Odszkodowanie za słup energetyczny jak za dwa drzewa

– Jako właściciele nieruchomości, przez które będzie przebiegała planowana linia z Warszawy do Siedlec, jesteśmy traktowani przedmiotowo. Nikt z nami nie rozmawiał, a w zasadzie rozmowa polegała na tym, że mediatorzy „rzucili” nam operaty szacunkowe i powiedzieli, że jeśli podpiszemy je przed upływem tygodnia, to dostaniemy dodatkowo 10 procent. Jeśli nie, to nas wywłaszczą, inwestycje zrealizują, a na zadośćuczynienie poczekamy na zakończenie inwestycji i na tym się skończyło – mówi Leszek Wąsowski ze wsi Kluki, gmina Kałuszyn. Nie kwestionowaliśmy i nie kwestionujemy konieczności budowy linii – dodaje.

Mieszkańcy zdają sobie sprawę, że muszą powstawać nowe linie. Ich niezadowolenie budzą jednak stawki odszkodowań, jakie zaproponowano. Są zbyt niskie, zwłaszcza, że na tamtym terenie biegnie już linia, która powstała w 2014 r. Wtedy PSE proponowały znacznie lepsze warunki.

– W maju 2017 r. przedstawiciele PSE przyjechali na spotkanie informacyjne, które się nie odbyło, ponieważ nikt nie poinformował mieszkańców o miejscu i terminie spotkania – mówi Elżbieta Wójcik ze wsi Kazimierzów. Przedstawiciele PSE byli bardzo niezadowoleni. Po naszej interwencji zorganizowano drugie. Jestem rolniczką i w tym przypadku nie są dla mnie najważniejsze pieniądze, jakie mi zaproponowano, a fakt, że zabiorą mi warsztat pracy. Przez całe moje 4-hektarowe pole, a mam je w jednym kawałku, przebiegać będzie linia 400 kV. Na mojej działce planowana jest budowa dwóch słupów i za to PSE proponuje mi 1180 zł. Za takie pieniądze nie pozwoliłabym zasadzić nawet dwóch drzew. Usytuowanie słupów na mojej ziemi to duże utrudnienia w pracy, zajmą one łącznie 400 m2 . Uprawiam warzywa i z ich sprzedaży żyję. W pobliżu jednego z planowanych słupów mamy studnię nawadniającą, zdaniem przedstawicieli PSE słupy „nie zabiorą” wody, moim zdaniem jest inaczej. Uczestniczyłam w wielu spotkaniach organizowanych w różnych miejscowościach, np. w Cegłowie.

Na spotkaniu pojawił się też ekspert, który przekonywał, że pod linią lub w jej pobliżu można mieszkać i pracować bez obaw o stan zdrowia. Na pytanie jednego z uczestników, czy zdecydowałby się mieszkać w pobliżu linii 400 kV odpowiedział, że nie.

• Według operatu szacunkowego za słup o wymiarach 9,5 na 9,5 m rolnicy mają otrzymać odszkodowanie w wysokości 550 zł

O stanowisko w sprawie tej inwestycji zwróciliśmy się do PSE.

– Od stycznia do sierpnia 2017 r., w gminach położonych na trasie linii 400 kV pomiędzy aglomeracją warszawską a Siedlcami prowadziliśmy działania informacyjno-konsultacyjne, w wyniku których powstał optymalny przebieg trasy linii. Koncepcja trasy przygotowana przez zespół projektowy została zweryfikowana z jednostkami planistycznymi w poszczególnych gminach oraz przedyskutowana z mieszkańcami poszczególnych miejscowości. Celem tego procesu była taka lokalizacja linii, która pozwoliłaby przeprowadzić ją możliwie najdalej od zwartej zabudowy mieszkaniowej, co ze względu na rozproszenie zabudowy w tym rejonie nie było zadaniem łatwym. Na trasie linii są miejsca, gdzie linia zbliża się do budynków mieszkalnych, ale w każdym przypadku zachowane są bezpieczne odległości gwarantujące zgodność z odpowiednimi normami – informuje Jacek Jaskot, główny specjalista z Sekcji Komunikacji Inwestycyjnej Departamentu Komunikacji.

PSE po zakończeniu procesu informacyjno-konsultacyjnego rozpoczęły rokowania z właścicielami nieruchomości w celu ustanowienia tzw. służebności przesyłu. Obecnie finalizują ten proces

– Na działkach, których jestem właścicielem słupów nie będzie, będą natomiast 2 na działkach, które użytkuję. Jeden z nich ma stanąć na samym środku 5-hektarowej działki, operat szacunkowy przewiduje odszkodowanie w wysokości 550 zł – mówi Leszek Wąsowski. – Słup będzie miał podstawę 9,5 na 9,5 m. Podczas budowy poprzedniej linii w 2014 r. na terenie naszej gminy za taki płacono 5 tys. zł. Jeśli miał podstawę o wymiarach 6,80 na 8,60 m – 3,5 tys. zł. Wspomnę, że był to ten sam inwestor. Dużo więcej płacono również za służebność przesyłu bo 10, a nawet więcej zł/m2. Wtedy podpisałem umowę, w której za 1 m2 służebności przesyłu otrzymałem 7 zł. Teraz proponuje się mam 1,2 zł/m2 na ziemi klasy V i 1,40 zł/m2 na IV klasie bonitacyjnej. Dlatego też wtedy nie było takiego dużego niezadowolenia z inwestycji. Z moich informacji wynika, że część właścicieli działek już wyraziło zgody na zaproponowane w operatach szacunkowych stawki  – byli to głównie ci, którzy nie uprawiają ziemi, a są jedynie jej właścicielami. Boli nas również fakt, że nie mamy żadnego wsparcia ze strony gospodarza naszej gminy. W sąsiedniej gminie Cegłów wójt na koszt gminy wynajął prawnika, który udzielał porad prawnych, jak mają postępować właściciele nieruchomości. U nas liczy się tylko pieniądz, jaki wpłynie do budżetu gminy z tytułu podatku od inwestycji. Nie mamy dużego wyboru, ponieważ inwestycję obejmuje specustawa przesyłowa. Inwestor zrealizuje ją a ci, którzy nie wyrazili zgody, po jej zakończeniu otrzymają pieniądze, takie na jakie opiewa operat – dodaje Wąsowski.

