Najważniejsze założenia ustawy dotyczą wstrzymania sprzedaży ziemi na okres pięciu lat. Rząd chce, aby podstawową formą gospodarowania państwowymi gruntami była dzierżawa. Najważniejsze zmiany dotyczą aktualnie obowiązującej ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Przewiduje się, że nabywcami nieruchomości rolnych będą mogli być wyłącznie rolnicy indywidualni. Projekt uściśla definicję rolnika indywidualnego, przez dodanie, że warunek osobistej pracy w gospodarstwie jest spełniony między innymi wtedy, gdy dochody z prowadzenia gospodarstwa o powierzchni przekraczającej 20 ha użytków rolnych są nie niższe niż czwarta część wszystkich jego dochodów. Według ministerstwa rolnictwa ma to służyć wyeliminowaniu możliwości spekulacyjnego zakupu ziemi rolnej przez osoby, których zasadnicza aktywność życiowa i zawodowa ma miejsce poza rolnictwem, a zakup ziemi traktują, jako formę lokaty kapitału. Projekt ustawy zakłada, że powierzchnia nieruchomości rolnych nabytych łącznie kiedykolwiek z Zasobu nie będzie mogła przekroczyć 300 ha. Ustawa zakłada także, że ANR będzie miała pierwszeństwo nabycia gruntów rolnych w przypadku ich obrotu między rolnikami lub posiadaczami ziemskimi.
Komisja Rolnictwa rozpatrzyła także poprawki zgłoszonych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu. Posłowie przedłożyli ponad 50. Reprezentujący rząd minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel konsekwentnie wnioskował o odrzucenie poprawek zgłaszanych przez posłów opozycji. Ci między innymi chcieli, aby przywrócono prawo pierwokupu spadkobiercom ale nie więcej niż 50 ha, wnioskowali także o możliwość zakupu gruntów na podstawie zasiedzenia przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz zwiększono grono osób bliskich, które ziemię mogłyby dziedziczyć.
Rządowa większość poprawki opozycji odrzuciła. Najwięcej kontrowersji wzbudziła zaś poprawka zgłoszona przez posła Jana Ardanowskiego z PiS. Rozszerzyła ona katalog osób uprawnionych do nabywania gruntów o związki wyznaniowe.
- Jest pan po spotkaniu z ojcem dyrektorem i dlatego taka została poprawka przygotowana. Wstyd, ze przygotowujecie ustawę aby ojciec dyrektor mógł kupować ziemię - ironizował poseł Artur Dunin PO.
Poprawka wywołała oburzenie posłów o faworyzowanie Kościoła Katolickiego, długo nie mogli zrozumieć przyczyn wprowadzenia poprawki.
- Wielu rolników chce podarować swoją ziemię zakonom jako darowiznę. Związki wyznaniowe będą mogły grunty nabywać, jednak i to będzie ograniczone prawnie. Jeśli związek będzie założony przez miłośników cebuli, będzie posiadał ziemię i będzie chciał ją sprzedać innemu związkowi wyznaniowemu Agencja nie będzie w to ingerować. Jeśli zaś zechce ją sprzedać innym osobom to ANR będzie miała prawo nabycia tak jak w innych przypadkach – tłumaczył Krzysztof Jurgiel.
Minister rolnictwa podał także, że w posiadaniu związków wyznaniowych w naszym kraju jest około 80 tys. ha gruntów rolnych. Poprawka PiS została przegłosowana.
Sejm ostatecznie 31 marca wieczorem ustawę uchwalił. Przyjęto 13 poprawek zgłoszonych przez PiS oraz jedną autorstwa klubu Kukiz‘15. W sumie poprawek i wniosków mniejszości było około 80. Głosowanie trwało prawie trzy godziny. Za ustawą głosowali posłowie PiS 231 posłów, przeciw zaś była niemal cała opozycja 195, wstrzymało się 18. Teraz ustawa trafi do prac w Senacie. Okres ochronny dla polskiej ziemi, kiedy to obywatele innych państw UE nie mogą jej swobodnie kupować mija z końcem kwietnia.
