Infekcyjne choroby przechowalnicze jabłek
Do chorób przechowalniczych infekcyjnych zaliczamy:
- gorzką zgniliznę jabłek zwaną oczkowaniem jabłek,
- szarą pleśń,
- parcha przechowalniczego,
- mokrą zgniliznę jabłek zwaną niebieską pleśnią,
- pleśnienie gniazda nasiennego.
Gorzka zgnilizna jabłek - objawy
Gorzka zgnilizna jabłek jest wywoływana przez te same patogeny, które powodują zgorzel kory jabłoni. Zakażenie owoców następuje od czerwca do czasu zbioru owoców. Objawy choroby zauważamy pod koniec okresu przechowalniczego. Początkowo są to drobne plamy gnilne wokół przetchlinek i zjawisko to uzyskało miano oczkowania. Plamy stopniowo się powiększają i ostatecznie zlewają się w duże skupienia o barwie od ciemnobrunatnej wokół przetchlinki po jasnobrunatną na obrzeżach. Grzybnia przez kilka miesięcy żyje saprofitycznie w pobliżu przetchlinek i tam pozostaje do czasu dojrzałości konsumpcyjnej, po czym strzępki przedostają się przez przetchlinki do miąższu i wówczas powodują rozpad gnilny. Zgnilizna sięga głęboko w miąższ powodując całkowite zniszczenie owocu. Część nieobjęta zgnilizną ma charakterystyczny gorzki smak.
Szara pleśń jabłek - objawy
Szara pleśń jabłek jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób drzew owocowych. Grzyb odpowiedzialny za infekcję poraża jabłka w czasie przechowywania. Występuje pod postacią nalotu trzonków konidialnych grzybni, na których powstają zarodniki konidialne. Na owocach pojawiają się brązowe plamki, w obrębie których tkanka staje się miękka i gnije. W wilgotnych warunkach grzybnia formuje szary nalot. Szara pleśń występuje w trzech formach. Pierwsza prowadzi do suchej zgnilizny przykielichowej. Efektem drugiej jest miękka zgnilizna przykielichowa obejmująca z czasem cały owoc, a formy trzeciej – gniazdowe gnicie podczas przechowywania.
Parch przechowalniczy jabłek - objawy
Parch przechowalniczy jabłek jest chorobą, która ujawnia się podczas przechowywania. Na owocach pojawiają się ciemnoszare lub czarne plamki, które nie powodują zmian w miąższu, czyli nie ulega on gniciu, bo plamki nie przerastają w głąb owocu, ale optycznie nieco zniechęcają i obniżają wartość konsumpcyjną. Owoce nadal nadają się do spożycia. Do infekcji dochodzi pod koniec lata, tuż przed zbiorami, albo w ich trakcie. Najczęściej plamki się tworzą w części przyszypułkowej, gdzie najdłużej utrzymuje się wilgoć. Owoce z objawami parcha szybko więdną, a przez chorą skórkę mogą dostać się zarodniki innych grzybów np. powodujące mokrą zgniliznę.
Mokra zgnilizna jabłek - objawy
Mokra zgnilizna jabłek zwana jest również niebieską pleśnią, dziś nosi nazwę sina pleśń. Są dwa grzyby odpowiedzialne za tę chorobę przechowalniczą i mają zdolność bardzo szybkiego przerastania miąższu owocu powodując jego gnicie z nieprzyjemnym zapachem. Patogen wnika do owocu przez uszkodzenia skórki. W miejscu porażonym przez grzyba (z rodzaju Penicilinum) powstaje brunatniejąca, rzadka masa gnijącego miąższu. Na plamie gnilnej tworzą się najpierw białe, następnie zielonkawoniebieskie, małe, pylące poduszeczki. W przypadku grzyba Trichothecium gnijące jabłko ma nieprzyjemny zapach oraz gorzki smak. Plamy gnilne są jasnobrunatne, lekko się zapadające a zarodnikowanie pojawia się tylko przy wysokiej temperaturze. Choroba wywołana tym grzybem często nazywana jest różową pleśnią za sprawą białaworóżowych skupień zarodników konidialnych.
Pleśnienie gniazda nasiennego - objawy
Pleśnienie gniazda nasiennego jest nietypową chorobą przechowalniczą, która przebiega z zewnątrz bezobjawowo, często nazywana niewidoczną. Jest wywołana grzybem z rodzaju Alternaria lub Fusarium i rozwija się w gnieździe nasiennym i wokół niego. Zarodniki grzyba infekują kwiaty jabłoni, a strzępki zarodników wnikają przez słupek do komór nasiennych. Owoce zainfekowane bez widocznych objawów po zbiorze i przeniesieniu do przechowalni zaczynają gnić. Grzyb Fusarium powoduje, że jabłko pokrywa się w przechowalni różowo-pomarańczową grzybnią. Porażenie grzybem Alternaria ogranicza się zazwyczaj do gniazda nasiennego wypełniając je czarną grzybnią.
Małgorzata Wyrzykowska
