Tak naprawdę przy wczesnej wiośnie już za dwa miesiące mogą ruszyć pierwsze siewy roślin jarych, głównie niektórych bobowatych tolerujących chłody i przymrozki. Dlatego tym roślinom poświęcamy pierwsze artykuły w roku, przedstawiamy aktualne Listy Zalecanych Odmian i ich agrotechnikę. Niebawem takie zalecenia przedstawimy dla grochu siewnego, a także ciekawostkę – uprawę grochu ozimego.
Jaki groch nie wylega?
Dziś chcę przypomnieć cechę grochu, niezwykle istotną przy wyborze odmian i mającą wpływ na wielkość zbieranych plonów. Ta cecha to odporność grochu na wyleganie, zwłaszcza w okresie przed zbiorem. W sezonach sprzyjających plonowaniu grochu nabiera ona znaczenia, bo im bardziej obciążone są strąki dorodnymi nasionami, tym podatność na wyleganie jest większa. Warto brać tę cechę pod uwagę przy wyborze odmian do uprawy. Generalnie mniej podatne na wyleganie są odmiany wąsolistne i odmiany niskie. Tę cechę bada się i ocenia w COBORU w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego. Jest to właściwie jedyne obiektywne źródło wiedzy na temat wrażliwości odmian grochu na wyleganie i zachęcam do szukania tych informacji. Ważne jest też, że są to obserwacje wieloletnie, bo zdarzają się sezony, że groch nie wylega. Wynika to najczęściej z niekorzystnych lat dla plonowania grochu. Po prostu nie wylega groch niewyrośnięty i z niskim potencjalnym plonem nasion.
Wyleganie grochu – skąd czerpać informacje?
W doświadczalnictwie COBORU ocenia się skłonność do wylegania grochu (w skali 9-stopniowej, gdzie 9 st. oznacza najwyższą odporność na wyleganie) w trzech fazach: w fazie początku kwitnienia, w fazie końca kwitnienia i przed zbiorem. Praktycznie wszystkie odmiany grochu największą skłonność do wylegania mają przed zbiorem. W fazie początku kwitnienia wyleganie grochu odmian jadalnych i ogólnoużytkowych ocenione zostało w roku 2013 na 8,6 st. (+/- 0,2 st.), a odmian pastewnych na 8,0 st. (+/- 0,6 st.). A zatem, w tej fazie odmiany grochu praktycznie nie wylegają. W fazie końca kwitnienia dla odmian jadalnych i ogólnoużytkowych wyleganie oceniono na 7,4 st. (+/- 0,5 st.), a odmian pastewnych na 6,6 st. (+/- 1,3 st.). To jeszcze nie tragedia, ale trzeba wskazać, że w tej fazie największą skłonność do wylegania miała odmiana pastewna grochu Hubal (5,5 st.), jedna z nielicznych już w rejestrze odmian nie wąskolistnych. Mimo tej wady, Hubal wśród odmian pastewnych ma najwyższy potencjał plonowania.
Niski groch też może wylegać
Wyleganie przed zbiorem jest, niestety, prawdziwą bolączką, a sam wybór odmiany do uprawy na podstawie wysokości roślin może być bardzo mylny. Dla odmian jadalnych i ogólnoużytkowych wyleganie w tej fazie oceniono na 5,4 st. (+/- 0,6 st.), a odmian pastewnych na 3,7 st. (+/- 1,7 st.). Odmiana Cysterski, mimo że jest jedną z najniższych odmian z grupy jadalnych i ogólnoużytkowych (81 cm), to jest w tej grupie jedną z najbardziej podatnych na wyleganie przed zbiorem (4,4 st.). Natomiast odmiana pastewna Muza mimo że jest najwyższa w grupie odmian pastewnych (112 cm), to jest najbardziej odporną na wyleganie przed zbiorem (5,4 st.). W kolejności od najmniej podatnych na wyleganie w tym okresie (ocena w skali 9 st.; dane z badań COBORU w 2013 r.) w grupie odmian jadalnych i ogólnoużytkowych są odmiany: Mecenas (6,0), Tarchalska (5,5), Batuta (5,5), Mentor (5,4), Ezop (5,3), Boruta (5,1), Medal (5,0), Lasso (4,9), Akord (4,8), Cysterski (4,4). W grupie odmian pastewnych kolejność ta jest następująca: Muza (5,4), Model (5,3), Milwa (4,0), Turnia (3,3), Hubal (3,2), Sokolik (3,1).
Autor: Marek Kalinowski
Fot. Pixabay
