Wirus został do tej pory wykryty u 80 dzików w Brandenburgii. Zakażone dziki wciąż są znajdowane w dotychczasowych obszarach zakażonych w rejonie Odra-Sprewa i Märkisch-Oderland. Wykryty we wrześniu chory dzik nie był więc pojedynczym przypadkiem, a wirus z pewnością był na tym terenie od dłuższego czasu. To pokazuje jak bardzo afrykański pomór świń jest nieprzewidywalny, a jego wpływ na światowy rynek trzody chlewnej będzie długotrwały.
ASF podbija świat
Nałożony przez Chiny zakaz importu wieprzowiny z Niemiec po wykryciu w tym kraju przypadków ASF u dzików wykorzystują Hiszpanie, Holendrzy, Duńczycy i Francuzi, którzy systematycznie zwiększają swój udział w rynku chińskim. Pozwala to na utrzymanie cen na niezmienionym, choć niskim, poziomie w większości unijnych krajów, w tym również i w Polsce. Ponadto w Chinach przed narodowym świętem rząd na początku października wypuścił na rynek kolejne 20 tys. ton zapasów mrożonej wieprzowiny, a od początku roku w sumie około 600 tys. ton.
Dzięki zwiększeniu wsparcia finansowego na szczeblu krajowym i lokalnym dla producentów trzody chlewnej w Chinach w sierpniu było tam o 3,5% więcej macior niż w lipcu, co oznacza wzrost po raz jedenasty z rzędu. Natomiast wzrost rok do roku wyniósł 37%. Od zeszłego roku Chiny wdrożyły szereg rozwiązań mających na celu stymulowanie rozwoju produkcji wieprzowiny i stabilizację cen, na które wpływ miał ASF. Według chińskiego ministerstwa rolnictwa w 2020 roku zostało uruchomionych od podstaw lub ponownie otwartych około 23 tys. ferm świń. Zdaniem ekspertów może to spowodować znaczną odbudowę chińskiego sektora trzody chlewnej już w 2021 roku, a tym samym ceny wieprzowiny w Chinach powrócą do normy już w połowie przyszłego roku.
W Polsce zbliżamy się na rekord zakażeń
W Polsce natomiast główny lekarz weterynarii potwierdził 100 ognisko ASF w gospodarstwie, w którym utrzymywano 1 świnię w miejscowości Wola Buchowska w powiecie jarosławskim w województwie podkarpackim, co oznacza, że jesteśmy blisko rekordu zanotowanego w 2018 roku, kiedy ognisk było 109.
Dobra wiadomość z ostatnich dni jest taka, że 60 gmin w województwach lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim zostało uwolnionych ze strefy niebieskiej i przeniesionych do czerwonej, a tym samym nastąpi w nich złagodzenie restrykcji dotyczących przemieszczania i sprzedaży świń, a przede wszystkim szansa, że ceny tuczników nie będą zaniżane. W województwie podlaskim są to gminy Bielsk Podlaski, Wyszki i miasto Bielsk Podlaski w powiecie bielskim, gminy Poświętne, Suraż, Łapy, Turośń Kościelna, Juchnowiec Kościelny w powiecie białostockim.
W województwie warmińsko-mazurskim gminy Węgorzewo, Pozezdrze, Budry w powiecie węgorzewskim, gminy Ryn, Giżycko, Kruklanki, Miłki, Wydminy i miasto Giżycko w powiecie giżyckim, gminy Srokowo, Korsze, Barciany, Kętrzyn w powiecie kętrzyńskim, gmina Sępopol w powiecie bartoszyckim, gmina Wilczęta w powiecie braniewskim, gminy Pasłęk, Godkowo w powiecie elbląskim.
W województwie lubelskim gminy Borki, Czemierniki, Wohyń, Radzyń Podlaski i miasto Radzyń Podlaski w powiecie radzyńskim, gminy Milanów, Parczew, Siemień w powiecie parczewskim, gminy Niemce, Jastków i miasto Lublin w powiecie lubelskim, gminy Hańsk, Urszulin w powiecie włodawskim, gminy Cyców, Ludwin, Łęczna, Milejów, Puchaczów, Spiczyn w powiecie łęczyńskim, gminy Siedliszcze, Wierzbica, Rejowiec, Rejowiec Fabryczny i miasto Rejowiec Fabryczny w powiecie chełmskim, gminy Ostrów Lubelski, Serniki, Niedźwiada w powiecie lubartowskim, gmina Wojcieszków w powiecie łukowskim, gminy Izbica, Gorzków, Kraśniczyn, Siennica Różana, Łopiennik Górny, Krasnystaw i miasto Krasnystaw w powiecie krasnostawskim.
W bieżącym roku zniesione zostały restrykcje ze stref niebieskich łącznie w 114 gminach. Niestety, jednocześnie Komisja Europejska ustanowiła nowe strefy ASF w Wielkopolsce. Bruksela odrzuciła też wniosek polskiej strony o zniesienie niebieskiej strefy w powiatach poznańskim i szamotulskim z uwagi na kolejne ogniska, które wystąpiły w województwie wielkopolskim. Komisja Europejska podkreśliła jednak, że jednym z warunków skrócenia obowiązywania stref z ograniczeniami jest prowadzenie intensywnych badań stad trzody w strefach i ten warunek polska strona dopełniła.
Wsparcie na obszarach ASF
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swojej odpowiedzi z dnia 13 października 2020 r. na wniosek samorządu rolniczego w sprawie ponownego uruchomienia naborów na refundację do 75% wydatków poniesionych przez producenta rolnego na bioasekurację, który prowadzi gospodarstwo, w którym utrzymywane są świnie oraz pomoc na wyrównanie dochodów producentów trzody chlewnej z terenów objętych ASF informuje, że podjęte zostały prace legislacyjne mające na celu uruchomienie w bieżącym roku pomocy na wyrównanie utraconych dochodów dla producentów świń prowadzących działalność rolniczą na obszarze zapowietrzonym lub zagrożonym wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF).
Natomiast pomoc w formie częściowej refundacji wydatków poniesionych na zakup mat dezynfekcyjnych, sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych, odzieży ochronnej i obuwia ochronnego oraz wydatków poniesionych na zabezpieczenie budynków, w których utrzymywane są świnie przed dostępem zwierząt domowych, o której mowa w § 13e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, udzielana jest w formule pomocy de minimis.
Zgodnie z art. 3 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz.Urz.UE z dnia 24.12.2013, L 352) łączna kwota pomocy de minimis przyznanej w okresie trzech lat podatkowych przez państwo członkowskie przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie może przekroczyć górnego limitu krajowego określonego w tym rozporządzeniu tj. w przypadku Polski 295.932.125,00 euro.
Powyższy limit na lata 2018-2020 został wykorzystany w dniu 7 sierpnia 2020 r. Oznacza to, że do końca 2020 r. żadna nowa pomoc de minimis w rolnictwie nie może zostać udzielona. Natomiast nowe przeliczenie 3-letniego limitu krajowego nastąpi w 2021 r. i będzie ono obejmowało lata 2019-2021. A zatem pomoc de minimis w rolnictwie będzie mogła być ponownie udzielana od dnia 1 stycznia 2021 r.
Dominika Stancelewska
Zdjęcie Główne: Pixabay
