Kowal bezskrzydły jest bardzo pożyteczny. Dlaczego nazywamy go tramwajarzem?Małgorzata Wyrzykowska
StoryEditorOgród

Kowal bezskrzydły jest bardzo pożyteczny. Dlaczego nazywamy go tramwajarzem?

17.05.2025., 08:00h

Nie można mu nic złego zarzucić, a wzbudza niechęć i odrazę. Spotkać go można na wielu drzewach, choć upodobał sobie głównie lipy. Podobnie jak jego kuzyn, skupień lipowy, którego zaobserwowano w Polsce w 2014 r. Rzeczony kuzyn jest jednak szkodnikiem, natomiast kowal – nie.

image
Skupień lipowy – szkodnik drzew i kuzyn kowala bezskrzydłego
FOTO: Małgorzata Wyrzykowska

Jak wygląda kowal dwukropek?

Cechą charakterystyczną kowalika bądź kowala dwukropka, tramwajarza (bo tak też jest nazywany), są:

  • dwie czarne plamy na czerwono zabarwionym grzbiecie,
  • głowa zaopatrzona w czułki,
  • trójkątny wzór na odwłoku,
  • dobrze widoczne oczy.

Osiąga około 9–12 mm długości, ciało ma spłaszczone, typowe dla pluskwiaków. Zdecydowana większość kowali jest bezskrzydła, co nie pozwala im latać.

Gdzie można spotkać kowala dwukropka?

Bardzo często spotkać go można w dużym skupisku tworzącym plamy na lipie, robinii, na opadłych liściach czy owocach, ale nie pogardzi martwym ślimakiem czy innym owadem typu komar, mszyca (czym zaskarbił sobie sympatię ogrodników) oraz martwą dżdżownicą. Jedną z cech jest dość nieprzyjemny zapach, który wydziela w momencie zagrożenia. Odór ten dla człowieka bywa niewyczuwalny, choć dla osób wrażliwych na zapachy jest drażniący. Odstrasza swym zapachem drapieżniki. Kowale bezskrzydłe gromadzą się wczesną wiosną, tworząc duże skupiska w słonecznych miejscach. Samice składają jaja do gleby, a larwy, nim osiągną postać dojrzałą, przechodzą kilka stadiów rozwojowych. Zimują pod liśćmi, korą albo pod kamieniami.

image
Kowal bezskrzydły, zwany tramwajarzem, jest sprzymierzeńcem ogrodnika w walce m.in. z mszycami
FOTO: Małgorzata Wyrzykowska

Dlaczego nazywamy kowala dwukropka tramwajarzem?

To odnosi się do sposobu rozmnażania, gdyż samiec i samica podczas kopulacji łączą się odwłokami i wyglądają jak dwa złączone wagoniki.

Kowal nie stanowi zagrożenia ani dla człowieka, ani dla zwierząt, ani dla roślin uprawnych. Nie gryzie, nie niszczy roślin ani nie przenosi chorób, wręcz przeciwnie – jest owadem pożytecznym, który uczestniczy w rozkładzie materii organicznej i czyści środowisko z jej resztek. Do jego diety należą m.in. nasiona lipy, robinii i innych drzew liściastych, resztki zarówno roślinne, jak i organiczne oraz martwe owady.

Jak się pozbyć kowala dwukropka w niechcianym miejscu?

Jeżeli denerwuje nas jego obecność, gdy wejdzie do domu, bo to też się zdarza, nie pryskajmy preparatami owadobójczymi, lecz zastosujmy patyczki zapachowe lub opryskajmy powierzchnie zajęte przez kowaliki olejkiem lawendowym albo miętowym. Kowalik nie lubi intensywnych zapachów.

Małgorzata Wyrzykowska

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
15. czerwiec 2025 12:53