Użytki zielone - czym odchwaszczać i kiedy podsiewać?

Istotna jest eliminacja chwastów przed podsiewem. Ważny jest termin podsiewu, uzależniony od warunków siedliskowych, specjalny i dobrze dobrany do warunków siewnik do podsiewu, dobór właściwych gatunków i odmian mieszanki oraz właściwa pielęgnacja powschodowa.

Chemiczne zwalczanie chwastów w runi łąk i pastwisk powinno być traktowane jako uzupełnienie zabiegów uprawowych i jedynie ograniczać się do tępienia chwastów uporczywych. Herbicydy na użytkach zielonych należy stosować tylko wtedy, kiedy nie ma innej metody pozbycia się chwastów. Łatwiej dają się odchwaszczać użytki tylko z trawami pastewnymi niż te zawierające w poroście wartościowe koniczyny. Odchwaszczanie chemiczne jest często zabiegiem poprzedzającym renowację użytków przez ich podsiew bezpośredni. Chwasty są zresztą jedną z głównych przyczyn degradacji porostu. Kilka istotnych informacji dotyczących wiosennego podsiewu, a także najczęstsze błędy skutkujące niepowodzeniem tej operacji przedstawiamy na końcu.

Lepiej jest zapobiegać kompensacji chwastów stanowiących w zebranej paszy balast metodami agrotechnicznymi. Dobre efekty daje częstsze koszenie, wykaszanie niedojadów i pozbywanie się na bieżąco (przez wycinanie) kęp sitów czy śmiałka darniowego. Jeżeli nie ma już innego wyjścia, możemy sięgnąć po herbicydy. Na podstawie aktualnych zaleceń, do zwalczania chwastów dwuliściennych na użytkach zielonych można zastosować Fernando Forte, Starane i Taran. Rejestrację na użytkach zielonych ma też 10 produktów nieselektywnych na bazie glifosatu, do niszczenia porostu przed odnawianiem użytków zielonych.

To herbicyd do stosowania w okresie intensywnego wzrostu traw i chwastów, najlepiej wiosną w początkowym okresie ich wegetacji. Maksymalna dawka jednorazowego stosowania to 2 l/ha, zalecana dawka to od 1 do 2 l/ha. Dawkę środka należy dobrać do wrażliwości dominujących gatunków chwastów będących celem zabiegu chwastobójczego. Maksymalną zalecaną dawkę należy stosować w celu zwalczania chwastów wieloletnich. Środek stosować w okresie intensywnego wzrostu traw i chwastów, najlepiej wiosną, w początkowym okresie ich wegetacji. Jeśli ruń została skoszona lub wypasana zwierzętami, należy odczekać 2–3 tygodnie do czasu jej odrośnięcia, nie później jednak, niż do osiągnięcia przez trawy wysokości 25 cm. Zalecany jest oprysk średniokroplisty z zalecaną ilością wody 200–300 l/ha.

Chwasty wrażliwe na Fernando Forte 300 EC: babka lancetowata (do 8 liści), gwiazdnica pospolita, krwawnik pospolity, mniszek lekarski, pokrzywa zwyczajna, szczaw zwyczajny; chwasty średnio wrażliwe: ostrożeń polny; chwasty średnio odporne: jaskier rozłogowy.

• Mniszek lekarski w umiarkowanych ilościach należy traktować w poroście jako cenne zioło. Chwast jednak bardzo szybko opanowuje przestrzeń i trzeba mieć go pod kontrolą

Nie należy bronować i wałować runi do 10 dni przed zabiegiem, oraz 7 dni po zabiegu. Nie można kosić runi przez okres 4 tygodni po zabiegu, dla zapewnienia maksymalnego efektu chwastobójczego. Opryskiwać tym środkiem można tylko te użytki zielone, na których rośliny bobowate (motylkowe) nie stanowią zamierzonego składnika runi. Ewentualny wysiew traw, roślin motylkowych oraz mieszanek traw z roślinami motylkowymi, wykonać po 6 tygodniach od zabiegu. Środka nie stosować na użytkach zielonych w roku, w którym zostały wysiane lub założone. W trakcie zabiegu oraz do 5 dni po zabiegu minimalna temperatura dobowa nie powinna być niższa niż 8 st. C.

Na tym samym polu nie można stosować tego ani innego herbicydu zawierającego trichlopyr w dawce łącznej w ciągu roku przekraczającej 480 g substancji czynnej na hektar. Na łąki i pastwiska potraktowane środkiem Fernando Forte 300 EC zwierzęta gospodarskie, a szczególnie bydło mleczne, należy wpuszczać po 7 dniach od wykonania zabiegu. W przypadku użytków zielonych potraktowanych środkiem Fernando Forte 300 EC, na których występują chwasty uciążliwe (np. szczawie), zwierzęta gospodarskie należy wypasać dopiero po całkowitym zniszczeniu tych chwastów.

Zalecany do stosowania wiosną po ruszeniu wegetacji lub wczesną jesienią od pierwszego roku plonowania użytku zielonego, jednak nie później niż do połowy września, gdy chwasty osiągną wysokość 8–10 cm i wytworzą co najmniej 3–4 liście. Maksymalna dawka do jednorazowego stosowania to 0,8 l/ha przy maksymalnie jednym zabiegu w sezonie wegetacyjnym. Zaleca się wykonanie zabiegu średniokroplistego z wydatkiem 200–300 l cieczy roboczej na hektar.

