Rolnicy zaniepokojeni dzierżawą Terminala Zbożowego w Gdyni. ”To wpłynie na cały polski rynek zbożowy”Justyna Czupryniak/Canva

Rynek zbożowy

Rolnicy zaniepokojeni dzierżawą Terminala Zbożowego w Gdyni. "To wpłynie na cały polski rynek zbożowy"

Producenci zbóż są zaniepokojeni wynikami przetargu, którego przedmiotem był Terminal Zbożowy w Gdyni. Jak twierdzą plantatorzy, wiele wskazuje na to, że za jego obsługę w znacznej części będzie odpowiadała Grupa Viterra. Zdaniem rolników, takie rozwiązanie przerodzi się w wystąpienie niezdrowej konkurencji na polskim rynku zbożowym.

Wiadomość o oddaniu w dzierżawę Terminala Zbożowego w Gdyni Grupie Viterra zaniepokoiła członków Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych, którzy w liście do premiera Mateusza Morawieckiego wskazali, że handel zbożem nie tylko w Polsce i Europie, ale również na całym świecie stawia na koncentrację łańcuha logistycznego.

Powszechnie znane są firmy w handlu zbożem, czyli:

ADM,
Bunge,
Cargill,
Dreyfus (czasami określane jako ABCD).

Firmy te działają w Polsce, gdzie mają swoje elewatory i struktury zajmujące się skupem, sprzedażą i przerobem zbóż, kukurydzy, rzepaku, cukru. Niektóre, oprócz obrotu zbożem prowadzą także inne działalności, np. produkcja skrobi, produkcja oleju rzepakowego i słonecznikowego, czy pasz, produkcją (blendingiem) i sprzedażą nawozów.

Jak uważają oberwatorzy rynku oraz członkowie PZPRZ, powyższe firmy stawiają na hermetyzację rynku, przejmując kontrolę nad łańcuchem logistycznym, czyli elewatorami, magazynami i terminalami, ponieważ bez nich handel niezależny jest niemożliwy.

– W naszej ocenie interes Państwa, sektora rolnego, ale i finalnie państwa polskiego – dalsza koncentracja aktywów logistycznych tj. Terminala Zbożowego będzie niekorzystna dla wolnego rynku. Dlatego oddanie go w wieloletnią dzierżawę podmiotowi z Grupy Viterra jest długofalowo bardzo niekorzystne pod względem zdrowej konkurencji na krajowym rynku zbożowym – napisał Przemysław Bochat Prezes Zarządu PZPRZ.

PZPRZ domaga się kontroli UOKiK

Producenci zbóż zwrócili uwagę, że Prawo i Sprawiedliwość wielokrotnie podkreślało, że polskie sprawy powinny znajdować się w polskich rękach. Niestety wyniki rzeczonego przetargu wskazują na zupełnie inne priorytety. Dlatego Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych zasugerował weryfikację przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów całego zdarzenia i wprowadzenie punktów za aspekty niezależności i pro-rynkowego charakteru innych podmiotów.

Bunge i Viterra zostaną połączone

PZPRZ podkreśliło, że obecnie procedowana jest fuzja Bunge i Viterra, w wyniku czego powstanie jedna z największych firm agrobiznesu na świecie, zbliżając się pod względem wielkości i zakresu do wiodących gigantów agrobiznesu Cargill i ADM. Zamknięcie transakcji ma nastąpić w 2024 r., a połączona firma będzie działać jako Bunge. Siedziba firmy będzie znajdować się w St. Louis w stanie Missouri w Stanach Zjednoczonych, natomiast obecna siedziba firmy Viterra w Rotterdamie w Holandii będzie ważną lokalizacją handlową w przyszłości połączonej firmy.

PZPRZ apeluje do Morawieckiego

– Panie Premierze, waga przedmiotowego przetargu jest ogromna, bo sposób prowadzenia biznesu przez podmiot, który wygra go będzie rzutował nie tylko na funkcjonowania terminala zbożowego w Porcie Gdynia, a także na cały polski rynek zbożowy i w ogóle na polskie przedsiębiorstwa rolnicze – podkreślił Przemysław Bochat z PZPRZ, który podkreślił, że jest to kluczowy przetarg na infrastrukturę w Polsce, a 30-letni monopol z pewnością nie będzie sprzyjał zdrowej konkurencji na rynku zbożowym.

Zdaniem PZPRZ taka umowa nie będzie sprzyjała rozwojowi polskich gospodarstw rolnych oraz doprowadzi do sytuacji, gdy międzynarodowy koncern będzie miał wolną rękę do realizacji głównie własnych interesów, niejako uwłaszczając się na polskim majątku narodowym.

– Niestety PZPRZ nie wierzy w to, że w tej nowej sytuacji, lokalne polskie firmy handlowe, w tym polscy rolnicy, staną się równoprawnymi partnerami. Dlatego Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych wnosi o zainteresowanie się opisaną sytuacją i interwencję. W tej tak ważnej sprawie dla polskich rolników prosimy też o włączenie przedstawicieli organizacji rolniczych w proces wyboru dzierżawcy Terminalu Zbożowego w Gdyni – podsumował prezes P. Bochat.

Zwróciliśmy się do Vittery z prośbą o komentarz w tej sprawie. Jak tylko otrzymamy pismo, opublikujemy jego treść.