Świętowali pół wieku lubelskiej sztuki ludowej

Wśród zgromadzonych nie zabrakło tych, którzy pamiętają zjazd założycielski. 27 i 28 maja 1968 r. organizację powołało do życia ponad 70 twórców z 12 województw. Postawili sobie za cel m.in. kultywowanie i rozwój ludowej twórczości, opiekę prawną i merytoryczną nad twórcami.

Pierwszym prezesem STL został Bronisław Pietrach – kowal, poeta, prozaik i wycinankarz z Gutanowa. Maria Gleń, poetka i wycinankarka ludowa z Krasnegostawu pamięta jeszcze wcześniejsze początki.

– Trzy lata przed powstaniem Stowarzyszenia zawiązał się Klub Pisarzy Ludowych. Później, już w STL, byłam wiceprezeską zarządu, współorganizowałam działalność stowarzyszenia w Krasnymstawie.

Trzy lata temu pani Maria świętowała swój złoty jubileusz pracy twórczej. W tym czasie wydała czternaście książek, m.in. wierszowane bajki dla dzieci. Jej wycinanki można oglądać w kilkunastu krajach.

– Wojna pozbawiła mnie rodziców, w wieku 11 lat byłam sierotą. Jako dziecko pisałam pierwsze wierszyki. Z wycinankami zaczęło się później. W 1970 r. zafascynowałam się tym, co zobaczyłam podczas kiermaszów – opowiada.

Do najbardziej znanych, cenionych i prestiżowych inicjatyw STL należą kazimierskie Targi Sztuki Ludowej i ogólnopolski konkurs literacki im. Jana Pocka. W siedzibie STL przy ul. Grodzkiej w Lublinie znajduje się archiwum fotograficzne podzielone na 10 działów tematycznych, jest biblioteka i taśmoteka. Można zapoznać się z cenną kolekcją sztuki ludowej.

STL prowadzi działalność wydawniczą, ma na koncie tomiki autorskie i antologie pisarstwa ludowego. Do tej pory opublikowało 104 pozycje poezji i prozy ludowej. To dzięki Stowarzyszeniu jest wydawane jedyne w Polsce czasopismo adresowane do twórców, etnografów, animatorów kultury i kulturoznawców – kwartalnik „Twórczość Ludowa”.

• Kazimiera Wnukowska odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi przez premier Beatę Szydło

STL prowadzi też portal internetowy. Organizowanym przez Stowarzyszenie warsztatom towarzyszą spotkania i potańcówki z udziałem tradycyjnych muzyków wiejskich i ich uczniów. Wizytówką organizacji jest Galeria Sztuki Ludowej. Obecnie STL ma 23 oddziały terenowe, w których skupionych jest ponad 2 tys. twórców.

– Historia naszej organizacji nie ma precedensu w obszarze organizacji pozarządowych. Jesteśmy bowiem jedyną organizacją, która systematycznie od 50 lat identyfikuje twórcę ludowego w wymiarach osobowym, regionalnym i artystycznym – mówił podczas uroczystości Waldemar Majcher, prezes STL.

Z kolei wicepremier Beata Szydło dziękowała członkom stowarzyszenia za ich pracę i osiągnięcia w dziedzinie ochrony kultury tradycyjnej. Mówiła o formach wsparcia rządu dla organizacji pozarządowych, zapowiedziała m.in. kontynuację programu „Kultura-Interwencje 2018. EtnoPolska”.

– Chcę Państwu bardzo podziękować i pogratulować. Jesteście wyjątkowymi osobami w swoich środowiskach, jesteście wyjątkowym stowarzyszeniem. Życzę Wam, by kolejne lata przynosiły tak piękne owoce jak te ostatnie pięćdziesiąt lat.

• Odznaczeni odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Pierwsza z prawej to Anna Słabczyńska

Uroczystość była okazją do wręczenia odznaczeń państwowych oraz nagród. Złotymi Krzyżami Zasługi zostali odznaczeni:

• Zofia Bielecka,
• Stanisław Gracjasz,
• Zygmunt Kędzierski,
• Waldemar Majcher, Maria Michałek,
• Zofia Mierzwicka,
• Bernadeta Reglińska,
• Tadeusz Wichrowski
• Kazimiera Wnukowska.

A Srebrnymi Krzyżami Zasługi:

• Zuzanna Kubaszczyk,
• Tadeusz Leśniak,
• Aniela Murawska,
• Antonina Olszewska 
• Stanisław Śliwiński.

Honorową odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” zostali wyróżnieni:

• Krzysztof Butryn,
• Maria Kubik,
• Krystyna Ługiewicz,
• Kazimiera Makowska,
• Stanisława Ewa Mucha,
• Danuta Perestaj,
• Anna Słabczyńska,
• Małgorzata Urban,
• Eugenia Wieczorek,
• Krystyna Zagrabska
• Aleksandra Zawacka.

Mistrzyni lubelskiej regionalnej wycinanki tradycyjnej Anna Słabczyńska była szczęśliwa i wzruszona.

– Bardzo się cieszę, że moje prace zostały docenione. Prace, do których wzory zaczerpnęłam od moich przodków. Bo to te prace – a nie ja – są tu najważniejsze.