Czasem potrzebny, czasem kłopotliwy

Najstarsze tatuaże zachowane na ciele odkryto na mumii tzw. człowieka z lodu. Znaleziono go w alpejskim lodowcu i nazwano Otzi. Mumię Otziego, której wiek szacuje się dziś na 3500 tys. lat, pokrywało 61 tatuaży, będących w większości skupiskami linii lub krzyżyków. Te tatuaże powstały inaczej niż współczesne, robione za pomocą igły i atramentu. Skórę najprawdopodobniej nacięto i wtarto w nacięcie węgiel. Miały też najprawdopodobniej nie rytualną, a terapeutyczną funkcję. Znajdowały się bowiem w miejscach, w których mógł często pojawiać się ból, co więcej – pokrywały się w większości ze znanymi punktami akupunkturowymi.

Tatuaże w dzisiejszej kulturze nie pełnią już funkcji rytualnej ani zdrowotnej. Wykonuje się je w celach dekoracyjnych. Czasem mają symbolizować przynależność do jakiejś grupy ludzi. Łatwo je zrobić niemal od ręki w licznych studiach tatuażu. W Polsce, by móc skorzystać z ich usług, trzeba mieć skończone 18 lat. Poniżej tego wieku wymagana jest zgoda opiekuna prawnego.
Bez względu na wiek, jeśli zdecydujesz się na taki sposób zdobienia ciała, musisz wiedzieć, jakie wiążą się z tym konsekwencje, ale też ryzyka.

Jak się go robi

Tatuaż to trwały znak, wzór albo rysunek wykonany atramentem wprowadzanym za pomocą nakłuć do skóry właściwej. Tatuażyści stosują narzędzia trzymane w ręce, działające trochę jak maszyna do szycia, wyposażone w jedną lub więcej igieł regularnie nakłuwających skórę. Z każdym nakłuciem przez igłę przedostaje się kilka kropel atramentu. Zabieg wykonywany jest bez znieczulenia i powoduje znikome krwawienie oraz zwykle niewielki, ale bywa, że dotkliwy, ból.
Efekt potrafi być oszałamiający, ale tatuaż to jednak naruszenie ciągłości skóry. To oznacza, że niesie ze sobą ryzyko infekcji i innych komplikacji. Kto musi być z tatuowaniem szczególnie ostrożny?

Nie zawsze bezpieczny

Przede wszystkim alergicy. Barwniki używane w tatuowaniu, a zwłaszcza czerwony, zielony, żółty i niebieski, mogą wywoływać reakcję uczuleniową, jak chociażby swędzącą wysypkę. A ta może się pojawić nawet lata po wykonaniu tatuażu.
Tatuaż grozi też infekcjami oraz innymi problemami skórnymi. Czasami wokół miejsca, w którym znajduje się tusz, formują się grudki zwane ziarniniakami. Ziarniniak to zgrupowanie komórek układu odpornościowego pojawiających się w związku z procesem zapalnym. Tatuowanie może też prowadzić do tzw. keloidów, czyli bliznowców. To zgrubienia wywołane nadmiernym bliznowaceniem nakłutej tkanki.
Jeśli narzędzia użyte do tatuowania zostaną zanieczyszczone zakażoną krwią, możesz w ten sposób zarazić się wieloma chorobami zakaźnymi krwiopochodnymi. Są wśród nich tężec, zapalenie wątroby typu B i zapalenie wątroby typu C. 
Bywa, że tatuowanie ujawnia swoją ciemną stronę nie samoistnie, ale przy pewnych okolicznościach. Jest nią na przykład badanie rezonansem magnetycznym. Dzieje się to rzadko, ale podczas takiego badania w miejscu tatuażu albo makijażu permanentnego może pojawić się opuchnięcie albo pieczenie. Zdarza się też, że pigmenty użyte w tatuażu wpływają niekorzystnie na wyrazistość obrazu powstałego podczas badania.
Reakcja alergiczna na tusz czy infekcja albo inne problemy w tym miejscu wymagają kontaktu z lekarzem i leczenia.

