Ta ważna tematyka była celem spotkania prasowego pod koniec ub.r zorganizowana przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin. To właśnie Stowarzyszenie już 10 lat temu stworzyło System Odbioru i Unieszkodliwiania Opakowań po Środkach Ochrony Roślin. System działa zatem od 10 lat, ale rok ubiegły był szczególny, bo zmieniła się Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.
Obowiązki rolnika
Nowa Ustawa wprowadziła trzy skorelowane ze sobą obowiązki na trzy współpracujące ze sobą podmioty, tj. na rolników, punkty sprzedaży środków i operatorów zbiórki opakowań – mówi Aleksandara Mrowiec z PSOR. – Rolnik zgodnie z informacją na etykiecie środka ochrony roślin, ma obowiązek do zwrotu opakowań po środkach ochrony roślin sklasyfikowanych jako niebezpieczne do sklepu lub hurtowni. Opakowanie powinno być po wykorzystaniu trzykrotnie przepłukane i zwrócone do sklepu. Niespełnienie tego obowiązku może skutkować nałożeniem grzywny. Ustawa nakłada na punkty sprzedaży środków obowiązek zbierania opakowań po środkach ochrony roślin sklasyfikowanych jako niebezpieczne i prowadzenia edukacji klientów o dostępnych systemach zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych, właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi, znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach, co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży.
Pewnym nowum w przepisach jest to, że nie ma już kaucji za opakowania jednostkowe po środkach ochrony roślin. Trzeba też dodać, że nie wszystkie środki ochrony są jednakowo niebezpieczne. To, czy opakowanie musi być zwrócone do punktu sprzedaży czy też może być potraktowane jako odpad komunalny, musi być określone na etykiecie środka.
Zachowaj „kartę przekazania odpadów”
Operatorem Systemu Odbioru i Unieszkodliwiania Opakowań po Środkach Ochrony Roślin jest spółka REMONDIS i jak informował na spotkaniu Marcin Jurasz, dyrektor tejże – zmieniły się obowiązki rolników i sprzedawców, ale zmieniły się też zasady uczestnictwa sklepów w systemie. Wcześniej, aby sklep mógł uczestniczyć w zbiórce opakowań po środkach ochrony roślin, musiał mieć specjalne zezwolenie. Potem, zgodnie z przepisami wystarczyło, że zgłosił on zamiar zbiórki opakowań w starostwie. Obecnie wystarczy na prowadzenie takiej działalności fakt podpisania umowy z operatorem systemu zbiórki opakowań, czyli ze spółką REMONDIS.
Ważną informacją dla rolników jest to, że opakowania po środkach ochrony roślin może przekazać do punktu, w którym dokonano zakupu, ale też każdego innego, który prowadzi zbiórkę opakowań. Jak mówiła Anna Tuleja, dyrektor PSOR – rolnik może w ten sposób oddać opakowania także po innych niebezpiecznych środkach, używanych w gospodarstwie, nie tylko po środkach ochrony roślin. W przypadku gospodarstw wielkoobszarowych zużywających duże ilości środków ochrony roślin istnieje możliwość odbioru opakowań przez operatora bezpośrednio z gospodarstwa. Taką potrzebę rolnik powinien zgłosić na infolinii operatora systemu zbiórki pod tel. 801 561 461.
System powszechnie dostępny
W Systemie Odbioru i Unieszkodliwiania Opakowań po Środkach Ochrony Roślin uczestniczy ponad 3 tysiące punktów sprzedaży i cały czas dołączają nowe. Udział w Systemie nie wiąże się z żadnymi kosztami, a co ważne umożliwia wywiązanie się z obowiązków ustawowych. Operator dostarcza sklepom worki do gromadzenia odpadów i zapewnia odbiór zapełnionych po uprzednim zgłoszeniu odbioru. Dodatkowo do sklepów dostarczane są materiały edukacyjne i plakaty, które należy wywiesić w widocznym miejscu, aby każdy klient mógł zapoznać się z zasadami zbiórki.
Aleksanda Mrowiec wspomniała o grzywnach, które mogą być nałożone na rolnika za brak udokumentowania obowiązku zwrócenia opakowania po środkach niebezpiecznych do operatora, albo udokumentowania, że zutylizowano opakowanie we właściwy sposób na własny koszt. Oczywiście grzywna może być nałożona. A jak udokumentować, że opakowanie zostało oddane do systemu zbiórki? Otóż, sklep przyjmujący opakowanie ma obowiązek wystawić tzw. „kartę przekazania odpadów”. Karta sporządzana jest imiennie z potwierdzeniem ilości dostarczonych opakowań w dwóch egzemplarzach, jednym dla rolnika i jednym dla sklepu.
Skuteczność na poziomie 65%
System Odbioru i Unieszkodliwiania Opakowań po Środkach Ochrony Roślin PSOR funkcjonuje od 2004 roku jako inicjatywa producentów i importerów środków ochrony roślin. System zapewnia skuteczną oraz bezpieczną dla środowiska i ludzi zbiórkę i zagospodarowanie opakowań po środkach ochrony roślin sklasyfikowanych jako niebezpieczne oraz opakowań po innych środkach niebezpiecznych, wykorzystywanych w rolnictwie. Jaka jest skuteczność zbiórki opakowań po środkach ochrony roślin? Obecnie sięga ona ok. 65% i jest jedną z najlepszych w krajach UE. Do ideału zatem daleko, zwłaszcza w województwach na wschodzie Polski. Obecny stan zbiórki opakowań w kraju na tle lat wcześniejszych obrazuje grafika opracowana prze PSOR.
– Już w pierwszym roku funkcjonowania Systemu, poziom zbiórki osiągnął 25% opakowań – mówi Anna Tuleja. – Dziś zbieramy około 60% opakowań, co stawia Polskę w czołówce krajów z najbardziej wydajnymi systemami odbioru opakowań. W ciągu dziesięciu lat zebraliśmy od rolników w sumie ponad 11 tysięcy ton opakowań po środkach ochrony roślin, w samym 2013 roku ponad 1700 ton.
Marek KALINOWSKI
