Ocena gospodarstw i kryteria konkursowe AgroLiga 2025
Podczas wizyt w gospodarstwach weryfikowane były następujące aspekty: techniki produkcyjne, innowacyjność, funkcjonowanie na rynku, zasady bezpieczeństwa pracy, wykorzystanie środków wsparcia z Unii Europejskiej, oddziaływanie na społeczność lokalną, jak również zasady pracy. Do tegorocznej edycji konkursu na szczeblu wojewódzkim zgłoszono 20 uczestników, spośród których uhonorowano 10 laureatów. Osiem gospodarstw w kategoriach Rolnik i dwóch laureatów w kategorii Firma.
Mistrz województwa – Gospodarstwo „Ekoinwest Mazury”
Dyrektor WMODR prowadzący własne gospodarstwo wie doskonale, jak ciężka i wymagająca wielu poświęceń jest praca rolnika. Często niedoceniana, choć powinna budzić uznanie całego społeczeństwa, bo to właśnie praca rolnika zapewnia bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Rolnik nie pracuje tylko dla siebie, rolnik pracuje dla nas wszystkich.
Mistrzami wojewódzkiego etapu AgroLigi 2025 w kategorii Rolnik zostało Gospodarstwo Rolne „Ekoinwest Mazury” z miejscowości Giże w powiecie oleckim, reprezentowane przez dyrektora Arkadiusza Makowskiego. Gospodarstwo prowadzi produkcję roślinną i zwierzęcą trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Gospodaruje na areale 1100 ha, w strukturze zasiewów dominują zboża uprawiane na pasze dla świń, m.in. pszenica, pszenżyto, jęczmień. Kolejną znaczącą uprawą jest kukurydza uprawiana na CCM i paszę dla świń oraz jako wsad do biogazowni rolniczej.
Przy gospodarstwie znajduje się biogazownia rolnicza, do której trafia wsad z kukurydzy oraz gnojowica wyprodukowana w gospodarstwie. Dzięki temu produkuje się nie tylko energię elektryczną, ale także uzyskuje się bardzo dobry nawóz podnoszący plonowanie roślin. Podczas prezentacji gospodarstwa jego reprezentanci podkreślali, że mają bardzo dobrze rozbudowany park maszyn, oparty na nowoczesnych maszynach wyposażonych w nawigacje i inne udogodnienia. Wejście w Program 4.0 znacznie ułatwiło pracę i przyczyniło się do oszczędności na kosztach produkcji.
Pierwsi wicemistrzowie – rodzinne gospodarstwo Kamińskich
Tytuł wicemistrzów AgroLigi 2025 w kategorii Rolnik zdobyło rodzinne gospodarstwo państwa Kamińskich z miejscowości Krzykały w powiecie lidzbarskim. Irena i Franciszek Kamińscy prowadzą gospodarstwo wspólnie z trzema synami i ich żonami. Tajemnicą sukcesu i wysokich wyników osiąganych przez gospodarstwo jest rodzinna współpraca i ścisły podział obowiązków. Każdy ma swój zakres prac, za który odpowiada. Syn Patryk odpowiedzialny jest za rozród i embriotransfer gwarantujący szybki postęp genetyczny, dzięki ocenie genomowej, czy wyliczalnym indeksom (TPI, PF). Karol specjalizuje się w żywieniu bydła i nadzoruje proces doju, a Artur odpowiada za produkcję roślinną. W gospodarstwie zatrudnieni są także pracownicy z zewnątrz, bo przy stadzie liczącym łącznie ok. 1300 szt. bydła, w tym 500 krów jest mnóstwo pracy.
Na początku 2021 roku oddano do użytku imponującą inwestycję, w skład której wchodzi obora wolnostanowiskowa o wymiarach 37,30 m x 119,74 m połączona łącznikiem (szer. 7,28 m x dł. 10,0 m) z budynkiem hali udojowej o wymiarach 16,52 m x 64,43 m. W nowej oborze hodowcy postawili na topowe rozwiązania, zapewniające zwierzętom komfort. Przy bardzo dobrej światowej genetyce, którą może pochwalić się gospodarstwo, stworzenie krowom idealnych warunków do produkcji mleka to priorytet. Franciszek Kamiński podczas prezentacji gospodarstwa wspomniał o średniej wydajności za ubiegły rok na poziomie 12,5 tys. l mleka od krowy rocznie, ale zaznaczył, że najlepsze sztuki doją nawet w granicach 14 tys. litrów mleka.
Drugie miejsce – genotypowane stado Elżbiety Jończyk
Drugim wicemistrzem AgroLigi 2025 została Elżbieta Jończyk, prowadząca wraz z rodzicami Ewą i Wojciechem rodzinne gospodarstwo w miejscowości Garzewko w powiecie olsztyńskim. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji mleka i hodowli bydła mlecznego rasy holsztyńsko-fryzyjskiej. Całe stado liczy blisko 300 sztuk, w tym 120 krów.
