Jak przygotowanie legowiska wpływa na wydajność krów?

Odpoczynek krów jest o tyle istotny, że krowy leżąc przeżuwają, ich racice suszą się oraz pozostaje więcej miejsca dla innych krów do chodzenia po oborze.

Jeżeli powierzchnia legowiska nie jest wygodna, krowy leżą krócej. Jeśli zwierzęta nie mogą położyć się kiedy chcą, będą z kolei zbyt długo leżały. Wtedy będą mniej jadły i piły i w konsekwencji będą pobierały mniej suchej masy. Planując więc budowę lub modernizację stanowisk, warto dołożyć starań, by były one wygodnym miejscem odpoczynku. W przeciwnym razie krowy mogą kłaść się w innych miejscach obory, przysparzając tym samym dodatkowych kłopotów związanych z utrzymaniem czystości.

Podczas leżenia krowa musi mieć możliwość wykonywania ruchów głowy: do przodu, podnoszenia i opuszczania. Zalecenia podają, aby krowy miały ok. 50 cm miejsca dla głowy i 168 cm dla tułowia. W pierwszej fazie kładzenia się i wstawania bydło wysuwa głowę do przodu, a zatem dodatkowo powinno uwzględniać się ok. 30 cm. Długość stanowisk powinna wynosić zatem minimum 245 cm. Mając na względzie powyższe czynniki, przy decyzji o wyborze nie warto kierować się jedynie ścisłymi wymiarami stanowisk, te bowiem zależą od wielkości poszczególnych ras.

• W projektowaniu dobrego stanowiska kwestią najważniejszą jest, by brać pod uwagę reakcję krowy na legowisko. Krowy wstające i kładące się na stanowisku powinny robić to w taki sam sposób jak na pastwisku. Przestrzeń stanowiska powinna przewyższać faktyczne wymiary zwierzęcia, co wynika ze sposobu kładzenia się i wstawania. Podczas tych czynności krowa musi mieś swobodę wykonywania ruchów w kierunku pionowym, do przodu i na boki, bez żadnych ograniczeń, ani ryzyka skaleczenia

Bydło oddaje kał równomiernie w czasie, z częstotliwością 10–16 razy na dobę. Ponieważ na pobieranie paszy krowa potrzebuje około 6 godzin (w tym czasie 3–4 razy oddaje kał) stąd zabrudzenie płyty legowiskowej, a tym samym zwierzęcia. Aby ograniczyć zabrudzenie podłogi często skraca się długość legowiska do wymiarów tułowia, czego konsekwencją jest dyskomfort zwierząt.

Na zdrowie krów, a tym samym na występowanie chorób kończyn, racic oraz wymienia wpływa powierzchnia legowiska. Dwa niezależne badania wykazały, że przepływ krwi w wymieniu u krów leżących, w porównaniu do stojących zwiększa się o 24–28%, co sprzyja wyższej wydajności mlecznej oraz wpływa na lepsze dostarczenie składników odżywczych do wymienia.

Kluczową zasadą, jaką powinno kierować się przy wyborze mat dla obór uwięziowych jest, iż muszą one zapewniać miękkie leżenie i mocne oparcie dla kończyn w czasie stania. Krowy spędzają więcej czasu leżąc na powierzaniach miękkich. Czas leżenia ulega skróceniu, a tym samym wydłuża się czas stania, kiedy krowy zmuszone są do przebywania na twardych powierzchniach. Warto również poobserwować sztuki pojedynczo, czy bez problemów kładą się na stanowisku, czy nie uderzają głową o krawędź żłobu, czy nie ślizgają się podczas wstawania.

Warto wiedzieć, że krowy zdrowe oddają kał na stojąco. Gdy podłoga jest śliska, a uwięź niewygodna, kał oddawany będzie także przez krowy leżące. Ważne jest, aby wszystkie krowy stały czterema nogami na płycie legowiskowej. Gdy tylnymi kończynami stają np. na rusztach, bardzo często dochodzi do deformacji racic. Deficyt słomy i związane z tym z roku na rok coraz wyższe koszty jej zakupu sprawiają, że wielu hodowców decyduje się na stosowanie w swoich oborach materaca słomiano-wapiennego. Materac taki jest mieszaniną pociętej słomy (sieczki) wody oraz specjalnego wapna. Na materacach słomiano-wapiennych krowy bardzo chętnie się kładą.