Apel rolników ws. szarka komośnika
Na biurko ministra rolnictwa i rozwoju wsi Czesława Siekierskiego trafiła interpelacja skierowana przez posłankę Małgorzatę Gromadzką zaniepokojoną sygnałami kierowanymi do niej przez rolników ws. szarka komośnika.
Jak wyjaśnia posłanka, Lubelska Izba Rolnicza wystosowała pismo, w którym informuje, że szarek komośnik powoduje masowe szkody w plantacji buraka cukrowego, w całej Polsce. Niszczycielska działalność chrząszcza zmusza rolników do przesiewania uprawy, co generuje dodatkowe koszty, a i tak nie daje pewności, że szarek komośnik zostawi je w spokoju, bo zdarza się, że powraca i kontynuuje to, co zaczął.
Rolnicy mają ograniczone pole manewru w zwalczaniu szarka komośnika
Gromadzka zwraca uwagę na to, że możliwości rolników w zakresie zwalczania szarka komośnika są coraz bardziej ograniczone, ponieważ każdego roku muszą rezygnować ze stosowania dotychczas używanych środków ochrony roślin, gdyż poszczególne substancje wchodzące w ich skład, są wycofywane z obrotu.
– Aktualnie do zwalczania szarka komośnika zarejestrowane są wyłącznie środki ochrony roślin z grupy pyretroidów, które – ze względu na specyfikę działania – są mało skuteczne i wymagają wielokrotnego stosowania. To z kolei generuje wysokie koszty dla rolników i ma negatywny wpływ na środowisko – sygnalizuje Gromadzka.
W związku z wyżej przedstawionym problemem resort rolnictwa został poproszony o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
- Czy ministerstwo planuje zintensyfikować lub zainicjować prace badawcze zmierzające do opracowania nowych, skutecznych środków ochrony roślin przeciwko szarkowi komośnikowi? Jeśli tak, to w jakim horyzoncie czasowym można spodziewać się ich rezultatów?
- Czy w związku z presją ze strony tego szkodnika i dramatyczną sytuacją plantatorów buraka cukrowego ministerstwo rozważa czasowe dopuszczenie do stosowania wycofanych w UE, ale skutecznych substancji czynnych, takich jak fipronil czy chloropiryfos, stosowanych np. na Ukrainie, skąd importujemy cukier konkurencyjny wobec krajowej produkcji?
- Czy ministerstwo prowadzi dialog z Komisją Europejską lub innymi organami UE w sprawie ewentualnych odstępstw w stosowaniu niektórych substancji aktywnych, w szczególnych i uzasadnionych sytuacjach kryzysowych takich jak ta?
- Jakie działania podejmuje ministerstwo, by zapewnić rolnikom narzędzia do skutecznej ochrony plantacji buraków cukrowych i zapobiec marginalizacji tej uprawy w Polsce, która ma strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i gospodarczego kraju?
Zobacz też: Szarek komośnik śmieje się rolnikom w twarz. W tej walce liczą się godziny
Co MRiRW zrobi z szarkiem komośnikiem?
Odpowiedzi na interpelację wystosowaną przez posłankę Gromadzką udzielił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Michał Kołodziejczak, który przyznał, że szarek komośnik jest wyjątkowo trudnym przeciwnikiem, a jego zwalczenie nie jest łatwe.
Wiceminister Kołodziejczak zaznaczył jednak, że obecnie na rynku jest dostępnych ok. 16 produktów do zwalczania chrząszcza, które zawierają w składzie takie substancje czynne,takie jak:
- acetamipryd,
- cypermetryna,
- deltametryna,
- lambda-cyhalotryna,
- tau-fluwalinat.
Zwalczanie szarka komośnika metodą niechemiczną
Zdaniem Kołodziejczaka, inne metody zwalczania szarka komośnika, niż chemiczna, wykazują mierną skuteczność, zwłaszcza gdy rolnik nie stosuje ich więcej niż jedną, np. odłowy chrząszczy do pułapek feromonowych lub ograniczanie preimaginalnych stadiów rozwojowych przy użyciu metod agrotechnicznych.
Integrowane metody zwalczania szarka komośnika
Z odpowiedzi wiceministra Kołodziejczaka wynika, że twierdzi on, iż do skutecznej ochrony upraw buraka cukrowego przed nalotami szarka komośnika konieczne jest integrowane podejście, czyli połączenie właściwych metod prognozowania, monitoringu, zapobiegania i zwalczania szarka komośnika na różnym etapie rozwoju przy użyciu dostępnych środków chemicznych i biologicznych.
Badania nad metodami zwalczania szarka komośnika
Jak wskazał wiceminister Kołodziejczak, IOR-PIB został zaangażowany w prowadzenie badań w zakresie skuteczności, innych niż obecnie dopuszczone środków ochrony roślin, którymi można byłoby zwalczać dorosłe osobniki szarka komośnika.
– W ramach tych badań testowane będą środki ochrony roślin, które nie były w sposób dostateczny sprawdzone pod kątem tego szkodnika lub takie, które zarejestrowane zostały niedawno i nieznana jest ich przydatność w tym celu – czytamy w interpelacji.
Ponadto w planach jest podjęcie badań z wykorzystaniem grzybów entomopatogenicznych, których celem ma być ograniczenie występowania larw i poczwarek szarka komośnika jesienią, by zmniejszyć zagrożenie w kolejnych latach.
Ochrona siewek i młodych roślin buraka przy użyciu granulatów
Kołodziejczak poinformował w interpelacji również o planowanych na rok 2025 testach inteksycydów w formie granulatu i mikrogranulatu w celu ochrony siewek i młodych roślin buraka przed zniszczeniem przez chrząszcze szarka komośnika. To projekt częściowo finansowany z dotacji celowej ze środków MRiRW.
MRiRW oraz PSA informują, jak zwalczać szarka komośnika
Wiceminister Kołodziejczak podkreśla również, że zarówno MRiRW, jak i Platforma Sygnalizacji Agrofagów na bieżąco informują rolników o tym, w jaki sposób walczyć z szarkiem komośnikiem i jaką ochronę stosować.
Chloropiryfos nieskuteczny w walce z szarkiem komośnikiem
Zdaniem Kołodziejczaka, badania prowadzone nad skutecznością chloropiryfosu wobec zwalczania szarka komośnika w uprawie buraka cukrowego nie potwierdziły jego skuteczności w tym zakresie.
– Ministerstwo bierze aktywny udział w procesie oceny substancji czynnych na poziomie KE. W sytuacji wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej jest możliwość udzielenia zezwolenia na wprowadzanie do obrotu środka ochrony roślin na okres do 120 dni, niemniej zezwolenie takie musi obejmować środki, które zapewnią skuteczne zwalczanie tego szkodnika, jak również są bezpieczne dla stosującego środek oraz konsumenta. Ministerstwo pozostaje w stałym kontakcie z Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowego, celem poszukiwania wspólnych rozwiązań – zapewnił Kołodziejczak.
Oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz na podst. sejm.gov.pl
