Co się zmieni w dobrostanie zwierząt?
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że KE prowadzi konsultacje społeczne dotyczące zmian w unijnym prawodawstwie w zakresie dobrostanu zwierząt gospodarskich. Celem planowanej nowelizacji jest dostosowanie przepisów do współczesnych standardów ochrony zwierząt, a także do oczekiwań społeczeństwa i wyników najnowszych badań naukowych. Inicjatywa Komisji Europejskiej zakłada m.in.:
- Stopniowe odchodzenie od chowu klatkowego zwierząt gospodarskich – to odpowiedź na Europejską Inicjatywę Obywatelską „Koniec epoki klatkowej”, pod którą podpisało się ponad 1,4 mln osób.
- Zakaz uśmiercania jednodniowych kogutków w hodowli kur niosek – praktyka ta budzi coraz większe kontrowersje społeczne.
- Wprowadzenie wskaźników dobrostanu oraz wykorzystanie technologii cyfrowych do monitorowania i egzekwowania przepisów.
- Nowe wymagania dotyczące importu zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego do Unii Europejskiej – tak, by zapewnić zgodność z unijnymi normami dobrostanu.
Zobacz też: Rolnicy mają coraz mniej czasu. Mogą stracić część dopłat
Dlaczego rolnicy powinni zabrać głos w sprawie?
Komisja Europejska podkreśla, że chce zebrać jak najszerszy zakres opinii – zarówno od konsumentów, jak i od przedstawicieli rolnictwa, przemysłu spożywczego, organizacji pozarządowych czy środowisk naukowych. Głosy te posłużą do opracowania przepisów, które będą skuteczne, sprawiedliwe społecznie i możliwe do wdrożenia w praktyce.
Co istotne:
- przepisy mają zapewnić prawidłowe funkcjonowanie jednolitego rynku z uwzględnieniem norm dobrostanu zwierząt;
- planowany jest okres przejściowy oraz wsparcie dla rolników i przedsiębiorstw,
- komisja uwzględni również społeczno-gospodarcze skutki nowych regulacji.
Jak wziąć udział w konsultacjach?
Aby przekazać swoją opinię, wystarczy odwiedzić oficjalny portal Komisji Europejskiej z konsultacjami publicznymi i wypełnić formularz online. Wszystkie uwagi zgłoszone do 16 lipca 2025 r. zostaną uwzględnione podczas opracowywania ostatecznych wniosków legislacyjnych.
Jakiemu problemowi ma zaradzić nowelizacja?
Obowiązujące przepisy unijne wciąż dopuszczają stosowanie zamkniętych systemów chowu dla wielu gatunków zwierząt gospodarskich, takich jak:
- kury nioski,
- świnie,
- cielęta,
- króliki,
- kaczki,
- gęsi,
- przepiórki.
Jak czytamy w zaproszeniu KE do zgłaszania uwag dotyczących skutków stosowania klatek, tego rodzaju systemy zdaniem ekspertów, znacząco ograniczają naturalne zachowania zwierząt – jak żerowanie, przemieszczanie się czy socjalizacja – prowadząc do przewlekłego stresu, problemów zdrowotnych i cierpienia.
Z treści pisam wynika, że obecne regulacje zezwalają także na rutynowe uśmiercanie jednodniowych samców piskląt w sektorze hodowli kur niosek, co budzi poważne zastrzeżenia etyczne.
Ponadto, zdaniem KE, wiele przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt jest nieprecyzyjnych, co prowadzi do różnych interpretacji i nierównego ich stosowania w państwach członkowskich. Brakuje również jednolitych, wiarygodnych wskaźników monitorowania dobrostanu zwierząt oraz pełnego wykorzystania narzędzi cyfrowych w tym zakresie.
Przepisy UE nie obejmują także zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego importowanych z krajów trzecich, co może skutkować niższymi standardami dla importowanej żywności. Warto zauważyć, że obecne regulacje są złożone i często się nakładają, co utrudnia ich egzekwowanie.
Jak wyjaśnia KE, skutkiem tej sytuacji są nie tylko poważne obawy natury etycznej, lecz także zakłócenia w funkcjonowaniu jednolitego rynku i utrata zaufania konsumentów. Społeczne oczekiwania wobec bardziej humanitarnego traktowania zwierząt stale rosną, czego dowodem jest m.in. rosnąca popularność hodowli ekologicznej oraz systemów wolnowybiegowych.
W odpowiedzi na te oczekiwania niektóre państwa członkowskie wprowadziły bardziej rygorystyczne przepisy krajowe, co powoduje jednak nierówność konkurencyjną i ujawnia luki w obecnym unijnym systemie prawnym.
Ocena adekwatności przepisów przeprowadzona w 2022 roku wykazała jednoznacznie: obecna sytuacja przyczynia się do niskiego poziomu dobrostanu zwierząt gospodarskich oraz zakłóceń w funkcjonowaniu wspólnego rynku UE.
oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz
Źródło: MRiRW
