Wyproszenia grupowe loch są najbardziej efektywne

Producenci trzody chlewnej są świadomi, że we współczesnych realiach rynkowych konieczne jest powiększanie stad i intensyfikacja produkcji. Wymaga to jednak od nich nie tylko inwestycji w budynki, ale przede wszystkim poprawy organizacji pracy ze zwierzętami. W produkcji prosiąt wszystkie czynności podporządkowane są cyklowi rozrodczemu loch. Najbardziej efektywne działanie poprawiające wydajność pracy to wyproszenia grupowe.

Wszystkie prace wykonywane w stadzie odnoszą się wtedy do całej grupy zwierząt. Powoduje to zmniejszenie jednostkowych nakładów pracy i bardziej efektywne wykorzystanie czasu, a także przestrzeni budynku. Tylko zdrowe i wyrównane pod względem wieku i masy ciała grupy prosiąt są podstawą w intensywnym tuczu i stanowią konkurencję na rynku. Jednorazowe partie warchlaków oferowane przez krajowych producentów świń są często zbyt małe lub zbyt zróżnicowane wiekowo, co utrudnia ich sprzedaż. Dodatkowym wymogiem jest oczywiście wysoki status zdrowotny oferowanej partii.

Zalety zarządzania stadem

Technologia oparta na zsynchronizowaniu grupy loch umożliwia zaplanowanie i rytmiczne powtarzanie czynności, co daje lepsze wykorzystanie czasu pracy. Jednocześnie pozwala na łatwiejszą kontrolę rui i ponoszenie niższych kosztów inseminacji. Taki system pozwala na diagnostykę ciąży większej liczby loch, a jest ona bardzo istotna, bo już powyżej 21. dnia możemy stwierdzić prośność i wychwycić sztuki, które będą powtarzały ruję.

Błędy popełnione w żywieniu i utrzymaniu loch na różnych etapach utrudniają skuteczne ich pokrycie i wydłuża się okres nieprodukcyjny

Kolejne pozytywy dobrej organizacji stada to synchronizacja porodów i efektywniejsza ich kontrola. Lochy proszą się w jednym czasie, co pozwala na nadzorowanie porodów. Możemy w dużej mierze wyeliminować przygniecenia prosiąt w najtrudniejszym okresie okołoporodowym. Pomagamy im napić się siary, a następnie przenosimy do ciepłej strefy legowiskowej. Gdy nadejdzie czas zabiegów oraz szczepień możemy skumulować je w jednym czasie w danej grupie zwierząt. A każde dodatkowe prosię jest na wagę złota, gdyż może zdecydować o tym, czy zarabiam na produkcji świń.

Jednym z ważniejszych aspektów w opłacalnej produkcji trzody chlewnej jest profilaktyka zdrowotna. Nie uda się jednak utrzymać zwierząt w dobrym zdrowiu, jeśli będą one przebywały w niehigienicznych warunkach. Jeśli produkcja odbywa się w grupach, to po wyprowadzeniu całej grupy z pomieszczenia możemy je dokładnie umyć i zdezynfekować zanim trafi tam kolejna partia świń. Niemieszanie zwierząt także sprzyja zachowaniu lepszej zdrowotności, gdyż patogeny nie roznoszą się, nie dochodzi do zakażeń. System pozwala na poprawę stanu zdrowotności stada także poprzez łatwiejsze i szybsze przeprowadzenie zabiegów profilaktycznych, jak również leczniczych. Pozwala również na zastosowanie metody „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”.

Dokładniejsze żywienie

Ten system umożliwia także łatwiejsze i dokładniejsze żywienie oraz lepsze wykorzystanie budynków. Żywienie zwierząt można nie tylko zautomatyzować, ale także podzielić na więcej etapów i zastosować więcej rodzajów pasz. Dawka pokarmowa jest wówczas lepiej dostosowana do wielu zwierząt czy ich stanu fizjologicznego. Oprócz kontroli wyników zwierząt istotna jest również kontrola zadawanej paszy. Także pod kątem jej ilości. Wiemy wówczas, ile tuczniki zużyły paszy na kilogram przyrostu. Jeśli kontrolujemy ten parametr, to możemy zmienić rodzaj zadawanej mieszanki paszowej lub podnieść poziom najważniejszych składników przy zbyt dużym jej wykorzystaniu.

