kaliskim średni plon wynosi: żyta 2-4 t/ha, pszenżyta 4-6 t/ha, pszenicy 5-8 t/ha, owsa 2-4 t/ha.
Aktualne ceny skupu zboża przedstawiają się następująco:
- jęczmień: 680-720 zł/t,
- żyto: 400-500 zł/t,
- pszenżyto: 600-800 zł/t,
- pszenica: 700-850 zł/t,
- owies: 500-600 zł/t.
Jak wynika z informacji zebranych od lokalnych rolników, plony są niższe niż przed rokiem, co jest spowodowane niekorzystnym przebiegiem pogody i szczególnie widoczne na glebach słabszych. Rolnicy sygnalizują, że warunki pogodowe wpłynęły na słomę, jest jej mniej i gorszej jakości, a ceny słomy są wyższe w porównaniu z innymi latami. Są też sygnały, że rolnicy niechętnie sprzedają ziarno przy obecnych cenach, przez co wielu z nich decyduje się na jego przechowanie. Zboża sprzedają głównie ci producenci, którzy nie dysponują odpowiednią powierzchnią magazynową i potrzebują środków finansowych. Rolnicy przygotowują się do dożynek, ale z rozmów nimi wynika, że ze względu na trudną sytuację w rolnictwie nie wykazują radości z tego powodu i nie widzą przyszłości dla siebie.
Tegoroczne żniwa w powiecie kępińskim i ostrzeszowskim rozpoczęły się znacznie wcześniej niż w poprzednich latach ok. 20 czerwca. Pogoda sprzyjała zbiorom, w trakcie żniw nie odnotowano ekstremalnych zjawisk pogodowych, które uszkodziłyby dojrzałe zboża. Niestety, niesprzyjające warunki w trakcie sezonu, czyli wiosenne przymrozki i okres suszy, przyczyniły się do niskich plonów w uprawach i osłabienia jakości ziarna.
Najgorsze plony odnotowano w uprawach żyta: 1,5-3 t/ha. Pozostałe zboża również nisko plonowały: jęczmienie 4-6 t/ha, pszenżyta 4-5 t/ha, pszenice 5-7 t/ha.
Ceny zbóż w ciągu miesiąca żniw ulegały podwyżkom. Na początku żniw rolnicy otrzymywali za:
- pszenicę konsumpcyjną: ok.785 zł/t, a na początku sierpnia do 850 zł/t,
- pszenicę paszową: 635 zł/t, a na początku sierpnia do 755 zł/t,
- pszenżyto: 600 zł/t, a na początku sierpnia do 630 zł/t,
- żyto: 470 zł/t, a na początku sierpnia do 580 zł/t.
Na terenie powiatu kolskiego zboża zostały skoszone w 97%. Pozostałe uprawy, gdzie zboża nie zostały jeszcze zebrane, są wynikiem awarii maszyn lub innych nieprzewidzianych trudności. Rolnicy uprawiający swoje pola na żyznych glebach, są zadowoleni z tegorocznych żniw. Niestety, ci posiadający gospodarstwa na słabszych gruntach, z powodu majowej suszy, zebrali bardzo skromne plony. Mimo że nie ma problemu ze zbytem, cena nie satysfakcjonuje rolników, którzy ponieśli wysokie koszty produkcji.
Żniwa rozpoczęły się od zbioru jęczmienia ozimego, którego plon kształtował się w granicach 4-5t/ha, cena w skupach wahała się między 600-620 zł/t. W przypadku rzepaku plon wahał się 2,5-4 t/ha, a cena oscylowała między 2000-2060 zł/t. Żyto dało plon 3 t/ha, w cenie 530-550 zł/t. Pszenżyto zebrano z wydajnością 4,5-5 t/ha, w cenie ok. 600 zł/t. Średni plon pszenicy wyniósł 6 t/ha, a cena kształtowała się na poziomie 750-800 zł/t. Owies plonował na poziomie 3,5 t/ha. W podsumowaniu można dostrzec różnice w plonach w zależności od lokalizacji pól oraz jakości gleb.