Właścicielka gospodarstwa wyjaśniła, że w swojej hodowli kładą duży nacisk na wysoką produkcję mleka od sztuki. W tej chwili jest to poziom 12 tys. 400 l mleka od krowy rocznie. Posiadają 8 krów o wydajności życiowej przekraczającej 100 tys. l mleka. Roczna produkcja mleka w ub.r. osiągnęła poziom 1 mln 400 tys. litrów mleka.
Wszystkie samice w gospodarstwie są genotypowane, więc selekcje zwierząt zaczynana jest od najmłodszego wieku. Materiał hodowlany w postaci jałówek, sztuki, które nie zostają w gospodarstwie, są przeznaczone na sprzedaż do hodowców w całym kraju. Sprzedawane są również buhajki hodowlane do celów rozpłodowych. Gospodarstwo z licznymi sukcesami bierze udział w wystawach hodowlanych regionalnych oraz krajowych.
Hodowczyni zdradziła, że w przyszłym roku planują kolejną inwestycję. Budowę kuchni paszowej z wyposażeniem w autonomiczny wóz paszowy, dzięki temu zmniejszą się koszty paliwa na tradycyjny wóz paszowy oraz ciągnik. Zmniejszą się nakłady na pracę ręczną człowieka, zwierzęta będą na bieżąco dostawały świeżą paszę, dwukrotnie w ciągu doby. Będzie można także bardziej sprecyzować żywienie pod potrzeby pokarmowe poszczególnych grup technologicznych.
Mistrzowie AgroLigi wojewódzkiej w dwóch wybieranych kategoriach będą reprezentowali województwo warmińsko-mazurskie na szczeblu krajowym. W ostatnich latach reprezentanci Warmii i Mazur osiągają duże sukcesy na szczeblu krajowym, w 2022 roku mistrzowie wojewódzkiej AgroLigi w kategorii rolnik Marzena i Jacek Szulwicowie zostali wicemistrzami krajowymi, taki sam sukces rok później odnieśli Katarzyna i Daniel Maliccy. W ubiegłym roku tytuł wicemistrza krajowego otrzymali Grażyna i Zbigniew Wójcikowie, warmińsko-mazurscy mistrzowie 2024.
Kategoria Firma – liderzy przetwórstwa mleka
Mistrzem etapu wojewódzkiego AgroLigi 2025 w kategorii Firma został Zakład Produkcji Mleczarskiej Mrągowo S.M. Mlekpol, którego głównym profilem produkcyjnym są sery. Zakład powstał w miejscu, w którym znajduje się do tej pory w roku 1986, a przełomową datą był rok 2000, gdy wcześniejsza OSM Mrągowo została dołączona do spółdzielni mleczarskiej Mlekpol w Grajewie. Od tego czasu nastąpiła modernizacja produkcji, powstała nowoczesna linia serowarska, a w 2018 roku została uruchomiona nowa proszkownia.
Podczas prezentacji zakładu uczestnicy dowiedzieli się, że jest to jeden z największych producentów sera w Polsce o dziennej produkcji na poziomie 130 ton i rocznej produkcji, blisko 38 tys. ton sera m.in. typu gouda, edam, ementaler. Przy tak dużej produkcji serowarskiej powstaje duża ilość serwatki, która jest proszkowana w zakładzie produkcji wyrobów sproszkowanych. Dzienny przerób mleka i serwatki to około 3 milionów litrów surowca.Rynki zbytu ZPM Mrągowo S.M. Mlekpol, jeżeli chodzi o sery, to oprócz Polski, także Niemcy i Europa Zachodnia. Natomiast głównym odbiorcą wyrobów sproszkowanych jest Indonezja, dużo produkuje się także na rynek chiński.
Wicemistrz Firma – Serowarnia Mazurska
Wicemistrzem w kategorii Firma została Serowarnia Mazurska prowadzona przez Huberta Zyśka i Wiktorię Piwowarską w Polskiej Wsi w powiecie mrągowskim. Młoda firma ludzi z pasją, dobrym smakiem, sukcesami i ogromnym sercem do natury i piękna Warmii i Mazur. Hubert Zyśk wyjaśnił, że produkcja na dobre ruszyła w lipcu 2024 r., ale firma powstała w listopadzie 2023 r. Przez kilka miesięcy właściciele nawiązywali kontakty, przygotowywali się i uczyli funkcjonowania w branży. Chęci do pracy są, plany na rozwój także, jest miejsce, więc można się rozwijać i rozrastać.
W tej chwili Serowarnia Mazurska przerabia w okolicach 700 l mleka co drugi dzień, mleko pozyskuje po sąsiedzku od lokalnych dostawców. Flagowym produktem, z którego już są znani, są kulki serowe w oleju rzepakowym na zimno tłoczonym, produkowanym także po sąsiedzku w Olejarni No.1 w miejscowości Karwie. Poza serami produkowane są także kefiry, jogurty, twarogi, masło i inne pyszności z mleka. Najbliższe małe marzenie właścicieli to kawiarenka przy serowarni, wśród pól i lasów, gdzie będzie można wypić pyszną kawę i zjeść domową drożdżówkę z przepysznym twarogiem.
Dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz
