Rada UE zatwierdziła nową umowę handlową z Ukrainą
Decyzja Rady UE z 13 października to formalne zatwierdzenie nowej wersji umowy handlowej między Unią Europejską a Ukrainą. Dokument ustanawia nowe limity taryfowe i zastępuje wygasłe w czerwcu tzw. autonomiczne środki handlowe (ATM), które przez trzy lata jednostronnie znosiły cła na ukraińskie produkty rolne.
Więcej towarów z Ukrainy bez cła. Co zmienia nowa umowa?
Rada przyjęła stanowisko, które umożliwia zniesienie lub obniżenie ceł na produkty mleczne, mięso, owoce i warzywa, a także szereg innych towarów rolno-spożywczych. To jeden z ostatnich kroków przed pełnym wejściem w życie rozszerzonej strefy wolnego handlu DCFTA (Deep and Comprehensive Free Trade Area).
Jak stwierdził minister spraw zagranicznych Danii Lars Løkke Rasmussen, cytowany w komunikacie Rady UE: „Pomagamy Ukrainie nie tylko militarnie i finansowo, ale także poprzez liberalizację handlu. Zarówno UE, jak i Ukraina odniosą korzyści ze zniesienia ceł, co doprowadzi do trwałych relacji gospodarczych i dalszej integracji Ukrainy z Unią.”
Nowe limity importowe z Ukrainy. Lista produktów bez cła
Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2025/1132 z 3 czerwca 2025 r. ustalono szczegółowe kontyngenty taryfowe, które obowiązują od 6 czerwca do 31 grudnia 2025 r. Wszystkie objęte są stawą celną 0 EUR.
Najważniejsze z nich:
- pszenica i orkisz – 1 000 000 ton,
- jęczmień – 350 000 ton,
- kukurydza – 650 000 ton,
- wołowina – 12 000 ton,
- wieprzowina – 40 000 ton,
- drób – 90 000 ton (70 000 t mięsa przetworzonego + 20 000 t mrożonego),
- mleko i przetwory mleczne – 18 000 ton,
- jaja i produkty z jaj – 6 000 ton (ok. 100 mln sztuk jaj),
- cukier – 100 000 ton.
Te limity przywracają stały, preferencyjny dostęp Ukrainy do rynku unijnego po zakończeniu okresu tymczasowej liberalizacji obowiązującego od 2022 roku.
Ukraina zadowolona z decyzji. „Zachowaliśmy wolny handel i zwiększyliśmy kontyngenty”
Ukraina jeszcze w czerwcu ogłosiła, że nowe porozumienie z Komisją Europejską jest dla niej korzystne.
Wiceminister gospodarki Taras Kaczka informował, że udało się utrzymać poziomy eksportu z 2024 roku i ustalić przewidywalne zasady na przyszłość. Podkreślał, że wolny handel z UE pozostaje, a większość kontyngentów została zwiększona – m.in. na miód o 583%, cukier o 500%, drób o 133% i pszenicę o 130%.
Minister gospodarki Julia Swyrydenko zaznaczała, że umowa ma charakter dwustronny i nie może zostać jednostronnie anulowana przez Unię. Według niej to „stabilizuje relacje handlowe i daje ukraińskim przedsiębiorstwom impuls inwestycyjny”.
Większy eksport, mniejsze kontrole. Luka w nadzorze nad ukraińską żywnością
Nowa umowa handlowa przewiduje, że Ukraina ma dostosować swoje standardy produkcji rolnej do unijnych do 2028 roku. Chodzi m.in. o zasady dotyczące dobrostanu zwierząt, stosowania pestycydów i leków weterynaryjnych. Jednak obecnie nie istnieje żaden mechanizm systemowej kontroli nad sposobem produkcji żywności eksportowanej z Ukrainy. Choć formalnie prowadzone są kontrole fitosanitarne i weterynaryjne na granicy, nie obejmują one weryfikacji całego procesu produkcyjnego. W efekcie produkty trafiające na rynek unijny mogą pochodzić z systemów produkcji, które nie spełniają jeszcze wymogów obowiązujących w krajach członkowskich.
Handel rolny bez ceł aż do 2028 roku. Co potem?
Po zatwierdzeniu umowy przez Radę Stowarzyszenia UE–Ukraina, liberalizacja handlu rolnego stanie się trwałym elementem stosunków między Kijowem a Brukselą.
Nowe zasady mają obowiązywać w całym okresie przedakcesyjnym i są postrzegane jako część procesu integracji Ukrainy z jednolitym rynkiem rolnym UE. Dla Unii oznacza to dalsze otwarcie rynku na konkurencyjną żywność z zewnątrz, dla Ukrainy – gwarancję eksportu bez ceł i przewidywalność w planowaniu produkcji.
Albert Katana
Źródła: Rada Unii Europejskiej, komunikat prasowy z 13.10.2025 r.; Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2025/1132 z 3.06.2025 r.; Wypowiedzi Tarasa Kaczki i Julii Swyrydenko, Ministerstwo Gospodarki Ukrainy.
