Producenci ziemniaków, zrzeszeni w NEPG, stoją w obliczu jednego z najbardziej wymagających okresów w historii. Mimo udanych zbiorów, rynek mierzy się z historycznym załamaniem cen i silną konkurencją, co stawia pod znakiem zapytania opłacalność upraw na nadchodzące lata.
Ziemniaki tańsze niż kiedykolwiek
Sytuacja finansowa rolników stała się dramatyczna. Ceny na wolnym rynku, jak przekazuje North-Western European Potato Growers (NEPG), pozostają wyjątkowo niskie. Wahają się między zaledwie 0,50 a 4,00 € za 100 kg. Wszystko zależy od kraju, odmiany i warunków przechowywania. Co gorsza, plantatorzy podkreślają brak realnego zainteresowania ze strony kupujących.
Sygnały płynące od przetwórców pogarszają nastroje. Ogłosili bowiem, że w sezonie 2026/2027 planowane jest zarówno ograniczenie wolumenu zakontraktowanych ziemniaków, jak i obniżenie cen kontraktowych. Wielu rolników zadaje sobie pytanie, czy są gotowi produkować, tracąc pieniądze.
Rekordowe zbiory podbijają podaż w strefie NEPG
Obecna, bardzo zła sytuacja rynkowa jest wynikiem zbiegu kilku czynników, z których kluczowym jest znaczący wzrost podaży. Globalna produkcja w strefie NEPG (obejmującej Niemcy, Belgię, Francję i Holandię) ma osiągnąć około 27,2 miliona ton, co stanowi wzrost o 10% w porównaniu do roku 2024.
Za rekordowe zbiory odpowiadają przede wszystkim dwa czynniki – rozszerzenie areału upraw o 7% oraz wzrost plonów o 5%. Dodatkowo, wczesne nasadzenia odbywały się w sprzyjających warunkach, a wystarczająca ilość opadów (choć z regionalnymi różnicami – mniej na południu, więcej na północy) przyczyniła się do wspomnianych 10% wyższych zbiorów. Całkowita powierzchnia upraw w 2025 roku w strefie NEPG wynosi 608 062 ha, co stanowi 6,8% wzrostu w porównaniu do 2024 roku. Francja i Belgia odnotowały w 2025 roku szczególnie wysoki wzrost produkcji – odpowiednio 9,9% i 15,0%.
Chińskie i indyjskie frytki zalewają rynek
Rosnąca sprzedaż produktów przetworzonych, pochodzących z nowo wschodzących krajów (Chiny, Indie, Egipt i Turcja), pozostaje w tej sytuacji stosunkowo dużym problemem. Zarazem, dane dotyczące eksportu mrożonych frytek są alarmujące. Chiny i Indie, jak podaje NEPG, zwiększyły swój eksport dziesięciokrotnie w ciągu ostatnich dwóch sezonów. Obecnie wolumeny te znacznie przekraczają 500 000 ton. W tym samym czasie, eksport z UE-27 spada drugi sezon z rzędu.
Kluczowe w kontekście sprzedaży produktów z Europy są ponadto decyzje Donalda Trumpa, a konkretnie wprowadzone cła. Warto dodać, że euro w porównaniu z dolarem jest stosunkowo silne.
Czy uprawa ziemniaków wciąż ma sens?
W obliczu niskich cen, redukcji kontraktów i braku perspektyw szybkiej poprawy sytuacji, plantatorzy stoją przed dylematem. Nie ma żadnych sygnałów wskazujących na krótkoterminowe rozwiązanie problemów konkurencyjności na europejskim rynku mrożonych frytek. Rolnicy muszą starannie obliczyć, czy uprawa ziemniaków przy tej samej skali, przy tak wysokich rocznych kosztach, jest w ogóle opłacalna. Rynek jest bezlitosny, a według ekspertów, w tej walce “przetrwają tylko najsilniejsi”.
Artykuł na podstawie analizy NEPG
Jakub Dobrosz