– W takich negocjacjach z państwowym molochem jesteśmy nikim – dodaje pani Elżbieta.

Porównajmy obecną sytuację w gm. Kałuszyn z modernizacją linii wysokiego napięcia Kromolice–Pątnów w woj. wielkopolskim (z 220 kV do 400 kV). Działo się to przed mistrzostwami Europy w piłce nożnej. Inwestycja objęta była specustawą, pozwalającą bez zgody właściciela wejść na teren nieruchomości. Jednemu z rolników za przeprowadzenie linii nad jego działką proponowano po negocjacjach 10,5 tys. zł. Było to odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości (linie przebiegały nad ok. 0,7 ha działki).

• Elżbieta Wójcik – we wsi Kazimierzów prowadzi gospodarstwo warzywnicze, obawia się, że rolnik z państwowym koncernem nie wygra

– Zdarza się, chociaż takich przypadków jest niewiele, że właściciele nie wyrażają zgody na ustanowienie służebności lub ich roszczenia finansowe przekraczają kilkukrotnie oszacowane wynagrodzenia wynikające z operatów, a rokowania i mediacje okazują się nieskuteczne. Wówczas możemy skorzystać z zapisów Ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sieciach przesyłowych, zwanej potocznie „specustawą przesyłową”. To jednak rozwiązanie, po które sięgamy w ostateczności. Zgodnie ze specustawą, o wysokości odszkodowania rozstrzyga w drodze decyzji wojewoda. Dokonuje on określenia wysokości odszkodowania na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę. Odszkodowanie zostanie wypłacone dopiero po zakończeniu inwestycji, a więc nawet rok czy dwa lata później niż w przypadku porozumienia z inwestorem i zawarcia umowy służebności przesyłu – informuje Jacek Jaskot.

Do każdego z właścicieli nieruchomości leżącej w pasie technologicznym przedmiotowej linii zgłosił się przedstawiciel PSE z propozycją porozumienia, w wyniku którego możliwe jest podpisanie umowy o służebności przesyłu. Jej ustanowienie odbywa się za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 3052 Kodeksu cywilnego). Inwestor zobligowany jest do ustalenia wynagrodzenia dla właściciela na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego.

• Leszek Wąsowski – we wsi Kluki prowadzi gospodarstwo specjalizujące się w hodowli bydła, narzeka na brak wsparcia lokalnej władzy

– Na tę wycenę wpływa wiele czynników, takich jak położenie nieruchomości, sposób jej użytkowania, długość przebiegu linii na danej działce, średnia cena kupna-sprzedaży podobnych nieruchomości itp. Zgodnie z Ustawą o gospodarce nieruchomościami oraz Rozporządzeniem w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, przy wycenie nieruchomości wykorzystuje się informacje o cenach rynkowych nieruchomości z aktów notarialnych udostępnionych przez Starostwo Powiatowe (ceny transakcyjne). Pełnomocnik PSE przedstawia właścicielowi nieruchomości umowę cywilno-prawną i operat szacunkowy. Informuje, ile wynosi proponowana kwota wynagrodzenia z tytułu służebności przesyłu oraz w jaki sposób została oszacowana. W przypadku braku porozumienia, właściciel może przedłożyć własny operat szacunkowy, który będzie podlegał analizie Inwestora – poinformował Jacek Jaskot. – Obecnie finalizujemy proces rokowań z właścicielami nieruchomości we wszystkich gminach na trasie planowanego przebiegu linii – dodaje. Dotychczas podpisaliśmy umowy cywilno-prawne o ustanowienie służebności z ok. 50% właścicieli nieruchomości prywatnych na trasie całej linii. Po zakończeniu rokowań, uwzględniając właścicieli instytucjonalnych, wskaźnik ten będzie wyższy – informuje Jacek Jaskot.

Tak jak w przypadku każdej inwestycji infrastrukturalnej prowadzonej przez PSE, etap budowy uwarunkowany jest uzyskaniem wszystkich wymaganych prawem decyzji właściwych organów administracji publicznej. W opisanej inwestycji została już wykonana ocena oddziaływania na środowisko oraz przygotowano Raport środowiskowy. Jest on aktualnie weryfikowany zarówno pod kątem przyrodniczym, jak i oddziaływania na ludzi. Kolejnym etapem będzie wydanie przez RDOŚ decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, w której określone zostaną warunki realizacji i eksploatacji inwestycji.