Karczoch czy kard - czym się różnią obie odmiany?
W uprawie znajdujemy dwa rodzaje karczocha – zwyczajny i hiszpański (kard). Wyglądają niemal identycznie, lecz częścią jadalną jest zupełnie co innego: u karczocha dna kwiatowe nierozwiniętego pąka, u karda jadalne ogonki liściowe (po wybieleniu). Zasady uprawy obu gatunków są bardzo podobne.
Jak można uprawiać karczochy?
W naszych warunkach klimatycznych karczochy można uprawiać bez obaw. Oczywiście zabezpieczając je na zimę, choć wytrzymują niewielkie spadki temperatur. Jednocześnie karpy muszą przejść jarowizację, która zachodzi w temperaturze 1–2°C i trwa kilka tygodni. Najdorodniejsze koszyczki uzyskuje się, gdy wiosna jest wczesna i ciepła, a lato niezbyt upalne i dostatecznie wilgotne. Optymalna temperatura powinna wynosić 18–25°C.
Karczochy wymagają gleby żyznej, próchnicznej, głęboko uprawionej, o pH 6–7,5 oraz dobrze utrzymującej wilgoć. Do ich uprawy nie nadają się gleby bardzo ciężkie, zlewne oraz zbyt lekkie, piaszczyste. Planowane miejsce pod karczochy dobrze jest przekopać na głębokość 30 cm, dodając obornik lub kompost.
Uprawia się je w pierwszym roku po oborniku lub kompoście stosowanym jesienią. Przefermentowanym nawozem można również wypełnić dołki punktowo pod poszczególne rośliny. Można również pod roślinę sypnąć garść obornika granulowanego, który trzeba przysypać dwucentymetrową warstwą ziemi.
Kiedy można wysiać karczocha na rozsady?
Zdecydowanie lepszą metodą uprawy karczochów jest produkcja rozsady. Od lutego do marca wysiewamy nasiona do kuwet lub doniczek o średnicy około 8 cm, na głębokość 1–2 cm, wypełnionych ziemią do produkcji rozsad. Ustawiamy naczynia w miejscu widnym i ciepłym. Można wysiać do mniejszych pojemników, ale gdy rośliny osiągną dwa liście właściwe, należy przesadzić je do większych naczyń.
Po upływie około 7 dni powinny pojawić się siewki, ale zdarza się, że kiełkowanie nastąpi dopiero po 3 tygodniach. Ponieważ z kiełkowaniem bywa różnie i raz wykiełkuje połowa nasion, czasem mniej, a czasem wszystkie, lepiej siać po trzy nasionka w jednym naczyniu, a później pozbyć się słabszych roślin. W celu przyspieszenia kiełkowania nasiona można namoczyć na dobę.
Podczas kiełkowania utrzymujemy temperaturę 23–25°C, po wykiełkowaniu można utrzymywać 15–18°C. Podłoże utrzymujemy wilgotne.
Kiedy i jak sadzić karczochy do gruntu? Czy można je też wysiewać?
Produkcja rozsady trwa około 2,5 miesiąca, po czym w maju można wysadzić na miejsce stałe, zachowując odstępy między roślinami 1–1,5 m. Niektórzy próbują wysiewać nasiona jeszcze w kwietniu, ale nie ma gwarancji, że uprawa się powiedzie.
W przypadku uprawy z siewu bezpośredniego nasiona wysiewamy od połowy kwietnia do połowy maja. Karczochy lubią dużo nawozu, warto zatem podlewać je nawozem z pokrzyw i ściółkować, by nie rosły chwasty, a gleba nie traciła wilgoci. Od lipca do pierwszych przymrozków można przystąpić do zbiorów główek (z kawałkiem łodygi), gdy są spore, lecz nierozwinięte.
Małgorzata Wyrzykowska