Chwasty wrażliwe na Starane 250 EC: gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, maruna bezwonna, przetacznik polny, przytulia czepna, rumian polny, szarłat szorstki, tobołki polne; chwasty średnio wrażliwe: fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, pokrzywa zwyczajna, samosiewy rzepaku i stulicha psia; chwasty średnio odporne: mak polny, mniszek pospolity, przetacznik bluszczykowy, szczaw zwyczajny; chwasty odporne: ostrożeń polny.

• Z wypasem bydła na użytkach traktowanych herbicydami należy odczekać co najmniej tydzień od zabiegu, a z koszeniem co najmniej 4 tygodnie

Na teren potraktowany środkiem nie można wpuszczać zwierząt gospodarskich, a szczególnie bydła mlecznego, wcześniej niż po upływie 7 dni od zabiegu. W trakcie zabiegu oraz do 5 dni po zabiegu minimalna temperatura dobowa nie powinna być niższa niż 8 st. C. W przypadku stosowania środka w mieszaninie z innymi herbicydami należy ściśle przestrzegać etykiet tych środków.

Od Staranne 250 EC różni się koncentracją substancji czynnej (fluroksypyru) i jego maksymalną zalecaną dawką jednorazowego stosowania jest 0,54 l/ha. W etykiecie zalecany jest oprysk w okresie od marca do czerwca, ale od fazy 3 liści do fazy drugiego kolanka.

Herbicyd też zawiera fluroksypyr i jest przeznaczony na użytkach zielonych do stosowania wiosną lub wczesną jesienią (do połowy września), gdy chwasty osiągną wysokość 8–10 cm i wytworzą co najmniej 3–4 liście. Środek pobierany jest poprzez liście chwastów, a następnie przemieszczany do korzeni roślin powodując ich zamieranie. Pierwsze objawy działania środka na chwasty są widoczne po upływie 2–3 dni. Zamieranie chwastów następuje po 5–7 dniach.

Maksymalna zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania to 0,8 l/ha przy maksymalnie jednym zabiegu w sezonie wegetacyjnym. Zaleca się wykonanie zabiegu średniokroplistego z wydatkiem 200–300 l cieczy roboczej na hektar.

• Sity to jedne z najbardziej uciążliwych chwastów na użytkach zielonych i przy niewielkiej ilości kęp można je po prostu wycinać i usuwać. W ostatnich latach jedynym herbicydem do ich skutecznego zwalczania był Chwastox Extra 300 SL (taki był zapis w starej etykiecie). Teraz zgodnie z zaleceniami z internetowej bazy IOR-PIB w Poznaniu, Chwastox Extra 300 SL można stosować na użytkach zielonych tylko w mieszaninie ze Starane

Herbicyd ten zwalcza przytulię czepną w każdej fazie jej rozwoju. Chwasty wrażliwe na Taran 250 EC: gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, maruna bezwonna, przetacznik polny, przytulia czepna, rumian polny, szarłat szorstki, tobołki polne; chwasty średnio wrażliwe: fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, pokrzywa zwyczajna, samosiewy rzepaku, stulicha psia; chwasty średnio odporne: mak polny, mniszek pospolity, przetacznik bluszczykowy, szczaw zwyczajny; chwasty odporne: ostrożeń polny.

Na teren potraktowany środkiem nie wpuszczać zwierząt gospodarskich, a szczególnie bydła mlecznego, wcześniej niż po upływie 7 dni od zabiegu. W trakcie zabiegu oraz do 5 dni po zabiegu minimalna temperatura dobowa nie powinna być niższa niż 8°C.

Rolnicy w regionie północno-wschodnim, gdzie użytków z powodu specjalizacji w produkcji mleka jest dużo, powinni wykonywać wiosenne podsiewy w siedliskach okresowo posusznych i suchych, na glebach torfowo-murszowych w ostatniej dekadzie maja, a na glebach mineralnych w terminie siewu zbóż jarych. W siedliskach wilgotnych należy wykonać podsiew w pierwszej dekadzie maja albo po zbiorze pierwszego pokosu lub po pierwszym wypasie, a w siedliskach mokrych, po sprzęcie pierwszego pokosu. Niby wszyscy o tym wiedzą, a w praktyce popełniają drobne błędy wpływające na efektywność podsiewu. Dlatego zamiast wskazywać na to co trzeba w poprawnie wykonanym podsiewie zrobić, bardziej przydadzą się informacje o tym czego nie robić.

• Na stanowiskach mokrych podsiew użytku zielonego najlepiej jest wykonać w pierwszej dekadzie maja po zbiorze pierwszego odrostu, który należy skosić niże

Przy podsiewie bezpośrednim mieszanki w darń nie można przed podsiewem stosować azotu a dawki pozostałych składników ograniczyć do minimum. W przeciwnym razie zastosowany azot wykorzysta stara trawa, w którą wsiewamy mieszankę, zacznie się rozwijać bujnie i zagłuszy młode siewki. Niewybaczalnym błędem w technologii podsiewu jest stosowanie normy wysiewu w dawce jak do pełnego odsiewu. Przy podsiewie powinniśmy wysiewać od 50 do 60% normy przewidzianej do pełnego podsiewu i ani grama więcej. Nie można wysiewać mieszanek traw z motylkowymi zbyt głęboko. Optymalną głębokością jest 1,5 cm (nieco płycej na lepszych glebach i maksymalnie 2 cm na lżejszych). Trzeba wiedzieć, że wiele gatunków traw lepiej wschodzi z powierzchni gleby niż z głębokości 3 cm.