Więcej komfortu, mniej kłopotów

W projektowaniu dobrego stanowiska kwestią najważniejszą jest, by brać pod uwagę reakcję krowy na legowisko. Krowy wstające i kładące się na stanowisku powinny robić to w taki sam sposób jak na pastwisku. Przestrzeń stanowiska powinna przewyższać faktyczne wymiary zwierzęcia, co wynika ze sposobu kładzenia się i wstawania. Podczas tych czynności krowa musi mieć swobodę wykonywania ruchów w kierunku pionowym, do przodu i na boki, bez żadnych ograniczeń ani ryzyka skaleczenia. Także podczas leżenia krowa musi mieć możliwość wykonywania ruchów głowy: do przodu, podnoszenia i opuszczania. Zalecenia podają, aby krowy miały ok. 50 cm miejsca dla głowy i 168 cm dla tułowia. W pierwszej fazie kładzenia się i wstawania bydło wysuwa głowę do przodu, a zatem dodatkowo powinno uwzględniać się ok. 30 cm. Długość stanowisk powinna wynosić zatem minimum 245 cm. Mając zatem na względzie powyższe czynniki, przy decyzji o wyborze nie warto kierować się jedynie ścisłymi wymiarami stanowisk, te bowiem zależą od wielkości poszczególnych ras.

Bydło oddaje kał równomiernie w czasie, z częstotliwością 10–16 razy na dobę. Ponieważ na pobieranie paszy krowa potrzebuje około 6 godzin (w tym czasie 3–4 razy oddaje kał) stąd zabrudzenie płyty legowiskowej, a tym samym zwierzęcia. Aby ograniczyć zabrudzenie podłogi, zaczęto skracać długość legowiska do wymiarów tułowia, co pociągnęło za sobą dyskomfort zwierząt.

Oczywiste jest, że na stanowisku uwięziowym krowa wykonuje wszystkie czynności życiowe. Nie wszyscy wiedzą, że na leżenie krowa przeznacza od 8 do 16 godzin na dobę, na stanie 4,5 godziny, pobieranie paszy ok. 6 godzin, dlatego tak bardzo istotna jest nawierzchnia legowiska. Powierzchnia legowiska wpływa – w różnoraki sposób – na zdrowie krów, a tym samym na występowanie chorób kończyn, racic oraz gruczołu mlekowego. Dwa niezależne badania wykazały, że przepływ krwi w wymieniu u krów leżących, w porównaniu do stojących zwiększa się o 24–28%, co sprzyja wyższej wydajności mlecznej oraz wpływa na lepsze dostarczenie składników odżywczych do wymienia.

• Jakość podłoża, na którym przebywają nasze krowy można ocenić również poprzez obserwację ich zachowania. Na wygodnej podłodze w czasie spokoju leży ok. 90% stada. Gdy procent leżących krów jest mniejszy, wskazuje to na niezadowalającą jakość nawierzchni legowiska lub zbyt krępującą uwięź

Główną zasadą, jaką powinno kierować się przy wyborze mat dla obór uwięziowych jest ta, że muszą one zapewniać miękkie leżenie i mocne oparcie dla kończyn w czasie stania. Krowy spędzają więcej czasu leżąc na powierzaniach miękkich. Czas leżenia ulega skróceniu, a tym samym wydłuża się czas stania, wówczas, kiedy krowy zmuszone są do przebywania na twardych powierzchniach.

Warto również poobserwować sztuki pojedynczo, czy bez problemów kładą się na stanowisku, czy nie uderzają głową o krawędź żłobu, czy nie ślizgają się podczas wstawania. Warto wiedzieć, że krowy zdrowe oddają kał na stojąco. Gdy podłoga jest śliska, a uwięź niewygodna kał oddawany będzie także przez krowy leżące. Ważne jest, aby wszystkie krowy stały czterema nogami na płycie legowiskowej. Gdy tylnymi kończynami stają np. na rusztach, bardzo często dochodzi do deformacji racic.

Beata Dąbrowska

(fot główne: pixabay.com; fot. w artykule: Beata Dąbrowska)