Według wyliczeń Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę w gospodarstwie domowym w 2016 r. wyniósł 1475 zł i był wyższy o 7% od tego z 2015 r. Jednak dochód na 1 osobę w gospodarstwie domowym rolnika wyniósł zaledwie 1151 zł i był on o 21,9% niższy od średniej w gospodarstwach ogółem.
Nieznacznie więcej mieli renciści (1164 zł), pracownicy fizyczni i umysłowi (1495 zł) oraz emeryci (1569 zł). Największy dochód na 1 osobę uzyskały gospodarstwa osób pracujących na własny rachunek – ich dochód wyniósł 1792 zł, czyli aż o 641 zł więcej niż w gospodarstwie rolnika.
Pewnym pocieszeniem może być informacja, że najwyższy wzrost dochodu rozporządzalnego zanotowano w gospodarstwach domowych rolników (o 11%, czyli o 114 zł), a najniższy – w grupie gospodarstw domowych pracujących na własny rachunek (o 3,7%, czyli o 64 zł). Jednak trzeba pamiętać, że rok wcześniej ta sytuacja wyglądała odwrotnie – rodziny rolników miały dochód tylko o 1,2% wyższy niż w 2014 r., a pracujących we własnych firmach o niemal 8% wyższe.
Sama struktura wzrostu dochodów w rodzinach rolniczych też nie napawa optymizmem. Jak podaje GUS, na wzrost dochodu rozporządzalnego w gospodarstwach domowych rolników miał wpływ wzrost dochodów z gospodarstwa rolnego o 6% oraz dochodów z pracy najemnej (domownicy pracujący poza rolnictwem) o 6,2%. Jednak największy wzrost nastąpił w przypadku dochodu ze świadczeń społecznych, bo aż o prawie 39%. Wynika to z wypłacania od 1 kwietnia 2016 r. środków z programu Rodzina 500+. A że rodziny rolników przeważnie mają więcej dzieci niż rodziny w miastach, stąd w statystykach wygląda to na poprawę sytuacji finansowej rolników i ich rodzin.
Z danych GUS wynika, że gospodarstwa domowe rolników również najmniej wydawały (w przeliczeniu na 1 osobę) w 2016 roku. Wydatki kształtowały się na poziomie 815 zł, czyli o 28% mniej niż ich średnia dla gospodarstw ogółem. I nie ma się co dziwić, skoro dochód rodziny rolnika nie pozwalał na większe wydatki.
Z danych GUS wynika, że gospodarstwa domowe rolników również najmniej wydawały (w przeliczeniu na 1 osobę) w 2016 roku. Wydatki kształtowały się na poziomie 815 zł, czyli o 28% mniej niż ich średnia dla gospodarstw ogółem. I nie ma się co dziwić, skoro dochód rodziny rolnika nie pozwalał na większe wydatki.
Z raportu „Budżety gospodarstw domowych w 2016 roku” wynika także, że rodziny rolnicze są najbardziej oszczędne spośród wszystkich grup społecznych. Mimo niskich dochodów potrafią oni zaoszczędzić 29,2% dostępnych środków. Dla porównania: pracownicy oszczędzają ok. 25% swojego dochodu, emeryci ok. 20%, a renciści zaledwie 9,7%.
Miasto i wieś różnią się – według danych GUS – nieznacznie pod względem wyposażenia gospodarstwa domowego w różnego rodzaju sprzęt. Na przykład 76% domostw w miastach ma komputer z dostępem do Internetu. Na wsi jest to już 70% gospodarstw. Na niemal identycznym poziomie kształtuje się odsetek gospodarstw posiadających telefon komórkowy (miasto 96% i wieś 94%) czy telewizora plazmowego lub LCD (miasto 86% i wieś 84%).
Za to mieszkańcy wsi mogą pochwalić się wyższym poziomem posiadania samochodów osobowych – aż 73% domostw ze wsi ma samochód, a w mieście jest to 59%.
Na tle ogółu społeczeństwa gospodarstwa domowe rolników wyróżniają się warunkami mieszkalnymi. Aż 98,5% z nich mieszka w domu jednorodzinnym. Większość pozostałych grup społecznych mieszka w blokach czy kamienicach – średnia ta wynosi 55,3%.
A jak rolnicy i ich rodziny oceniają swoją sytuację materialną w 2016 roku? Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, 28,4% z nich uważa ją za dobrą lub bardzo dobrą (w 2015 r. było to 22,3%). 63,6% z nich uznała swoją sytuację za przeciętną (w 2015 r. było to 66,8%), natomiast 8% rodzin rolniczych uważa, że mają złą lub raczej złą sytuację materialną (w 2015 r. było to 10,9%).
Paweł Mikos
Paweł Mikos