Przemyśl dwa razy

Zanim zdecydujesz się na trwały rysunek na ciele, jedno- bądź wielokolorowy, upewnij się, że jesteś na to gotowy. Jeśli ciągle masz wątpliwości, odłóż decyzję na jakiś czas. Nie pozwól, by ktokolwiek wywierał na ciebie presję, a już na pewno nie decyduj się na tatuaż, kiedy jesteś pod wpływem alkoholu lub środków psychoaktywnych. Jeśli podjąłeś decyzję o tatuażu, bardzo starannie wybierz salon, w którym go zrobisz. Przejrzyj dokładnie oferty w twoim mieście i okolicy, sprawdź opinie o nich. Rozważ, czy tatuaż ma być widoczny, czy raczej lepiej, żeby dawał się ukryć pod odzieżą. Są pracodawcy, którzy nie będą tolerować takich zdobień. Istnieją też zawody, w których po prostu nie wypada eksponować tego rodzaju „ozdób” – miej to na uwadze. Pamiętaj, że każde przybranie na wadze, także to związane z ciążą, może naruszyć i kształt, i kolor tatuażu.

Sprawdź specjalistów

Żeby mieć pewność, że twój tatuaż będzie wykonany z zachowaniem wszystkich koniecznych procedur bezpieczeństwa, dowiedz się kilku rzeczy. Upewnij się, że w salonie zatrudnieni są odpowiednio przeszkoleni ludzie. Zapytaj o certyfikaty i badania tatuatora. Upewnij się, że myje ręce po skończonym zabiegu, a przed następnym zakłada nowe rękawiczki. A przede wszystkim, że sprzęt wyjmuje ze sterylnych opakowań. Podobnie powinno być z tuszem, tackami i pojemnikami.
Upewnij się, że do sterylizacji używane jest urządzenie generujące wysokie temperatury. 

Tatuaż wymaga zadbania

Opatrunek po wykonaniu tatuażu zdejmij dopiero po 24 godzinach. Kiedy skóra się goi, nakładaj na nią maść z antybiotykiem. Myj skórę mydłem z wodą i używaj lekkiego dotyku w miejscu tatuażu. Kiedy bierzesz prysznic, nie kieruj strumienia wody  bezpośrednio na to miejsce. Wycierając się, nie trzyj, a raczej przykładaj ręcznik. Nakładaj na gojący się tatuaż balsam nawilżający kilka razy dziennie. Unikaj wystawiania go na słońce przynajmniej przez kilka tygodni. W trakcie gojenia nie korzystaj też z basenu. Nie noś w tym czasie odzieży, która przykleja się do skóry. Nie odrywaj powstałych strupków – to może zwiększyć ryzyko infekcji, zniekształcić rysunek i spowodować bliznowacenie. Jeśli gojenie się budzi jakiekolwiek obawy, skontaktuj się z lekarzem. A jeśli  zechcesz usunąć tatuaż, zapytaj dermatologa o chirurgię laserową lub inne metody.

Bywa zbawienny

Tatuaże stosuje się dziś także w celach terapeutycznych – i nie chodzi tu o leczenie ciała, lecz raczej ducha. Tak zwanego tatuażu 3D, czyli trójwymiarowego, używa się przy rekonstrukcji piersi po zabiegach mastektomii w przebiegu leczenia nowotworów piersi. Na skórze rekonstruowanej piersi tatuuje się obraz brodawki wraz z obwódką. Zabieg jest właściwie bezbolesny, daje bardzo realistyczne rezultaty i wielu kobietom pozwala odzyskać poczucie kobiecości. Chirurdzy rekonstruujący pierś z innych tkanek nie zawsze uzyskują naturalny efekt. Tatuaż 3D, wykorzystując światłocienie, daje wrażenie trójwymiaru i bogatej faktury.

Karolina Kasperek