Czynsze dzierżawne do umorzenia?
Jednym z sześciu postulatów zgłoszonych przez protestujących rolników z województwa zachodniopomorskiego było umorzenie 50% czynszów dzierżawnych za grunty należące do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, użytkowane przez rolników indywidualnych i dzierżawione od KOWR.
Resort rolnictwa, odpowiadając na ten postulat, jasno wskazał, że obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość ulg, jednak nie w formie rozwiązania powszechnego. Umorzenie lub obniżenie należności może nastąpić wyłącznie po spełnieniu określonych warunków i na podstawie indywidualnego, odpowiednio uzasadnionego wniosku rolnika.
Umorzenie czynszu – co mówi prawo
Krajewski wyjaśnił, że obowiązujące przepisy dotyczące dzierżawy gruntów już dziś dopuszczają możliwość umorzenia czynszu – zarówno w części, jak i w całości. Podstawą jest ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, która daje Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa prawo do odraczania płatności, rozkładania ich na raty lub umarzania należności.
Kluczowe jest jednak to, że takie decyzje nie mają charakteru automatycznego ani powszechnego. Muszą być uzasadnione konkretnymi przesłankami gospodarczymi, społecznymi lub losowymi.
Kiedy KOWR może pomóc dzierżawcy?
Ministerstwo przypomniało, że szczegółowe warunki określa rozporządzenie z 31 października 2017 r. Zgodnie z nim ulgi w spłacie czynszu mogą być stosowane m.in. w sytuacji gwałtownego załamania rynku zbytu, nagłego spadku cen produktów rolnych lub wystąpienia nadzwyczajnych zjawisk gospodarczych czy zdarzeń losowych.
Istotne jest również to, że pogorszenie sytuacji finansowej musi być na tyle poważne, aby realnie uniemożliwiało terminową zapłatę należności, a jednocześnie nie może wynikać z zaniedbań czy błędów możliwych do przewidzenia przy racjonalnym prowadzeniu gospodarstwa.
Wniosek zamiast decyzji „z góry”
Resort jednoznacznie podkreślił, że umorzenie czynszu dzierżawnego odbywa się wyłącznie na wniosek rolnika. Taki wniosek musi być uzasadniony i poparty dokumentami, a składa się go do właściwego oddziału terenowego KOWR – zgodnie z położeniem dzierżawionej nieruchomości.
Procedura ta dotyczy w szczególności rolników indywidualnych i jest dokładnie opisana w przepisach wykonawczych. Oznacza to, że postulowane przez protestujących rolników rozwiązanie w postaci zbiorowego, procentowego umorzenia czynszów nie zostało wskazane jako możliwe w ramach obecnego stanu prawnego.
W skrócie: MRiRW dopuszcza ulgi łagodzące skutki kryzysu w rolnictwie, ale wyłącznie w trybie indywidualnym i po spełnieniu określonych warunków. Rozwiązań powszechnych w tej kwestii resort nie przewiduje.
Źródło: odpowiedź MRiRW z dnia 21.11.2025 r. na pismo Wojewódzkiego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, zawierające postulaty protestujących rolników z województwa zachodniopomorskiego.
oprac. Agnieszka Sawicka
