Prezydent: Ojczyzna pamięta o zasługach i poświęcenie polskich chłopów
W czwartek, 12 lipca 2018 roku w 75. rocznicę pacyfikacji wsi Michniów (woj. świętokrzyskie) odbyły się pierwsze obchody Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
– Obchodzimy dzisiaj po raz pierwszy Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. To święto państwowe zostało ustanowione, aby w szczególny sposób zaznaczyć, jak ważne w zbiorowej pamięci narodu są zasługi i poświęcenie polskich chłopów wiernie służących Ojczyźnie. Jest to ciągle jeszcze nie do końca opisany i ciągle za mało upowszechniony wątek naszej historii – karta ogromnie chlubna, ale także niezwykle tragiczna – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników obchodów tego święta.
Miejsce i dzień uroczystości nie jest przypadkowy. To właśnie we wsi Michniów 12 i 13 lipca 1943 roku niemieccy okupanci rozpoczęli pacyfikację wsi.
– Chylę czoła i oddaję hołd Mieszkańcom Polskiej Wsi! Pamięć o Ich dokonaniach w czasie wojny i okupacji, pamięć o ich patriotyzmie, heroizmie oraz poświęceniu na zawsze pozostaje w naszych sercach – powiedział Władysław Kosiniak-Kamysz, prezes PSL.
- Minister Wojciech Kolarski. przedstawiciel prezydenta złożył kwiaty pod pomnikiem pomordowanych w Mnichowie fot. Marcin Czapliński/Kancelaria Prezydenta RP
Specjalna ustawa o uczczeniu heroizmu polskiej wsi
W kwietniu 2017 roku posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego złożyli projekt ustawy, który zakładał ustanowienie w dniu 12 lipca nowego święta państwowego – Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
W uzasadnieniu do projektu posłowie PSL napisali, że w ten sposób przedstawiciele państwa oddaliby hołd mieszkańcom polskich wsi, którzy w czasie II wojny światowej udzielali pomocy uciekinierom i osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, tym chłopom, którzy w czasie okupacji walczyli w oddziałach Armii Krajowej czy Batalionach Chłopskich. Święto ma też być wyrazem szacunku dla ogromu ofiar poniesionych przez mieszkańców wsi – rozstrzeliwanych, wyrzucanych z domów i gospodarstw, pozbawianych mienia czy wywożonych do przymusowych robót albo do sowieckich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych.
Jednak sejm i senat dopiero pod koniec września 2017 roku przyjął pomysł ludowców jako nową ustawę, a ta została podpisana przez Prezydenta w październiku 2017 r. 
- Hołd ofiarom oddał m.in. Władysław Kosiniak-Kamysz, prezes PSL i inni działacze tej partii. Fot. PSL
„Wieś polska mimo grożących represji i prześladowań wykazywała się patriotyczną postawą przez cały okres wojny. Jej mieszkańcy wchodzili w skład wielu ugrupowań konspiracyjnych. Wieś żywiła mieszkańców miast i oddziały partyzanckie, udzieliła schronienia Polakom wysiedlonym ze swoich siedzib przez okupanta, przechowywała ukrywających się Żydów. Za tą patriotyczną postawę zapłaciła ogromną cenę" – podkreślono w uzasadnieniu projektu ustawy.
- Pieta Michniowska Fot. Marcin Czapliński/Kancelaria Prezydenta RP
Pacyfikacja Michniowa symbolem postawy i ofiar polskiej wsi w czasie II wojny światowej
Symbolem Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej stała się wieś Michniów położona w woj. świętokrzyskiem. 12 lipca 1943 r. niemieccy okupanci rozpoczęli pacyfikację tej wioski, która trwała przez 2 dni. Cała wieś została spalona, a jej mieszkańcy w okrutny sposób wymordowani. Hitlerowcy zabijali każdego z mieszkańców Michniowa, łącznie z zaledwie 9-dniowym Stefankiem Dąbrową. Łącznie zginęły 204 osoby, w tym 54 kobiety i 48 dzieci.
Wieś została zrównana z ziemią i władze okupacyjne zakazały jej odbudowy oraz nawet uprawy ziemi w pobliżu osady. Miała to być zemsta za współpracę Michniowa z polską partyzantką, zwłaszcza ze Świętokrzyskim Zgrupowaniem Armii Krajowej, przy czym około 40 osób spośród mieszkańców tej wsi było zaprzysiężonymi członkami AK.
- Płonące domy w spacyfikowanej wsi Michniów. W dniach 12-13 lipca 1943 Niemcy doszczętnie spalili Michniów i zamordowali 204 jego mieszkańców.
Paweł Mikos
Fot. Marcin Czapliński/Kancelaria Prezydenta RP, Polskie Stronnictwo Ludowe, archiwum