Żniwa w powiecie kościańskim dobiegają końca, nieliczne uprawy nie są jeszcze skoszone. Zbiór plonów w powiecie nastąpił o ok. dwa tygodnie wcześniej. Przyspieszenie żniw było spowodowane niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. takimi jak:
- niedobór opadów w fazie wzrostów,
- wiosenne przymrozki,
- wysokie temperatury.
Plony są średnio o 20% mniejsze, niż w ubiegłym roku. Zróżnicowanie plonów wynika głównie z warunków glebowych, lokalnych opadów i agrotechniki.
Średni plon jęczmienia to 5-5,5 t/ha (550 zł/t), średni plon rzepaku wyniósł 3-3,5 t/ha (1980 zł/t), średni plon pszenicy to 4,5-5 t/ha (pszenica konsumpcyjna 860-880 zł/t, pszenica paszowa 720 zł/t), średni plon żyta jest w granicach 4-4,5 t/ha (500 zł/t), średni plon pszenżyta wyniósł 5,5-6 t/ha (620 zł/t), owies natomiast sypał ok. 4,5 t/ha i obecnie nie jest skupowany.
Rolnicy wstrzymują się ze sprzedażą i kupnem zbóż, ze względu na niską cenę. Słoma natomiast powoli staje się skarbem w gospodarstwie, bo w tym roku jest słaba, łamie się i jest jej mało. Wysokie ceny nawozów, przyorywanie słomy w ramach ekoschematu, pojawiająca się coraz częściej susza i rosnące koszty energii powodują, że cena słomy jest z roku, na rok wyższa.
W powiecie konińskim żniwa są skończone w 99%. Plony zapowiadały się dobrze, bo kłosy były duże, jednak okazało się, że w znacznej części niewypełnione, co było efektem wiosennych przymrozków i suszy. Choć obydwie klęski nie były długotrwałe, to ich nałożenie się spowodowało zaschnięcie ziaren. W powiecie konińskim nie ma problemów ze zbytem ziarna, jednak tragicznie niskie ceny zbóż powodują, że rolnicy jeśli tylko mogą, starają się nie sprzedawać ziarna tylko przechować plony w nadziei na poprawę sytuacji rynkowej.
Fermy Drobiu w Kleczewie płacą za:
- jęczmień: 580 zł/t,
- rzepak: 1980 zł/t,
- pszenżyto: 620 zł/t,
- pszenicę paszową: 720 zł/t,
- pszenicę konsumpcyjną: 820 zł/t,
- żyto: 500 zł/t.
W powiecie międzychodzkim żniwa są na ukończeniu, pozostało do zebrania tylko jakieś 5% zbóż. Rzepak został zebrany w całości, średni plon wyniósł 1-3 t/ha. Natomiast żyto plonowało w granicach 3-4 t/ha przy cenie w skupie 560 zł/t, pszenżyto 4,5–5 t/ha, a pszenica 5-6 t/ha cena w skupie 800 zł/t. Pogoda sprzyjała pracom polowym, umiarkowane ciepło i brak opadów deszczu pozwoliło na sprawne zebranie do końca plonów. Nie ma problemów ze skupem zbóż, jednak niskie ceny powstrzymują rolników od sprzedaży.
Ceny ustalają duże podmioty skupowe, a lokalne skupy dają cenę albo taką samą, albo niższą ze względu na odległość transportu. Plony są bardzo zróżnicowane, na co miało wpływ wiele czynników, takich jak: drogie nawozy, drogie środki ochrony roślin i pogoda.
Na terenie powiatu nowotomyskiego żniwa zostały prawie zakończone.
