Wybór i stosowanie środków ochrony roślin jest dla rolników kluczowym działaniem w produkcji rolnej. Ale jak wszystko oprócz zalet, mają one i swoje wady. Otóż, z jednej strony decydują o jakości i wydajności plonów, ale z drugiej mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla upraw lub zdrowia i życia ludzi. Substancje nielegalne przyczyniają się do degradacji agrocenoz i środowiska naturalnego oraz są szkodliwe dla organizmów żywych.
Dlatego też rolnicy powinni się kierować nie tylko ceną, ale zwracać uwagę na certyfikację kupowanych preparatów.
Nielegalne środki ochrony roślin – czym różnią się od legalnych?
Środki ochrony roślin używane zgodnie z przeznaczeniem, w zalecanej dawce, w określonej uprawie i odpowiednim terminie, stanowią efektywną ochronę roślin przed chorobami, chwastami i szkodnikami. Nie bez powodu, ich producenci intensywnie pracują nad tworzeniem nowych substancji czynnych i ich formulacji, które skutecznie działają przeciwko agrofagom, ale i nie stwarzają zagrożenia dla ludzi oraz innych organizmów żywych, ani dla środowiska.
ŚOR są poddawane wnikliwym badaniom, które potwierdzają ich skuteczność oraz brak zagrożenia dla upraw, owadów pożytecznych i innych organizmów. Dopiero po spełnieniu tych restrykcyjnych zasad jest rejestracja danego środka i dopuszczenie go do obrotu na rynku.
Wszelkie środki nielegalne, a więc ich podróbki albo preparaty opracowane z myślą o innych uprawach, ale mające nierzadko w innych warunkach klimatycznych, nie dają pewności co do ich skuteczności. Wyniki prowadzonych testów pokazują, że podróbki środków ochrony roślin znacznie odbiegają składem od oryginałów:
- zarówno w procentowej zawartości substancji czynnej,
- są powodem wprowadzania niezbadanych, niejednokrotnie szkodliwych związków chemicznych do takiego preparatu w charakterze dodatków lub nawet w miejsce właściwej substancji czynnej.
- różnią się one nie tylko właściwościami chemicznymi, ale także fizycznymi, co istotnie wpływa na ich właściwości użytkowe – np. na dyspersję po powierzchni roślin.
Jeden preparat na dziesięć jest nielegalny. Jak wygląda ich handel
W sprzedaży są dostępne tylko legalne środki ochrony roślin, których legalność i właściwości potwierdzają odpowiednie certyfikaty.
Niestety na rynku dostępnych jest wiele tanich zamienników, których działanie odbiega od ścisłych wymogów, które spełniają legalne środki ochrony roślin. Szukać nie trzeba ich daleko, chętni zaopatrują się w nie - głównie na bazarach oraz forach i aukcjach internetowych.
- Często handel nielegalnymi środkami ma charakter transgraniczny i wymaga podjęcia współpracy międzynarodowej.
- W UE 10 proc. środków ochrony roślin może być podrobionych lub rozprowadzonych nielegalnie.
- Geograficzne położenie Polski sprzyja napływowi szkodliwych substancji, zwłaszcza ze wschodu.
Nielegalne środki ochrony roślin. Jakie jest ryzyko ich stosowania?
Choć nielegalne ŚOR do złudzenia przypominają oryginalne produkty, ich skład i działanie są zupełnie inne. Nie są te ż w żaden sposób kontrolowane. Zawierają np.
- substancje biologicznie czynne niewiadomego pochodzenia,
- liczne zanieczyszczenia,
- substancje niebezpieczne dla zdrowia.
Użytkownik nielegalnych substancji nigdy nie ma pewności co do ich skuteczności oraz toksycznego wpływu na organizmy żywe. Dodatkowo często sa zarówno nieskuteczne, jak i zabieg przy ich zastosowaniu jest niewystarczający,
Charakteryzują się wysoką fitotoksycznością, prowadzącą do poważnych uszkodzeń roślin chronionych.
Jak rozpoznać fałszywkę od oryginału?
Aby ustrzec się przed możliwością nabycia podrobionych produktów, należy pamiętać, że:
- nie należy kupować ich w przypadkowych miejscach i od nieznanych sprzedawców np. na targowiskach, w punktach sprzedaży obwoźnej i pochodzących z innych nielegalnych źródeł;
- to podejrzane, kiedy sprzedawca nie chce wystawić dowodu zakupu (paragonu lub faktury);
- etykieta powinna być porządnie zamocowana, napisana poprawnie i w języku polskim oraz być po prostu dobrej jakości;
- na opakowaniach musi być wyraźnie naniesiona data produkcji lub numer partii;
- nie kupuje się ŚOR w opakowaniach słabej jakości, nieszczelnych, uszkodzonych lub zastępczych;
- warto unikać zakupów przez Internet, gdy oferujący nie podaje swoich pełnych danych tj. nazwy firmy/przedsiębiorcy, numeru identyfikacji podatkowej (NIP), siedziby i adresu;
- zwraca się uwagę na podejrzanie niską cenę środka.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że są to towary podrobione lub nielegalne, których zastosowanie może:
- spowodować zagrożenie dla życia ludzi oraz zwierząt i środowiska;
- zniszczyć uprawy;
- narazić na sankcje karne.
W razie wątpliwości czy to związanych z produktami obecnymi w sprzedaży albo zastosowania niedopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin, należy skontaktować się :
- najbliższą jednostką Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
- skontaktować się z producentem oryginalnych produktów.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
fot. envato.pl
