Startują dopłaty bezpośrednie 2021: co się zmienia dla rolników

Wniosek o dopłaty bezpośrednie w formie papierowej tylko w wyjątkowych sytuacjach

W tym roku rolnicy po raz pierwszy od wprowadzenia systemu dopłat bezpośrednich nie otrzymali spersonalizowanego formularza wniosku wraz z materiałem graficznym w wersji papierowej. Natomiast złożenie wniosku w formie papierowej jest możliwe jedynie przez tych rolników, którzy nie są w stanie złożyć wniosku w wersji elektronicznej i jednocześnie nie mogą skorzystać z pomocy technicznej zapewnionej przez biuro powiatowe ARiMR. Ponadto, w przypadku gdy rolnik będzie miał problemy z samodzielnym wypełnieniem wniosku w formie elektronicznej, możliwe będzie również skorzystanie z pomocy doradców i przedstawicieli izb rolniczych. Wniosek i załączniki do niego (z wyjątkiem materiałów graficznych) składane przez wnioskodawcę w formie papierowej powinny zostać podpisane z podaniem imienia i nazwiska.

Logowanie do aplikacji eWniosekPlus o

Aktualne formularze do wypełniania wniosków za bieżący rok będą udostępnione w aplikacji eWniosekPlus od 15 marca. Agencja przestrzega rolników, aby nie wypełniali starych formularzy, ponieważ wysłanie na nich wniosków o dopłaty skończy się nieotrzymaniem płatności.

Jak na razie nie pojawiły się żadne informacje o zmianie terminu na złożenie wniosków, więc można założyć, że będą one przyjmowane do 15 maja. Nieoficjalnie wiadomo już jednak, iż ostatecznym terminem na zgłoszenie zmian do wniosku będzie 31 maja. Ten termin dotyczy także płatności ONW, rolnośrodowiskowych oraz dobrostanowych.

Aby skorzystać z aplikacji eWniosekPlus, konieczne jest posiadanie loginu i kodu dostępu. Rolnicy, którzy ich nie mają, otrzymają dostęp do aplikacji po założeniu konta. Można to zrobić elektronicznie, wybierając opcję „Zarejestruj się”. Wtedy aplikacja zażąda podania kilku danych w celu weryfikacji. Są to:

• numer producenta (login) – 9-cyfrowy numer identyfikacyjny producenta nadany przez ARiMR;
• 8 ostatnich cyfr rachunku bankowego – chodzi o 8 ostatnich cyfr konta bankowego podanego we wniosku o wpis do ewidencji producentów, na które rolnicy otrzymują lub będą otrzymywać płatności z ARiMR;
• wypłacona kwota ostatniego przelewu otrzymanego z ARiMR zrealizowanego w 2020 roku (uwzględniane są wszystkie płatności realizowane przez ARiMR, także z tytułu płatności innych niż obszarowe); gdy rolnik nie otrzymał przelewu z ARiMR w ubiegłym roku albo składa wniosek po raz pierwszy, wprowadza się wartość 0,00.

Aplikacja poprosi także o podanie adresu e-mail. Wypełnienie tego pola nie jest obowiązkowe, aczkolwiek jego podanie ułatwi kontakt z Agencją. Przy pierwszym logowaniu do eWniosekPlus aplikacja wymusi wygenerowanie nowego hasła przez rolnika.

Rolnicy, którzy zapomnieli hasło albo zablokowali sobie konto, wprowadziwszy niepoprawne hasło, powinni wybrać opcję: „Nie pamiętasz hasła?”. Po podaniu loginu, przejściu przez ścieżkę weryfikacji oraz ustawieniu nowego hasła będą mogli korzystać ponownie z aplikacji.

ARiMR uczula rolników, iż konto w aplikacji eWniosekPlus jest przypisane do osoby, a nie do gospodarstwa. Tak więc w przypadku np. przejęcia gospodarstwa składający wniosek musi posługiwać się własnym kontem, a nie kontem spadkodawcy.

Rolnicy, którzy nie będą chcieli wprowadzać zmian w tegorocznym wniosku o dopłaty, po zalogowaniu do aplikacji eWniosekPlus muszą przejść do formy uproszczonej wniosku i potwierdzić zawarte tam dane.