Plony jęczmienia ozimego są znacznie zróżnicowane 3-7 t/ha. Ceny skupu jęczmienia są na poziomie 580-620 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. Plony rzepaku ozimego oscylowały w granicach 1,90-4 t/ha, a cena skupu wyniosła 1880-2050 zł/t. W przypadku pszenicy ozimej plon był zróżnicowany i wynosił 4,5-8 t/ha. Cena skupu oscylowała w granicach 800,00 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. Żyto ozime plonowało w granicach 2- 5,5 t/ha. Cena skupu żyta 540zł/t. W przypadku pszenżyta ozimego, plony były zróżnicowane i wynosiły w granicach 4,5-6 t/ha. Cena skupu – 630 zł/t. Owies plonował w granicach 2,5-5 t/ha. Cena skupu owsa 700-800 zł/t. Jęczmień jary osiągnął plon w granicach 5-7 t/ha. Cena skupu 600 zł/t. Tegoroczne plony były niższe w stosunku do roku ubiegłego o 10 -20 %. Problemów ze skupem nie ma, natomiast cena jest dla rolników niesatysfakcjonująca. Żniwa mimo opadów deszczu i gradu przebiegały spokojnie i sprawnie.
W powiatach: obornickim, chodzieskim i wągrowieckim żniwa są również na ukończeniu, pozostało ok. 10% pól do skoszenia. W tych powiatach plony zbóż wyniosły:
- pszenicy: 3,5-8 t/ha,
- owsa: 2-3 t/ha,
- jęczmienia: 3,5-7 t/ha,
- żyta: 2-6 t/ha,
- rzepaku: 2-4,5 t/ha.
Cena pszenicy, jęczmienia i owsa wahała się w granicach 600-650 zł/t. Żyto kosztowało 680-720 zł/t.
Na terenie powiatu wągrowieckiego susza wystąpiła na ok. 30% gruntów. Nie było problemów ze skupem zbóż, w kulminacyjnym okresie żniw rolnicy byli przyjmowani na zapisy. Analizując akcję żniw, można stwierdzić, że nastroje są dobre, rolnicy zdają sobie sprawę, że na obecny czas nie będzie wyższych cen.
W powiecie pleszewskim zboże jest już skoszone, jednak ze względu na cyklicznie pojawiające się opady deszczu rolnicy mają problem ze zbiorem słomy. Plony są średnie lub słabe. W większości o ok. 50% mniejsze niż w ubiegłym roku. Ceny w skupach są niskie:
- pszenica konsumpcyjna: 850 zł/t,
- pszenica paszowa: 800-780 zł/t,
- żyto: 480 zł/t,
- pszenżyto: 660-600 zł/t,
- jęczmień: 500 zł/t,
- owies: 480 zł t.
Nie ma kolejek w skupach. Susza trwa mimo niewielkich opadów
Żniwa w powiecie poznańskim prawie dobiegły końca. Można jeszcze zobaczyć pojedyncze, nieskoszone zboża. Plony w tym roku okazały się mniejsze niż rolnicy się spodziewali. Porównując je do roku ubiegłego, należy stwierdzić, że są one zdecydowanie mniejsze. Plony są nie dość, że niewygórowane to jeszcze nienajlepszej jakości. Poza niedoborem wody, duży wpływ miały na to przymrozki. Te wcześniejsze spowodowały, że boża słabo się krzewiły, a te późniejsze powodowały przemarznięcie zawiązków ziaren.
Pszenice plonowały: na słabszych glebach: 4-5 t/ha, na lepszych, gdzie spadł deszcz ok. 7-8 t/ha, żyto ok. 3 t/ha na dobrych: ok. 5-6 t/ha, jęczmienie: na słabszych glebach: 3-4 t/ha na lepszych glebach: 6-7 t/ha, pszenżyta: 4-5 t/ha, na lepszych glebach: ok. 6 t/ha, rzepaki: ok. 2,7 t/ha do 3-3,5 t/ha w zależności od gleby i opadów.
Ceny wynoszą:
- pszenica – K: 870 zł/t, P: 730 zł/t,
- żyto – K: 550, P: 500 zł/t,
- jęczmień – K: 600 zł/t,
- owies – 700 zł/t,
- pszenżyto – 600 zł/t,
- rzepak – 1900-1950 zł/t.
