Zanim przejdziemy do zaleceń w zakresie dokarmiania buraków cukrowych, należy przypomnieć o rygorach technologicznych w zakresie nawożenia azotem. Pogłówna dawka azotu w ilości wynikającej z zakładanego poziomu plonowania powinna być zastosowana w burakach cukrowych w fazie 2–3 par liści właściwych. Nieprzekraczalnym terminem aplikacji powinien być okres do końca maja.
Dolistnie od 3 par liści
Program dokarmiania buraków cukrowych przez liście zgodnie z zaleceniami należy rozpocząć od fazy 3–4 par liści i skończyć (zależnie od składników pokarmowych) najpóźniej do 2 tygodni po zwarciu rzędów. Nie muszą to być sztywne terminy, bo w momencie aplikacji powierzchnia liści musi być odpowiednio duża, a ponadto muszą panować odpowiednie warunki pogodowe.
Buraki cukrowe w momencie dokarmiana dolistnego muszą być w dobrej kondycji. Muszą być zdrowe i muszą mieć wysoki turgor. Ważne jest, aby temperatura cieczy opryskowej była zbliżona do temperatury liści. Liście buraka cukrowego są wyjątkowo wrażliwe na szok termiczny, znacznie bardziej niż u innych gatunków roślin. Dlatego zabieg dokarmiania należy wykonać w warunkach wysokiej wilgotności powietrza (powyżej 60%) w temperaturze powietrza od 10–20°C.
Magnez, siarka, azot
Z makroelementów dostarczanych dolistnie najważniejszy jest magnez i siarka. Niedobór magnezu objawia się żółknięciem blaszki liściowej (nerwy pozostają zielone) zawsze na starszych liściach. Niedobory siarki choć zbliżone do niedoborów magnezu, występują na młodszych liściach buraka. W okresie wzrostu i rozwoju buraków wskazane są dwa zabiegi siedmiowodnym siarczanem magnezu (pierwszy w fazie czterech par liści, drugi 7–10 dni po pierwszym) ewentualnie trzy zabiegi, ale ostatni najlepiej wykonać przed zwarciem międzyrzędzi.
Do nawożenia buraków azotem trzeba podchodzić z rozwagą, bo zbyt późna aplikacja tego składnika może powodować nadmierny rozwój liści i skutkować ostatecznie spadkiem polaryzacji cukru i wzrostem zawartości melasotworów. Należy pamiętać, że składnik ten też możemy podać burakom przez liście w formie 6% roztworu mocznika i możemy wykonać 4 takie zabiegi w odstępach co 7–10 dni.
Najważniejsze mikroelementy
Niedobory mikroskładników występują u buraków cukrowych na glebach o niskiej zasobności w przyswajalne składniki, zniszczonej strukturze, nieuregulowanym odczynie pH gleby, w okresach suszy glebowej i na których nie stosuje się nawożenia obornikiem. Dla buraków cukrowych mikroelementem o największym znaczeniu jest bor.
Dokarmianie dolistne borem nawozami mikroelementowymi zawierającymi głównie ten składnik powinniśmy stosować w tych samych terminach, co dokarmianie siedmiowodnym siarczanem magnezu, czyli z pierwszym zabiegiem w fazie 3–4 par liści i drugim po ok. 2 tygodniach od pierwszego. Pamiętajmy, że bor jest dla buraków cukrowych najbardziej deficytowym mikroelementem. Bierze udział w procesach wzrostu i podziału komórek, stabilizacji błon cytoplazmatycznych, w metabolizmie i transporcie cukrowców. Pełni bardzo ważną funkcję w gospodarce wodnej roślin, transpiracji i oddychaniu. Nawet jeśli gleba zawiera spore ilości boru, to nie będzie on przyswajalny dla roślin w okresach suszy glebowej oraz przy zbyt wysokim pH gleby.
Przy okazji dokarmiania buraków cukrowych mikroelementami warto wybierać nawozy, w których głównym składnikiem jest bor, ale które zawierają także mangan, cynk, miedź i żelazo. Ponieważ buraki cukrowe uprawiane są na glebach o uregulowanym, obojętnym odczynie pH gleby są wdzięczne za dokarmianie manganem.
Marek Kalinowski
