Jakie są prawa i obowiązki członka spółdzielni?

Czy każdy członek spółdzielni ma równe prawa?

Artykuł 18 Prawa spółdzielczego wskazuje w § 1, że prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe.

Jakie prawa przysługują członkom spółdzielni?

Według § 2 członek spółdzielni ma prawo:

• uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej;
• wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;
• otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi;
• żądania rozpatrzenia przez właściwe organy spółdzielni wnios­ków dotyczących jej działalności;
• udziału w nadwyżce bilansowej;
• do świadczeń spółdzielni w zakresie jej statutowej działalności.

Członkowi spółdzielni przysługują również inne prawa określone w ustawie lub w statucie.

Inne prawa wynikające z ustawy lub statutu spółdzielni

Ustawa w § 3 określa, że spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi jej znaczną szkodę. Odmowa powinna być wyrażona na piśmie. Członek, któremu odmówiono wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie z osobami trzecimi, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia tych umów. Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi pisemnej odmowy.

Sąd Okręgowy w Toruniu – VI Wydział Cywilny dnia 14 sierpnia 2012 r. (sygn. akt: VI Gz 127/12) orzekł, że na podstawie art. 18 § 3 ustawy z 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, członek spółdzielni, któremu odmówiono otrzymania odpisu statutu i regulaminów, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia tych dokumentów. To samo dotyczy odmowy zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi.

Jakie są obowiązki członka spółdzielni?

Z kolei § 5 Prawa spółdzielczego określa, że członek spółdzielni ma obowiązek:

• przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów,
• dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot.