
Co to jest hyzop?
Hyzop, który może być stosowany w lecznictwie, w kuchni, a także jako roślina ozdobna, dzięki niebieskim, białym, różowym lub fioletowym kwiatom porastającym wzniesione łodygi w miesiącach letnich (czerwiec – wrzesień).
Hyzop lekarski jest aromatycznym półkrzewem dorastającym do 70 cm wysokości. Ma małe wymagania glebowe, ale preferuje gleby ciepłe, przepuszczalne, próchniczne, suche, lekkie i bogate w wapń. Nie lubi wilgotnego, ciężkiego podłoża, kwaśnej ziemi i cienia. Odpowiednie stanowisko to słoneczne o południowej wystawie, gdyż zioło to potrzebuje dużo słońca. Jest rośliną mrozoodporną, znoszącą spadki temperatur do –15°C.
Kiedy wysiewać hyzop?
Pora wysiewu nasion wprost do gruntu to maj. Przy uprawie z rozsady nasiona wysiewamy w marcu, a w maju wysadzamy do gruntu na miejsce stałe w rozstawie 30 × 40 cm. Siewki z siewu na miejscu stałym rozsadzamy lub przerywamy, pozostawiając rośliny we wskazanym rozstawie. Ze względu na ładny pokrój dobrze się prezentuje posadzony w grupie w ogródkach skalnych, a także na rabatach bylinowych. Komponuje się z lawendą, goździkiem sinym, krwawnikiem, ozdobnymi szałwiami i kłosowcami. Może być z powodzeniem uprawiany również w ogródkach ziołowych w towarzystwie mięty, tymianku lub rozmarynu. Do uprawy polecane są odmiany: Rosea o kwiatach różowych i Albus o kwiatach białych.
Surowcem zielarskim hyzopu jest ziele zbierane na początku lub w pełni kwitnienia, czyli od czerwca do września. Ścina się go na wysokości 15 cm nad ziemią, by pozostawić zawiązki, z których wyrosną nowe pędy. Ziele suszymy w cieniu w miejscu suchym i przewiewnym.
Zobacz też: Przepis na gnojówkę z mniszka lekarskiego i pokrzywy. Kiedy i na jakie rośliny stosować?
Jak wygląda tymianek?
Tymianek (to konkretny gatunek macierzanki) jest niewielką krzewinką, dorastającą do 40 cm wysokości. Ma płożące, silnie rozgałęzione pędy drewniejące od dołu, drobne liście i główkowate kwiatostany o kwiatach różowych lub fioletowych, osadzonych na szczytach pędów. Kwitnie od maja do września.
Jakie zastosowanie ma tymianek?
Podobnie jak hyzop, tymianek ma zastosowanie zarówno w kuchni, jak i ziołolecznictwie oraz jako roślina ozdobna, np. w ogródkach skalnych. To roślina, która lubi ciepło i słoneczne stanowisko osłonięte od wiatru. Preferuje glebę przepuszczalną, lekką, piaszczystą o pH 5,5–6,5. Nasiona tymianku wysiewa się na początku kwietnia do skrzyneczek na rozsadę lub pod koniec kwietnia do końca maja na miejsce stałe w rzędy co 30 cm. Przy uprawie z rozsady sadzonki, które powinny mieć około 7 cm wysokości, na miejsce stałe wysadzamy w drugiej połowie maja w rozstawie 30 × 40 cm. W uprawie najczęściej spotykane są: tymianek pospolity, który ma szarozielone liście i różowe kwiaty, tymianek cytrusowy o cytrynowym zapachu i różowych, atrakcyjnych kwiatach, tymianek wczesny, tworzący gęste kobierce z fioletowymi kwiatami, odporny na deptanie, i tymianek włoski – dzika odmiana o różowych kwiatach, bardzo aromatyczna.
Surowcem leczniczo-kulinarnym jest ziele tymianku, czyli niezdrewniała łodyga z liśćmi i rozwijającymi się kwiatami. Ziele ścinamy w kwietniu na wysokości 10–15 cm. W pierwszym roku tylko raz, w kolejnych latach dwukrotnie. Zabiegu nie należy przeprowadzać zbyt późno, by nie osłabić rośliny przed zimą. Zebrane ziele suszy się w ciepłym, przewiewnym miejscu.
Tymianek nie jest tak odporny na mrozy jak hyzop, należy więc w chłodniejszych rejonach kraju zabezpieczać go na zimę stroiszem lub korą. Wiosną rośliny należy skrócić, by pobudzić je do wzrostu.
Małgorzata Wyrzykowska