Dlaczego liczba czynników stresowych ma kluczowe znaczenie?
W tej kwestii liczy się również ilość czynników stresowych – im jednocześnie na zwierzę działa ich więcej, tym większe jest prawdopodobieństwo, że spotkają nas negatywne skutki jego występowania. I tak na przykład, jeżeli w oborze znajdują się trzy rzędy legowisk, a przeładowanie stada wynosi 25% (obsada legowisk 125%), to krowy czują się jeszcze stosunkowo dobrze. Są w stanie produkować w granicach swojej maksymalnej wydajności, pomimo że nie mogą jeść i leżeć tak długo jakby chciały z powodu konkurencji. Jednak, gdy to tego dojdzie jeszcze stres związany z przegrzaniem lub gwałtowną zmianą dawki pokarmowej, zwierzęta nie będą już w stanie poradzić sobie ze wszystkimi czynnikami naraz.
Świeżo wycielone krowy najbardziej narażone na stres
Szczególnie wrażliwe z samej natury są krowy świeżo wycielone, w pierwszym tygodniu laktacji. W tym okresie następuje kumulacja wielu czynników stresowych: poród, obciążenie metabolizmu, zmiana grupy. Każdy dodatkowy może być tym, który spowoduje załamanie się odporności na stres.
Nadmierne zagęszczenie a ryzyko kwasicy żwacza
Istnieje nawet naukowa opinia, że nadmierne zagęszczenie krów w stadzie ma większy negatywny wpływ na zakwaszenie żwacza niż zbyt długie cząsteczki paszy. Im większa obsada na metr kwadratowy, tym pH żwacza dłużej pozostaje na poziomie dopuszczalnej granicy 5,8 (poziom subklinicznej kwasicy).
Głód nocny i walka o paszę – niewidoczny stres w stadzie
Podobne efekty obserwuje się, gdy krowy są niewystarczająco żywione, a zawartość stołu paszowego jest wyjadana do samego końca nocą. Na względzie trzeba mieć również fakt, że nawet przy wystarczającej ilości miejsca przy stole paszowym krowy ze słabą pozycją w hierarchii stada są narażone na stres, ponieważ dominujące sztuki mogą świadomie blokować słabszym krowom dostęp do paszy. W takiej sytuacji zwierzęta stojące niżej w hierarchii stada mogą w ogóle nie dostać paszy lub wyjadać resztki.
Błędy w żywieniu i niska jakość pasz – zagrożenie dla zdrowia krów
Pamiętać należy również, że stres powodować może też niska jakość pasz objętościowych oraz inne błędy w żywieniu. Badania wykazały bowiem, że wysokie ryzyko stresu wywołuje zanieczyszczona pleśniami pasza, nieco mniejsze nieprawidłowe wymieszanie TMR-u, selektywne jego pobieranie, ale również zła jakość wody pitnej.
Beata Dąbrowska