Jednym z najtrudniejszych elementów organizacji produkcji jest utrzymanie stałej wielkości grup loch, które będą wypraszały się w jednym czasie

Bez analizy danych trudno starać się o osiągnięcie coraz to lepszych wyników. Dlatego powinny być gromadzone wszystkie informacje dotyczące rozrodu, krzyżowań zwierząt, pobrania paszy, kosztów żywienia, przyrostów masy ciała. Pozwala to znaleźć słabe punkty stada, szybko sprawdzić sytuację w danej grupie technologicznej, a przede wszystkim wprowadzić działania naprawcze. Praca z grupami ułatwia prowadzenie dokumentacji stada i daje pełną możliwość porównywania wyników.

Sterowanie rozrodem

Dobrze zorganizowana praca może zwiększyć efektywność produkcji. O ile na cenę żywca czy prosiąt rolnik ma najmniejszy wpływ, to na liczbę sprzedanych zwierząt jak najbardziej. Zależy ona od takich czynników jak długość okresu międzymiotu, liczba i waga urodzonych prosiąt, procent upadków w całym okresie chowu i przyrosty dobowe.

Na długość okresu między miotami ma wpływ okres karmienia (od 21 do 42 dni) oraz okres luźny wynoszący od 4 do 10 dni bądź więcej, gdy locha jest nieskutecznie pokryta i powtarza ruję. Licząc 28 dni karmienia i 9 dni okresu luźnego, w ciągu roku możemy otrzymać 2,41 miotu. Przy 12 prosiętach w miocie otrzymujemy w skali roku ponad 28 prosiąt od maciory.

W stadach, gdzie prowadzi się grupowe wyproszenia loch konieczna jest umiejętność sterowania rozrodem. Należy zawsze posiadać jednakową liczbę loch w grupie pozwalającą na uzyskanie zaplanowanej liczby prosiąt. Dobrze zorganizowane stado pozwoli na ustalenie rytmu produkcji – najlepszego dla danego gospodarstwa – i optymalizację wykorzystania budynków inwentarskich. Wybór rytmu produkcji pozwala nam określić liczbę grup technologicznych. I tak na przykład przy jednotygodniowym cyklu produkcji potrzebujemy 21 zsynchronizowanych grup i sześciu komór porodowych.

Prowadzenie dokumentacji umożliwia szybkie podjęcie kroków naprawczych w momencie pogorszenia się wyników oraz ułatwia zdiagnozowanie problemów zdrowotnych

Najważniejsza w tym systemie jest synchronizacja rui. Jest ona najważniejszym narzędziem dla utrzymania stada podzielonego na grupy technologiczne, przy czym największe znaczenie ma program hormonalnej synchronizacji rui u loszek. Długość poszczególnych faz rui w każdym stadzie może być nieco różna. Ważna jest dokładna obserwacja i analiza terminu występowania rui po odsadzeniu oraz czasu jej trwania, by skuteczność krycia była jak najwyższa. Cykl rujowy u świń jest wyjątkowy na tle innych gatunków zwierząt gospodarskich ze względu na liczbę owulujących komórek jajowych – od 15 do 30 podczas jednej rui.

Synchronizację rui u loszek i loch prowadzić można za pomocą metod naturalnych oraz stosowania preparatów farmakologicznych. U loch naturalnym bodźcem do wywołania rui jest odsadzenie prosiąt. Problem pojawia się wówczas, kiedy do grupy odsadzanych loch chcemy dołączyć loszki remontowe. Należy wówczas zsynchronizować ich cykl rujowy z cyklem loch, od których mają być odsadzane prosięta. Dokładnej terminowo synchronizacji rui u loszek nie da się przeprowadzić w oparciu o metody naturalne, takie jak kontakt z knurem, stosowanie syntetycznych feromonów, transport i zmianę pomieszczenia. Ich skuteczność, a szczególnie dokładność czasowa, jest ograniczona.

Najtrudniejszym zadaniem w gospodarstwach prowadzących produkcję w oparciu o rytmiczne wyproszenia grup loch jest utrzymanie tych grup w jednakowej liczebności i maksymalne skrócenie okresu wyproszeń wszystkich loch danej grupy. Dlatego tworzenie zsynchronizowanych grup wymaga dokładnego zaplanowania, a przed podziałem stada na grupy należy zastanowić się, jaki rytm produkcji będzie dla nas odpowiedni. W zależności od gospodarstwa i jego wielkości na reorganizację stada potrzeba około pół roku. Jeżeli każda z utworzonych grup wyprosi się, wówczas można mówić o zakończeniu przejścia na system produkcji oparty o grupy technologiczne.

Dominika Stancelewska