Czym się kierować przy wyborze buhaja kryjącego?

Rola rozpłodnika często jest niedoceniana, a przecież to on ma największy wpływ na ilość cieląt, które możemy uzyskać w kolejnym sezonie wycieleń. Jedna krowa da nam tylko jedno cielę, a od jednego byka możemy „uzyskać” od 20 do 40 cieląt w sezonie.

W gospodarstwach o stosunkowo nierozległych pastwiskach dorosły byk może pokryć nawet 40 krów. Jednak najlepiej stosować zasadę, że na jednego buhaja przypada maksymalnie 30 krów. Najsprawniejsze są byki w wieku około 3–4 lat. Jeżeli masz w najbliższym sezonie 70 sztuk, które chcesz pokryć, to powinieneś mieć optymalnie trzech rozpłodników, dwóch może nie podołać lub dojdzie do ich nadmiernej eksploatacji. Zaś ten trzeci po prostu poprawi wskaźnik zacieleń.

Niektórzy hodowcy decydują się na wymianę rozpłodników pomiędzy swoimi stadami. Część sprzedaje posiadanego buhaja – jeśli się trafi kupiec, to do innego stada, a jeśli nie to na rzeź i szuka jego następcy. Najlepszym wyborem jest kupno stosunkowo młodego byka w wieku ok. 2 lat. Starsze byki mogą być nosicielami chorób przenoszonych drogą płciową, mogą też mieć uszkodzone narządy płciowe. Można też kupić bardzo młodego buhaja (np. rocznego), co wiąże się z najmniejszymi kosztami, jednak trzeba to zrobić z wyprzedzeniem, gdyż będzie musiał podrosnąć, aby w 100% być gotowym do krycia.

Oprócz kompletu dokumentów (paszport, karty hodowlane, licencja rozpłodowa, badania), które musi przedstawić sprzedawca, kupującego powinny interesować dane o ważeniach kontrolnych. W zależności od intensywności żywienia przyrosty mogą być bardzo różne, jednak zawsze byk powinien przyrastać minimum 0,9 kg dziennie. Możemy kierować się tu zasadą, że im lepiej byk przyrasta, tym lepiej poradzi sobie na pastwisku w sezonie krycia.

Fot.Pixabay

• Buhaj w sezonie krycia może tracić nawet 1,5 kg masy ciała dziennie. Do rozrodu można przeznaczyć byka, który waży minimum 450 kg i ma więcej niż 16 miesięcy

Jeżeli trafimy na duże stado i możemy wybrać buhaja spośród wielu, dobrym znakiem jest sytuacja, gdy byk skacze na inne zwierzęta. Jego ruchy powinny być płynne. Nie kupuj byka, który kuleje. Obserwuj oczy, powinny lśnić. Zobacz jak się zachowują zwierzęta wobec obsługi. Nikt nie chce kupić byka, który przy pierwszej okazji będzie chciał zrobić krzywdę człowiekowi bądź będzie agresywny względem krów, ale także zbyt płochliwy osobnik nie będzie dobrym rozwiązaniem. Popatrz na racice, nie powinny być zbyt długie. Zwróć uwagę na jądra. Jest to fabryka plemników. Większa fabryka, wyprodukuje więcej nasienia. Badania dowodzą, że córki byków z dużymi jądrami szybciej osiągają dojrzałość płciową. Można też sprawdzić jakość nasienia byka, którego chcemy kupić.

Nigdy nie wpuszczaj nowego buhaja do większej grupy innych byków. Zdarzały się sytuacje, gdzie grupa byków poturbowała nowo przybyłego do stada towarzysza. Był w tak ciężkim stanie, że trzeba było go sprzedać. Byk powinien też być w optymalnej kondycji zanim zacznie kryć. Nie może być ani otłuszczony, ani zbyt chudy.

Andrzej Rutkowski
(Fot.Pixabay)