Bardzo ważna jest stabilność i wierność plonowania odmian w rejonie uprawy i tu z pomocą przy wyborach przychodzą tworzone Listy Odmian Zalecanych. Oczywiście postęp w plonowaniu daje nowa genetyka odmian i dobrze przygotowany, zaprawiony kwalifikowany materiał siewny.
Najważniejsze cechy odmian pszenicy ozimej: zimotrwałość i odporność
Warto sięgać po sprawdzone odmiany z Listy Odmian Zalecanych. Warto używać zaprawionego materiału kwalifikowanego i korzystać z postępu hodowlanego. To ważne również w perspektywie Europejskiego Zielonego Ładu. Nowe odmiany są plenne, a przy okazji wiele z nich cechuje się wyjątkową odpornością na patogeny. Oczywiście zawsze priorytetem wyboru odmian pszenicy ozimej do uprawy w Polsce powinna być zimotrwałość na poziomie co najmniej 4 w skali 9-stopniowej. Z aktualnych danych COBORU wynika, że najbardziej zimotrwałymi odmianami z oceną 6 w skali 9-stopniowej są Arkadia i Ostroga. Kolejne w wśród najbardziej zimotrwałych z oceną 5,5 są: Medalistka, Euforia, Hondia, LG Jutta i Lokata. Ocenę 5 mają: Impresja, Intuicja, Belissa, Plejada, Rotax, SY Yukon i Tytanika.
Warto zwrócić uwagę na cechy odporności i tolerancji odmian na choroby, dzięki czemu łatwiej będzie uzyskać zadowalające plony przy uprawie pszenicy w zmianowaniu po zbożach lub zredukować zużycie środków ochrony w poprawnym zmianowaniu. Przykładem choroby, która stała się w Polsce dużym problemem jest rdza żółta. Kilka lat temu szybko przełamała odporność wielu odmian pszenżyta i pszenicy. Są jednak odmiany odporne na obecne rasy sprawcy i warto takie informacje weryfikować w dostępnych źródłach COBORU.
Z odmian pszenicy ozimej wpisanych do Krajowego rejestru jest wiele o odporności 9 na rdzę żółtą w skali 9-stopniowej. To:
- Bosporus,
- Godnik,
- Kariatyda,
- KWS Universum,
- LG Egmont,
- MHR Promienna,
- Moschus,
- RGT Provision,
- RGT Ritter,
- RGT Specialist,
- SU Banatus,
- SU Tarroca,
- SY Yukon,
- Symetria,
- SY Cellist.
Na drugim końcu bieguna jest Arkadia (5,6), Opoka z odpornością (6,2), LG Cruzak (7), Electra (7,1). Jest jednak kilkadziesiąt odmian starszych, dla których cecha odporności na rdzę żółtą nie jest wyceniona w aktualnych badaniach COBORU.
Pięć odmina pszenicy orkiszowej i 4 odmian pszenicy durum
Obok odmian pszenicy zwyczajnej ozimej jest w Krajowym rejestrze pięć odmian pszenicy orkisz ozimej: Rokosz, SM Amalte, SM Fides, SM Orkus i Speldorado. Są w Krajowym rejestrze także cztery odmiany pszenicy twardej ozimej: Ceres, SM Eris, SM Metis i SM Tetyda.
- Rokosz – jedna z pięciu odmian pszenicy ozimej orkisz wpisanych do Krajowego rejestru
Ze względu na swoje specyficzne cechy pszenica durum używana jest do produkcji makaronów i to ziarno importujemy. Może młyny nawiążą ściślejszą współpracę z polskimi rolnikami i zachęcą do uprawy pszenicy makaronowej. Oczywiście wymaga ona innego reżimu agrotechnicznego niż pszenica zwyczajna, niżej plonuje, ale też jest zdecydowanie droższa. Z cennika Polskich Młynów z końca czerwca br. w punktach w Teresinie i Kluczborku za pszenicę konsumpcyjną oferowano 1337,50 zł/t zaś za pszenicę konsumpcyjną twardą durum 2033 zł/t.
Pszenica ozima: jakie odmiany rekomendowane poleca COBORU
Biorąc pod uwagę te i wiele innych ważnych cech odmian, jak przede wszystkim zimotrwałość, starajmy się zawężać wybór do Listy Odmian Zalecanych do uprawy w województwach. Te informacje opracowane na podstawie danych COBORU znajdziecie na mapie, a poniżej prezentujemy skrócone charakterystyki trzech najczęściej rekomendowanych spośród 41 odmian na LOZ.
Pszenica ozima odmiana Venecja
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Plenność dość dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego i septoriozę plew – średnia, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Pszenica ozima odmiana Artist
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – średnia, na brunatną plamistość liści i septoriozy liści – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Pszenica ozima odmiana Euforia
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość 5,5 w skali 9-stopniowej. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na brunatną plamistość liści – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
Marek Kalinowski
