Mimo, że rolnicy pilnowali obowiązkowych spisów świń, to zostali ukarani. Winne są przepisy, które każdy rozumie inaczej, a resort rolnictwa nie widzi potrzeby ich zmiany.
Spis świń - kiedy i jak?
Zgodnie z ustawą o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, każdy hodowca świń musi sporządzić spis stada co najmniej dwa razy w roku:
- pierwszy - najpóźniej do 30 czerwca,
- drugi - najpóźniej do 31 grudnia.
Od sporządzenia takiego spisu rolnik ma 7 dni na zgłoszenie danych do rejestru IRZplus. Przypomnijmy od razu, że od 2026 roku spisy będzie można wysyłać wyłącznie drogą elektroniczną.
Rolnicy ukarani mimo dopełnienia obowiązku?
Problem w tym, że przepisy te są niejasne. Przykład z województwa kujawsko-pomorskiego pokazuje, jak służby weterynaryjne i rolnicy różnie interpretują termin spisu. Hodowcy zrobili go w ustawowych terminach, czyli każdorazowo do 30 czerwca i do 31 grudnia. Mimo to kontrole uznały, że nie dopełnili obowiązku, bo odstęp między spisami nie może przekroczyć 6 miesięcy. Efekt? Groźba kar i potrącenia dopłat.
KRIR apeluje do ministerstwa o zmiany w przepisach
Krajowa Rada Izb Rolniczych wystąpiła do Ministerstwa Rolnictwa z wnioskiem o dokonanie zmian w przepisach w tym zakresie, tak aby nie stwarzały one trudności interpretacyjnych zarówno dla hodowców, jak i służb odpowiedzialnych za przestrzeganie tych przepisów. Zarząd zrobił to na wniosek Izby Rolniczej z woj. kujawsko-pomorskiego, reprezentującej doświadczonych przez kontrolę inspekcji weterynaryjnej rolników. Czy rolnik i urzędnik widzą przepisy inaczej?
Co na to ministerstwo?
Resort rolnictwa w odpowiedzi poinformował, że nie planuje żadnych zmian. Dokładnie to:
"Ministerstwo nie planuje podjęcia interwencji legislacyjnej w wnioskowanym zakresie".
Tak więc przepisy są jasne i zrozumiałe? Ministerstwo wyjaśnia, że:
"Spis świń powinien zostać dokonany przez posiadacza świń przynajmniej dwa razy w danym roku, przy czym pierwszy spis powinien zostać dokonany najpóźniej do 30 czerwca, a drugi najpóźniej do 31 grudnia danego roku. Drugi spis świń powinien zostać dokonany w terminie nieprzekraczającym okresu sześciu miesięcy od sporządzenia poprzedniego spisu w danym roku".
Tymczasem w praktyce wielu rolników twierdzi, że takiego zapisu w ustawie nie ma, a skutki kontroli są dotkliwe, bo każdy błąd grozi grzywną lub obcięciem dopłat. Zobaczmy więc, jak brzmi art. 31.1. ustawy z 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Otóż:
„Posiadacz świni dokonuje spisu świń przebywających w siedzibie stada, obejmującego liczbę świń oraz opis stosowanego modelu produkcji i systemu utrzymywania świń, co najmniej raz na sześć miesięcy, nie później jednak niż w dniu 30 czerwca oraz w dniu 31 grudnia danego roku”.
To oznacza, że rocznie muszą być co najmniej dwa spisy w określonych powyżej terminach, nawet jeśli przerwa między nimi wynosi mniej niż 6 miesięcy. Te terminy są sztywnym wymogiem. Ale interpretacja ich może rodzić wątpliwości...
Spis świń co zawiera i kto ma obowiązek?
Przypomnijmy, że każdy spis świń powinien zawierać liczbę świń oznakowanych (w tym indywidualne numery identyfikacyjne loch), liczbę świń nieoznakowanych do 37 dnia życia, opis stosowanego modelu produkcji i systemu utrzymywania zwierząt. Od wejścia w życie zmienionej ustawy o identyfikacji i rejestracji zwierząt, obowiązek dotyczy wyłącznie hodowców świń. Hodowcy bydła, owiec i kóz są z tego zwolnieni.
Podsumowując, rolnicy, którzy wykonali spis w ustawowym terminie, wciąż mogą dostać kary, dlatego muszą mieć na uwadze, jak wyjaśniło ministerstwo, że przerwa pomiędzy spisami nie może być dłuższa niż 6 miesięcy. Resort nie planuje żadnych zmian ani doprecyzowania przespiów. Więc ci, którzy nie dopilnują terminu lub nie zrozumieją zawiłych przepisów, ryzykują utratę części dopłat lub kary finansowe.
żródła: KRIR, sejm.gov
Agnieszka Sawicka
