Ciągniki

Ciągnik Ursus C-345 to nie Yeti. Naprawdę istnieje!

Ursus C-345, którego znaleźliśmy na greckiej wyspie, wywołał lawinę komentarzy na naszym profilu facebookowym. Dla jednych był to być może jedyny dowód na istnienie tego modelu, dla innych to tylko internetowa ściema albo jakaś samoróbka… Zatem, czy trzystaczterdziestkapiątka istniała naprawdę?

Nie ma takiego Ursusa – C-345, jest 55: C-355! – tak można podsumować dyskusje internautów, parafrazując kultowego „Misia” Stanisława Barei. Jak jest naprawdę?

Obraz wart więcej niż 1000 słów. Ursus C-345 w Narodowym Archiwum Cyfrowym

W zasobach NAC znajduje się fotografia, której bohaterem jest Ursus C-345. I to nie żadna makieta czy prototyp, ale maszyna zaprzęgnięta do pracy w polu. Podpis pod zdjęciem powoduje szybsze bicie serca u fanów retro-traktorów: "Indywidualne gospodarstwo rolne w gminie Prabuty. Zbiór ziemniaków. Widoczny ciągnik Ursus C-345". Zobaczcie zresztą sami:

Ursus C-345 – znajomy nieznajomy

Skoro ten ciągnik istniał naprawdę, to dlaczego pamięć o nim zaginęła? I skąd to przeświadczenie, że to C-355? Ano pewnie dlatego, że zanim rozpoczęto produkcję następcy Ursusa C-4011 (którym, jak powszechnie wiadomo, został C-355) z taśm produkcyjnych Zakładów Mechanicznych Ursus zjechały właśnie C-345.

Jak podaje czasopismo „Maszyny i Ciągniki Rolnicze” w n-rze 4 z 1983 roku – W latach 1966-1968 w Zakładzie Doświadczalnym Ciągników Rolniczych przygotowano konstrukcyjnie I etap modernizacji ciągnika C-4011 co zakończono wyprodukowaniem w IV kwartale 1969 roku 50 sztuk serii informacyjnej C-345. Produkcję seryjną rozpoczęto 1 kwietnia 1971 roku, pod zmienionym oznaczeniem: C-355 (żródło: „Kalendarium przemysłu ciągnikowego w Polsce”, [w:] Ursus, pod red. A. Orłowskiego, Warszawa 1978, s. 293)

Ursus C-345 jak Yeti – wszyscy o nim mówią, ale nikt go nie widział?

Wokół C-345 narosło wiele mitów. Nawet na forach internetowych miłośników zabytkowych ciągników znaleźć można powielaną informację, jakoby C-345 miało powstać nawet 1000 sztuk. Nie wydaje się to jednak prawdopodobne, biorąc pod uwagę śladową ilość zachowanych egzemplarzy. Możliwe natomiast, że większość C-345-ek trafiła na eksport – wszak C-4011 zmodernizowano również po to, aby zwiększyć szanse Ursusa na rynkach zewnętrznych. Nie jest jednak prawdą, jakoby C-345 miał być eksportową wersją C-355. O tym, że przygotowano go na rynek krajowy, niech świadczy wydana w 1971 roku „Instrukcja obsługi kołowego ciągnika rolniczego Ursus C-345”. Na zachowanych do dziś egzemplarzach często można znaleźć dodatkowo umieszczone oznaczenie modelu C-355. Najwidoczniej książki zostały wydrukowane, zanim podjęto decyzję o zmianie. Kolekcjonerzy czasem wystawiają je na aukcjach internetowych, a dla smaku pokazujemy kilka stron w galerii na końcu artykułu.