• W tym roku wszyscy rolnicy muszą złożyć wniosek o dopłaty przez aplikację eWniosekPlus – nie będzie możliwości złożenia oświadczenia o braku zmian

Rolniku, sprawdź dokładnie wniosek o płatności bezpośrednie przed wysłaniem

W trakcie wypełniania wniosku aplikacja na bieżąco sprawdza poprawność wprowadzanych danych. Rolnik ma możliwość wyboru opcji wysłania wniosku pomimo błędów lub opcję poprawy wniosku. Przed wysłaniem wniosku należy sprawdzić, czy wszystkie dane są prawidłowe, szczególnie w zakresie wnioskowanych płatności, działek rolnych i obszarów EFA oraz deklarowanych zwierząt. Zaleca się, aby po wysłaniu wniosku pobrać potwierdzenie jego przyjęcia lub je wydrukować.

Na jednym wniosku dopłaty bezpośrednie i dotacje z PROW

W bieżącym roku na jednym formularzu wniosku, wzorem lat ubiegłych, można ubiegać się nie tylko o płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (np. JPO, płatności: za zazielenienie, dla młodego rolnika, dodatkowe, związane z produkcją, dla małych gospodarstw), ale także z PROW, m.in.: ONW, rolno-środowiskowo-klimatyczne, ekologiczne, dobrostanowe i za zalesienie.

We wniosku o przyznanie płatności można także wnioskować o wystąpienie z systemu dla małych gospodarstw.

Nowością w stosunku do poprzedniej kampanii jest to, iż rolnicy będą musieli rozszerzyć zakres danych podawanych we wniosku o poszczególne uprawy. Dotychczas informacje dotyczące poszczególnych upraw podawali jedynie rolnicy objęci obowiązkiem dywersyfikacji upraw, a więc ci, którzy posiadali co najmniej 10 ha gruntów ornych, albo tacy, którzy realizowali wybrane zobowiązania rolnośrodowiskowe. Pozyskanie takich danych od wszystkich rolników pozwoli na wykorzystanie ich także do realizacji PROW. Chodzi głównie o te działania, w których trzeba wykazać się wielkością ekonomiczną gospodarstwa.

Zmiany w dopłatach rolnośrodowiskowych

Warto zwrócić uwagę, iż od tego roku zmieniają się zasady przyznawania płatności rolnośrodowiskowych. Ma to związek głównie z zastosowaniem dwuletniego okresu przejściowego, który poprzedzi wprowadzenie nowej WPR. W związku z tym rolnicy, którzy będą chcieli w tym roku wejść w nowe zobowiązania w ramach pakietów:

• 2. Ochrona gleb i wód,
• 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych,
• 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz pakietu
• 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie,

będą je realizować przez 2 lata.

W przypadku pakietu 6. rolnik będzie zobowiązany do uprawiania odmian regionalnych lub amatorskich zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze z kwalifikowanego materiału siewnego w pierwszym roku uprawy danej odmiany. W drugim roku uprawy rośliny tej odmiany jest dopuszczalna uprawa z materiału lub nasion uzyskanych ze zbioru w pierwszym roku.

Zobowiązania podejmowane w tym roku w przypadku pozostałych pakietów, tj.:

• 1. Rolnictwo zrównoważone,
• 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000
• oraz pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000

– będą realizowane po staremu, czyli przez 5 lat. Stwierdzono bowiem, iż w przypadku tych pakietów skrócenie 5-letniego okresu trwania zobowiązań byłoby nieuzasadnione i zagrażałoby realizacji celów środowiskowych i klimatycznych.

Jednocześnie w odpowiedzi na postulaty zgłaszane przez rolników wprowadzono zmianę prowadzącą do złagodzenia sankcji stosowanych w przypadku nieposiadania wymaganego planu działalności rolnośrodowiskowej. Tak więc rolnik straci 40% płatności za zobowiązanie, do którego nie posiada planu, a nie za wszystkie realizowane zobowiązania rolnośrodowiskowe (jeśli realizuje ich więcej), jak było dotychczas.

Wyższe dopłaty do ekologii

Zmiany dotyczące sankcji (w tym przypadku dotyczące planu działalności ekologicznej) oraz skrócenia realizacji zobowiązań obejmują również działanie „Rolnictwo ekologiczne”. Rolnicy, którzy w tym roku rozpoczną ich realizację, będą zobligowani do ich kontynuacji przez 3 lata. Ważną informacją jest również ta, iż od tego roku w ramach poszczególnych pakietów i wariantów stawki dopłat wzrosną średnio o 27%. Ma to zachęcić rolników do inwestowania w ekologię już pod kątem przyszłej WPR, która kładzie na nią bardzo duży nacisk. Nowe stawki dopłat podano w tabeli 1.

