Wydarzenie zgromadziło tłumy gości, w tym rolników, przedstawicieli firm nasiennych, doradców oraz młodzież z techników rolniczych. Partnerami wydarzenia były firmy Andermatt Polska, BASF Polska oraz Intermag.
Odmiana kukurydzy wprowadzona na siłę
Każdy polski rolnik, a zwłaszcza hodowcy bydła i producenci mleka, smolicką hodowlę roślin kojarzą najbardziej z szeroką paletą doskonałych odmian kukurydzy. Dziś tę roślinę na kiszonkę i ziarno z powodzeniem uprawia się w całym kraju. Początki kariery tej rośliny w Polce nie były łatwe. Wprowadzano ją do uprawy najpierw w PGR-ach, na siłę.
To wcale nie tak odległe czasy i warto mimo wszystko przypomnieć, że polska hodowla kukurydzy ze Smolic ma bardzo długą historię. Na początku lat 50. ubiegłego wieku praca hodowlana Tadeusza Derpa-Dziewrzbickiego zaowocowała pierwszymi odmianami Wieklopolanka i Mieszko. Hodowlę kukurydzy w Smolicach w latach 1956–1998 kontynuował Zygmunt Królikowski, potem w latach 1998–2022 Józef Adamczyk, a teraz Janusz Rogacki.
Zobacz też: Nowe odmiany bobowatych i soi. Czym się wyróżniają?
Cenne pszenice i nowe żyta z HR Smolice
Wracając do wydarzenia i Zbożowo-Strączkowych Dni Pola, przedstawiciele hodowcy pokazali, co w tych gatunkach Smolice mają. A mają dużo. To odmiany od lat uprawiane i cenione oraz nowości. Mówiła o nich rolnikom przewodniczka po kolekcji odmian – Magdalena Bojarczuk z HR Smolice.
Na poletkach nie mogła oczywiście zabraknąć odmiany pszenicy ozimej Symetria. Jest niezwykle plenna, ale ten wielki potencjał pokazuje na mocnych glebach. Wymaga intensywnego prowadzenia, a jej mocną cechą są sztywne źdźbła i mała podatność na wyleganie. Obecna była także starsza odmiana Belissa i nowiutka zarejestrowana w 2023 r. odmiana Persona.
Na poletkach rok temu i w br. obecna była też nowa odmiana i pierwsza w ofercie HR Smolice odmiana pszenżyta ozimego – Polo. Chociaż w tym gatunku liderami są Danko HR i HR Strzelce, to Polo w doświadczeniach rejestrowych plonowała doskonale. Jest odmianą szczególnie rekomendowaną na słabe gleby. Unikatową ofertą HR Smolice są pszenice ozime durum (twarde) SM Eris i SM Orkus
Nowe odmiany przewódkowe żyta jarego
W smolickiej ofercie zbóż dość ciekawie przedstawia się znana już seria nowych odmian przewódkowych żyta jarego. Poza znaną przez wszystkich polskich rolników starą, ale jarą odmianą Bojko są to: SM Ananke, SM Elara, SM Fobos i SM Stefano. Przewódkowa jest także pszenica jara Ostka Smolicka (także Fala i Merkawa).
W starszych badaniach COBORU w komorach niskich temperatur i badaniach własnych HR Smolice Ostka Smolicka miała spośród odmian przewódkowych najwyższy procent roślin żywych. Z badań porównawczych wynika, że Ostka Smolicka w siewie późnojesiennym plonuje do 30% wyżej niż w siewie wiosennym w optymalnym terminie. Ważny jest jeszcze jeden atut odmiany – ości zniechęcające do odwiedzania pól przez zwierzynę z lasu.
Najwięcej białka z łubinu białego
Już rok temu pisaliśmy w TPR o dynamicznym postępie w hodowli łubinów i grochu. Wtedy dr Stanisław Stawiński przedstawił w wykładzie bardzo interesujące zestawienie plonowania bobowatych w Polsce i uzyskiwanych plonów białka. W pierwszej statystyce (średnie plony w latach 2017–2023 w q/ha) najsłabiej wypada łubin żółty (16,2 q/ha), potem łubin wąskolistny (23,2 q/ha), łubin biały (39,4 q/ha), groch (40,4 q/ha) i bobik (41,9 q/ha).
Nie każdy rolnik analizuje dogłębnie, jaki te gatunki dają plon białka z hektara. I tutaj zaskoczeniem może być fakt, że liderem jest… łubin biały. Przy podanym wcześniej plonie nasion (39,4 q/ha) i przy wysokiej średniej zawartości białka (35,6%) plon białka wynosi 1118 kg z hektara. Bobik uważany za króla bobowatych jest na drugim miejscu – 1027 kg białka z hektara, potem groch – 754 kg białka z hektara. Łubin żółty 585 kg białka z hektara i wąskolistny 560 kg białka z hektara są porównywalne, ale to przecież dwa razy białka mniej od łubinu białego.
Łubin biały wraca do łask
Oczywiście bobowatych na poletkach w miejscowości Dłoń nie zabrakło. Widać po nowych odmianach, że nieco zapomniany łubin biały wraca do łask. Jego wcześniejsze mankamenty z późnym dojrzewaniem w warunkach polskiego klimatu i niepewnością zbioru suchych nasion złagodziły zmiany klimatyczne i ocieplanie się klimatu. Znaczenie łubinu białego rośnie, a hodowcy w pocie czoła pracują nad nowymi odmianami. I tutaj konkretne efekty ma HR Smolice i program hodowli łubinu białego rozwija.
Najnowszą odmianą łubinu białego z HR Smolice zarejestrowaną w 2024 r., która w badaniach COBORU plonowała ponadprzeciętnie, dając plon 1347 kg białka z hektara jest SM Belter. Smolice mają jeszcze jedną odmianę łubinu białego – Butan zarejestrowaną w 2000 r. Też jest bardzo dobra, ale ustępuje potencjałem tej najnowszej. Ponadto SM Betler ma ponadprzeciętną zawartość białka (37,3%), jest odmianą nieco niższą (56 cm wysokości) i mniej skłonną do wylegania. Zawiera też mniej niż inne odmiany włókna (14%) i mniej alkaloidów (zaledwie 0,014%).
Łubiny wąskolistny i groch Mefisto
Ciągle wiodącym w uprawie łubinów gatunkiem jest łubin wąskolistny, a smolicka odmiana Agat króluje na Listach Odmian Zalecanych. Popularność uprawy łubinu wąskolistnego wynika z tego, że dojrzewa wcześnie (w terminie dojrzewania owsa) jest łatwy w omłocie i tolerancyjny na antraknozę. W tym gatunku hodowla smolicka też jest, mocna – w portfolio jest 12 odmian, a rekomendowane nowości to: SM Orion, SM Kastor i SM Tales.
Do uprawy na glebach najsłabszych VI klasy nadaje się łubin żółty (Smolice mają zarejestrowaną odmianę Salut i Puma). Znaczenie tego gatunku jednak maleje. Plonuje najsłabiej, a poza tym ten gatunek jest na antraknozę bardzo wrażliwy.
A inne bobowate? Smolice są mocne w hodowli grochu. Cenioną odmianą jest Mefisto (odmiana pastewna, wysoka – rejestracja w 2019 r.), a nowością jest SM Market (rejestracja w 2023 r.). Jest jeszcze odmiana Mecenas uważana za najsztywniejszą odmianę grochu. W Smolicach wyhodowano także odmianę Mandaryn i Milwa (odmiana pastewna).
Marek Kalinowski
