Bo nienawiść dużo
łatwiej wzbudzić niż
skłonić do miłości.
Nienawiść jest łatwa.
Miłość wymaga wysiłku
i poświęcenia.
Marek Edelman
Jako psychoterapeuci, kierując się istotnymi dla naszej grupy zawodowej wartościami, takimi jak poszanowanie autonomii i różnorodności jednostek oraz grup społecznych, dbałość o komunikację bez przemocy, pragniemy zwrócić uwagę na niepokojące zjawisko eskalowania przemocy w wielu obszarach naszego życia publicznego, a także prywatnego. Zauważamy coraz wyraźniejszą erozję sztuki rozmowy w przestrzeni publicznej. Zamiast do wymiany wiedzy z wiarygodnych źródeł, dochodzi do powoływania się na plotki, półprawdy, pomówienia. Miejsce uważnego słuchania zajmuje mowa nienawiści i inne formy przemocy psychicznej, takie jak manipulacja, poniżanie, obwinianie, lekceważenie oraz posługiwanie się negatywnymi stereotypami. U wielu osób rodzi to poczucie zagrożenia i niepewności, skutkuje przeżywaniem lęku, bezradności, gniewu. To, co było dawniej różnicą poglądów, staje się głębokim podziałem prowadzącym do wzajemnej wrogości. Osobom znaczącym – politykom, działaczom społecznym, środowiskowym autorytetom, duszpasterzom, dziennikarzom – nie udaje się stworzyć przeciwwagi w postaci wypowiedzi wyważonych, które byłyby przykładem konstruktywnej wymiany odmiennych poglądów i argumentów z zachowaniem szacunku wobec drugiego człowieka.
Przybywa pacjentów mających problemy osobiste i rodzinne związane z przemocą, dyskryminacją, a także z głębokimi podziałami ideologicznymi wpływającymi na relacje małżeńskie oraz niszczącymi więzi międzypokoleniowe. Mowa nienawiści wzmacnia te procesy, dając narzędzia i ośmielając do wzajemnego poniżania się i deprecjonowania. Jako psychoterapeuci znamy negatywne skutki przyzwalania na społeczną agresję, nienawiść i wrogość.
W obecnej sytuacji bierność sprowadzałaby się do przyzwolenia. Dlatego my, psychoterapeuci rodzinni, indywidualni i grupowi, przedstawiciele zawodu zaufania społecznego, do których zadań należy dbanie o optymalne funkcjonowanie psychiczne człowieka, wzywamy decydentów, przedstawicieli partii politycznych wszystkich opcji, posłów, dziennikarzy i inne osoby aktywne w życiu publicznym o zaniechanie stosowania języka nienawiści. Spirala nienawiści, której wszyscy jesteśmy biernymi bądź aktywnymi ofiarami, to proces niezwykle niebezpieczny, zagrażający zdrowiu jednostek i bezpieczeństwu społecznemu.
Oczekujemy od decydentów jednoznacznej reakcji na przejawy destruktywnej agresji w przestrzeni publicznej. Apelujemy o podjęcie wysiłków na rzecz zatrzymania tego procesu. List przekazujemy do wiadomości publicznej z apelem o rozpowszechnianie i podpisywanie.
Współautorami tekstu są:
Hanna Pinkowska-Zielińska, Bogdan de Barbaro, Szymon Chrząstowski, Jac Jakubowski, Barbara Józefik, Andrzej Zieliński, Grażyna Szwat-Gyłybow, Maria Rudzińska-Grażyńska, Tatiana Wróblewska, Monika Rogoż, Zofia Adamowicz, Magdalena Grubich, Maria Zapolska-Downar, Ewa Chalimoniuk, Irena Namysłowska, Bartosz Zalewski, Marta Prygies-Łukowska, Maria de Barbaro, Wojciech Sowa, Maciej Żurek, Bożena Winch, Wojciech Drath, Roman Pracki, Magdalena Sendecka, Agnieszka Iwaszkiewicz, Ewa Tarasewicz.
