Jak prawidłowo transportować i przygotować odchowalnię dla gęsich piskląt?
Pisklęta zakupione w zakładzie wylęgowym należy przewozić w wyściełanych kartonach lub zdezynfekowanych pojemnikach plastikowych, najlepiej ogrzanych wcześniej do temperatury 20–24°C. Pojemniki trzeba przykryć, aby uchronić pisklęta przed wychłodzeniem. Ogrzewanie odchowalni rozpoczynamy najpóźniej dzień przed wstawieniem piskląt.
Najlepszą ściółką jest słoma: żytnia, pszenna lub jęczmienna. Najważniejsze jest utrzymanie równomiernej temperatury w całym pomieszczeniu. Gąsięta do 4. tygodnia życia mają ograniczoną zdolność wyrównywania strat ciepła, dlatego poleca się wstawienie dodatkowych promienników podczerwieni, które mocuje się na wysokości 40–50 cm i podnosi w miarę wzrostu gąsiąt. Jedna kwoka może zapewnić ciepło 50 pisklętom.
Dodatkowe źródło ciepła powinno zapewnić gąsiętom temperaturę wyższą o około 5°C od temperatury otoczenia.
Utrzymanie odpowiedniej temperatury – klucz do dobrego startu młodych gęsi
W ciągu pierwszych 3 dni w odchowalni bez sztucznych kwok powinno być 27–29°C, a z promiennikami 25–26°C, w tym pod sztuczną kwoką – 29–31°C. Następnie obniżamy temperaturę o 2°C i o tyle samo w kolejnych tygodniach. W 4. tygodniu tam, gdzie nie ma kwok, temperatura powinna oscylować w granicach 21–22°C. Jeśli wciąż mamy promienniki, wystarczy 20°C w pomieszczeniu i 21–23°C pod sztuczną kwoką.
Pomiar temperatury przeprowadzamy na wysokości grzbietów ptaków. Gdy gąsięta skończą 4. tydzień życia, mogą przebywać już w temperaturze pokojowej, czyli 18°C. Wtedy także przyzwyczajamy je do naturalnego dnia świetlnego. Na początku odchowu, kiedy gąsięta przyuczają się do pobierania paszy i wody, trzeba zapewnić im całodobowe oświetlenie. Wielkość obsady powinna wynosić 10 szt./m2 w 1. tygodniu życia, 5 szt./m2 w 2. tygodniu, 3 szt./m2 od 3. do 5. tygodnia życia i 2 szt./m2 powyżej 6. tygodnia życia.
Wybiegi i pastwiska – niezbędne w odchowie gęsi
Istotnym elementem w odchowie i tuczu gęsi jest dostęp do wybiegu bądź pastwiska. Po ukończeniu 2. tygodnia życia pisklęta można stopniowo aklimatyzować do wychodzenia na zewnątrz. Najlepiej, jeśli wybieg jest częściowo zadaszony, aby umożliwić im korzystanie z niego jak najwcześniej, a jednocześnie chroniąc je przed deszczem.
Do ukończenia 6. tygodnia życia nie mają one bowiem jeszcze wykształconego gruczołu kuprowego, położonego pod nasadą ogona, którego wydzielina chroni je przed przemakaniem. Przemoknięcie w tym okresie może skończyć się upadkami z powodu dużej utraty ciepła.
Gruczoł kuprowy wydziela tłustą substancję służącą nie tylko do natłuszczania dziobem piór w celu ochrony przed wilgocią, ale także do produkcji prowitaminy D, która pod wpływem światła zmienia się w witaminę D. Gęsi podczas czyszczenia piór automatycznie ją spożywają.
Przy sprzyjającej pogodzie gąsięta można wypuszczać na wybiegi już w 7.–10. dniu życia – początkowo na kilkanaście minut do pół godziny, a później stopniowo na dłużej.
Żywienie na wybiegu – jak odchować gęsi na zdrowe i dorodne ptaki?
Na wybiegu gęsi powinny mieć dostęp do paszy, wody i zielonki. Przy kwaterowym systemie wypasu przeznacza się 2 m2 powierzchni pastwiska na jedną gęś. Gęsi mogą być użytkowane jako owsiane (żywione mieszankami pełnoporcjowymi, a następnie głównie ziarnem owsa) lub tuczone (w żywieniu stosuje się mieszanki pełnoporcjowe, pasze gospodarskie, a przede wszystkim zielonki).
Młode gęsi tuczone odchowuje się do 17.–18. tygodni. Tucz gęsi owsianej dzieli się na dwa etapy: odchów, trwający do 13.–14. tygodnia życia, oraz tucz właściwy, trwający dodatkowe 3 tygodnie.
Podczas pierwszego etapu ważne jest uzyskanie dobrze wyrośniętych i umięśnionych ptaków. Do 4. tygodnia życia, kiedy wzrost jest najintensywniejszy, podajemy im paszę do woli. Po pierwszym tygodniu życia należy wprowadzić do diety gąsiąt zielonkę lub dodatek suszu.
W drugim okresie żywieniowym (5.–8. tydzień życia) pasza treściwa jest dawkowana, natomiast zielonka podawana jest do woli. Dziennie zjadają jej wówczas około 800 g na sztukę. W przedostatnim okresie poprzedzającym tucz właściwy (od 9. do 14. tygodnia życia) obniża się jeszcze ilość paszy treściwej, a cały czas zapewnia dobrej jakości zielonkę. W okresie tuczu stosuje się zazwyczaj żywienie oparte jedynie o całe ziarno owsa podawane do woli.
Gęsi – zdrowe i odporne ptaki o niskich wymaganiach żywieniowych
Gęsi nie mają wysokich wymagań żywieniowych i charakteryzują się szybkimi przyrostami, więc karmienie nie jest problematyczne. Świetnie wykorzystują pasze pastwiskowe, dlatego warto postawić na chów z dostępem do zielonego wybiegu, tym bardziej że ptaki wykazują odporność na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i rzadko chorują.
Przy intensywniejszym systemie chowu wystarczy zwiększyć udział pasz treściwych. Dawka może składać się w 65% ze zbóż, w 10% z roślin motylkowych, pozostałe 25% stanowią kiszonki, rośliny okopowe, zielonki i susze. Dorosłe ptaki pobierają dziennie nawet do kilograma świeżej zielonki, co znacznie obniża koszty żywienia. Gęsi osiągają średnio 6,50 kg masy ciała.
Dominika Stancelewska
