Dogrzanie prosiąt to mniej przygnieceń

Lochy z nowo narodzonymi prosiętami powinny przebywać w oddzielnym pomieszczeniu, aby nie miały bezpośredniego kontaktu ze starszymi prosiętami, warchlakami lub tucznikami. Jedynie w ten sposób można zmniejszyć ryzyko zakażania się groźnymi bakteriami czy wirusami od starszych świń. Wydzielonej w chlewni porodówki nie da się zastąpić szczepionkami lub antybiotykami. W małych gospodarstwach czasami nie ma możliwości, aby lochom i prosiętom zapewnić kojce porodowe działające w systemie „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”, co umożliwia dokładne wymycie pomieszczenia, a potem przeprowadzenie skutecznej dezynfekcji.

Jak się okazuje, najczęstszą przyczyną upadków prosiąt wcale nie są biegunki, ale przyduszenie przez lochę. W przeprowadzonych badaniach, biegunka była sześciokrotnie rzadziej przyczyną padnięć prosiąt. Dlatego dobrze jest opiekować się nowo urodzonymi prosiętami, doglądać ich i przenosić w strefę legowiskową pod lampę. Prosięta pchają się pod lochę między innymi dlatego, że jest im zimno lub nie mogą odnaleźć drogi do wydzielonego dla nich gniazda.

Prosięta są bardzo wrażliwe na warunki termiczne, a skutki ich  niedogrzania przynoszą największe straty z upadkami włącznie

Prosięta są bardzo wrażliwe na warunki termiczne, a skutki ich niedogrzania przynoszą największe straty, z upadkami włącznie. Szczególnie prosięta z niską masą urodzeniową (poniżej 1000 g) muszą zostać bezpośrednio po porodzie osuszone, wymasowane i umieszczone pod promiennikiem. Poprawia to ukrwienie i ułatwia zwierzętom start w dobry odchów. Prosięta z masą poniżej 1000 g schładzają się w pierwszych 30 minutach życia o więcej niż 4°C. Przy czym schładzają się szybciej przy niskich temperaturach. Szczególnie w gospodarstwach, w których masy po urodzeniu są często zbyt niskie, co zwiększa niebezpieczeństwo przechłodzenia prosiąt, opłaca się dodatkowy dyżur nocny. Jeśli pełni się nadzór przy noworodkach w nocy, to możliwe jest zmniejszenie upadków o 2%. Jeśli połączymy to z wyproszeniami w grupach w rytmie 1-, 2- lub 3-tygodniowym, porody mogą zostać ścieśnione do krótkiego czasu i być lepiej kontrolowane. Co da redukcję strat o kolejne 1–2%.

Niekorzystne warunki termiczne są jednym z najczęstszych stresów oddziaływujących na świnie. Prosięta ssące oraz prosięta w okresie około 2 tygodni po odsadzeniu są szczególnie wrażliwe na stres cieplny, co wynika z faktu, że ich układ termoregulacyjny wykształca się dopiero po 3 tygodniu życia. Dlatego też ta grupa wiekowa świń szczególnie gwałtownie reaguje na niekorzystną temperaturę środowiska. Oziębieniu powłok towarzyszy ich niedokrwienie i niedotlenienie, co istotnie zmniejsza odporność tkankową. Ochłodzenie organizmu prowadzi do wzmożonych procesów spalania węglowodanów, czego następstwem jest hipoglikemia i śpiączka. Mniej drastyczne powikłania to brak apetytu, spadek przyrostów oraz odporności, infekcje.




Śpiączka u osesków jest przyczyną zaburzeń w ssaniu. Wykazano, że w prawidłowych warunkach cieplnych w pierwszym dniu życia prosięta wypijają od 300 do 500 ml siary. W przypadku, gdy rodzą się w niedogrzanym środowisku, wypijają zaledwie 110–140 ml siary. Ograniczone pobieranie siary, a wraz z nią immunoglobulin i innych komórek odpornościowych, w sposób zasadniczy wpływa na poziom odporności biernej prosiąt. W przypadku wyziębienia spada poziom hemoglobiny we krwi, co powoduje niedotlenienie tkanek między innymi ścian jelit. Sprzyja to rozwojowi schorzeń w przewodzie pokarmowym.

Od 20 do 30% strat prosiąt w początkowym okresie powodowanych jest właśnie wychłodzeniem. Dodatkowo prosięta szukając cieplejszego miejsca naturalnie lgną do lochy, spędzając przy niej znacznie więcej czasu i niechętnie odchodząc od matki. Jest to przyczyną znacznego wzrostu przygnieceń. Różnica strat między dogrzewanym i nie posiadającym promiennika kojcem sięgać może nawet 5%.

Utrata ciepła z organizmu prosiąt może ulec gwałtownemu zwiększeniu nawet w temperaturach optymalnych, ale przy dużym ruchu powietrza (kojce pod wentylatorami, nieszczelne okna czy drzwi). Dużym błędem jest mycie kojców, w których przebywają oseski. Zmoczenie prosiąt zimną wodą wzmaga utratę ciepła o około 30%. Aby wyrównać straty ciepła będące konsekwencją zmoczenia, temperatura powietrza musi wzrosnąć o 8°C.

Temperatura w gnieździe dla prosiąt powinna wynosić przynajmniej 30°C i powinno być ono wyposażone w ciepłe i miękkie podłoże, ponieważ prosięta ssące wolą leżeć na ciepłym i podatnym na formowanie tworzywie. Powierzchnia gniazda dla prosiąt powinna wynosić przynajmniej 0,60 do 0,70m2. Zbyt małe gniazda działają na szkodę najsłabszych prosiąt, które najbardziej potrzebują ciepła. Umieszczone nad gniazdem promienniki podczerwieni z założenia nie ogrzewają powietrza, ale bezpośrednio docierają do tkanek zwierząt. Same maty są w stanie dogrzać tylko niewielką część powłok skórnych, więc najlepiej stosować je w połączeniu z promiennikami.