Zmieniono także wymagania dotyczące uprawy ekologicznych pomidorów. Taka uprawa nie będzie mogła być założona jako uprawa „z siewu” – dopuszczalne jest jedynie zakładanie uprawy „z rozsady” i dodatkowo z zachowaniem minimalnego poziomu obsady roślin (20 tys. sztuk/ha).

Duże zmiany w dopłatach za dobrostan świń  

Spore zmiany wprowadzono także w działaniu „Dobrostan zwierząt”, które wprowadzono w ubiegłym roku. Przypomnijmy, iż to działanie wiąże się ze zobowiązaniami rocznymi, a podstawą przyznania płatności jest sporządzenie planu poprawy dobrostanu. Jeżeli rolnik w tym roku realizuje ten sam wariant co w poprzednim, a w gospodarstwie nie zaszły zmiany skutkujące koniecznością sporządzenia nowego planu poprawy dobrostanu zwierząt, nie musi sporządzać nowego planu.

Na korzyść producentów trzody w cyklu zamkniętym w wariantach dotyczących dobrostanu loch dopuszczono możliwość czasowego utrzymywania loch w systemie jarzmowym nie dłużej niż 8 dni w okresie okołoporodowym. Jednak będzie trzeba prowadzić rejestr sposobu utrzymywania loch w tym okresie, podając dla każdej lochy datę wyproszenia, liczbę odsadzonych prosiąt i liczbę dni utrzymywania lochy w jarzmie. W stosunku do loch, których rolnik nie będzie trzymał w jarzmie w okresie okołoporodowym, trzeba podać datę wyproszenia oraz liczbę odsadzonych prosiąt. Taki rejestr rolnik musi złożyć w Agencji w przyszłym roku między 15 a 31 marca. Utrzymywanie loch w systemie jarzmowym jest traktowane jako zmiana skutkująca koniecznością sporządzenia nowego planu poprawy dobrostanu.

W tym roku do płatności kwalifikują się również tuczniki, które pochodzą od loch z gospodarstw realizujących wariant dotyczący dobrostanu loch, nawet w sytuacji kiedy na dzień złożenia wniosku liczba wszystkich loch utrzymywanych w gospodarstwie rolnym nie jest większa o więcej niż 5% od maksymalnej liczby loch określonej w planie poprawy dobrostanu zwierząt.

Krowa plus: Od 100 krów coraz mniej dopłat na sztukę

Większych rolników utrzymujących krowy mleczne korzystających z płatności dobrostanowej spotka w tym roku niemiłe zaskoczenie. Wprowadzono bowiem ograniczenia ilościowe. Płatność w wariantach dotyczących dobrostanu krów mlecznych będzie zmniejszana proporcjonalnie do liczby krów.

• Rolnicy utrzymujący do 100 krów na każdą krowę otrzymają 100% należnej płatności,
• natomiast powyżej 100 i nie więcej niż 150 sztuk – 75% stawki,
• z kolei powyżej 150 sztuk – połowę stawki.

Natomiast rolnicy utrzymujący krowy mamki, którzy wystąpią o przyznanie płatności dobrostanowej po 1 kwietnia i w związku z tym będą mieli problem ze spełnieniem wymogu prowadzenia wypasu zwierząt przez minimum 140 dni do 15 października, będą mieli uznany ten wymóg za spełniony, jeśli złożą do kierownika biura powiatowego Agencji stosowne oświadczenie.

Nowe dopłaty – dobrostan owiec

Od tego roku płatnością dobrostanową (133 zł/sztukę) są objęte też owce w wieku co najmniej 12 miesięcy utrzymywane w gospodarstwie od 16 października br. do 14 marca przyszłego roku. Płatność będzie przysługiwała do średniej liczby samic. Będzie ona wyliczana poprzez podzielenie sumy dziennych liczb owiec i liczby dni w tym okresie.

Aby płatność przysługiwała, trzeba zapewnić wszystkim owcom utrzymywanym w gospodarstwie większą o 20%, niż to wynika z ogólnych przepisów, powierzchnię bytową (patrz tabela 2.). Poza tym owce powinny mieć zapewniony wypas lub dostęp do wybiegu przez co najmniej 120 dni (jeżeli wniosek o przyznanie płatności rolnik złoży do 1 kwietnia – to od 1 kwietnia, a jeśli później, to od dnia złożenia wniosku) do 15 października. Owce powinny się paść na TUZ lub na gruntach ornych, na których występują trawy lub inne zielne rośliny pastewne.

dr Magdalena Szymańska
fot. Magdalena Szymańska.