Podmioty skupowe skupują zboża, jednak ceny są dalekie od oczekiwań. Rolnicy skarżą się na niskie ceny skupu i dodatkowe obniżanie ceny za zanieczyszczenia, połówki ziaren, a niekiedy nawet nie przyjmowanie w ogóle i odsyłanie zboża ze skupu. W bardzo wielu przypadkach zboże konsumpcyjne kwalifikowane jest jako paszowe. Wielu rolników, tych którzy mają możliwość, przechowuje zboże, czekając na lepsze ceny lub dopłaty.
W powiecie średzkim żniwa są prawie skończone. Szacuje się, że zboża ozime zostały już zebrane całkowicie, natomiast jare na poziome 90%. Średni plon jęczmienia ozimego to 5-5,5 t/ha, natomiast jarego ok. 3,5 t/ha. Średni plon rzepaku wyniósł 3,5 t/ha, pszenicy ozimej 6,5 t/ha, a jarej ok. 4,2 t/ha, żyta w granicach 3,5 t/ha, pszenżyta ozimego 5,5 t/ha, jarego 4,5 t/ha, owsa ok. 3 t/ha, mieszanki zbożowej 3,5 t//ha.
Rolnicy, którzy zakończyli już żniwa zgłaszają, iż spodziewali się lepszych plonów. Jak deklarują, plon rzepaku i zbóż ozimych szacują na ok. 20% mniejszy niż w ubiegłym roku, na ten moment jare są na tym samym poziomie, co w poprzednie żniwa.
Ceny zbóż i rzepku w powiecie średzkim są następujące:
- rzepak: 1 950-2 000 zł/t,
- pszenżyto: 600-650 zł/t,
- żyto: 500-550 zł/t,
- owies: 550-600zł/t,
- pszenica jara: 750-820 zł/t,
- mieszanki zbożowe: 550-600 zł/t,
- jęczmień: 550-640 zł/t.
Żniwa w powiecie złotowskim są na finiszu i zgodnie z przeprowadzoną wśród rolników sondą, 95% plonów zostało zebranych. W trakcie żniw są jeszcze rolnicy uprawiający groch i małe poletka zbóż. Plony są niższe niż w zeszłym roku. Pszenica sypała w granicach 5-7 t/ha, jęczmień ozimy i żyto 4-4,5 t/ha, a plantatorzy rzepaku mówią o plonach na pułapie 2,5-3,5 t/ha. Jakość zebranego zboża i rzepaku jest zróżnicowana w zależności od jakości gleby i opadów, jednak można uznać, że ziarno zbóż i rzepaku w tym roku jest drobne. Pogoda dopisała, więc wilgotność zboża można określić na poziomie 14%. Ruch w skupie jest mały. Zapewne ma na to wpływ niska cena proponowana przez skupujących.
Aktualne ceny zbóż i rzepaku są następujące:
pszenica konsumpcyjna: 800 zł/t,
pszenica paszowa: 740 zł/t,
żyto: 500 zł/t,
pszenżyto i jęczmień: 600 zł/t,
owies: 630 zł/t,
rzepak: 1 900 zł/t.
Rolnicy są jednak ostrożni i wyczekują ze sprzedażą za lepszą koniunkturą.
Tegoroczne żniwa rolnicy powiatu wrzesińskiego oceniają jako dobre. Plony przez suszę i wiosenne przymrozki są zróżnicowane i mocno uzależnione od klasy gruntów, opadów i wahają się: w przypadku rzepaku 2,5-4,5 t/ha, jęczmienia 4-8 t/ha, co do pszenicy 5-9 t/ha, gdzie większe plony spowodowały gorszą jakość (mniej białka i glutenu), co wiąże się z zwiększoną ilością pszenicy paszowej. Rolnicy zauważyli, że przy tegorocznej kapryśnej pogodzie bardzo dobrze sprawdziła się uprawa bezorkowa, gdzie odnotowuje się większe plony.
Skup prowadzony jest przez rolników indywidualnych i w skupach. Cena za zboże i rzepak w skupie jest następująca:
- pszenica: 800-850 zł/t,
- żyto: 500-540 zł/t,
- rzepak: 1 900-2 000 zł/t,
- pszenżyto: 620-650 zł/t.
Przeczytaj również:
oprac. Justyna Czupryniak na pdst. WIR
Źródło: WIR
