Stowarzyszenie Rolników Towarowych „Wspólna Rola” opublikowało stanowisko ws. ustaw o aktywnym rolniku i dzierżawie nieruchomości rolnych.
Restrykcyjne przepisy dot. ustawy o aktywnym rolniku
Jak wynika z treści opublikowanego stanowiska, „Wspólna Rola” zamierza dążyć do tego, by ustawa o aktywnym rolniku została obwarowana, jak najbardziej restrykcyjnymi przepisami. Zdaniem członków stowarzyszenia, definicja ustawy powinna być skonstruowana w taki sposób, by uniemożliwić pobieranie dopłat tzw. dopłatowcom.
Rolnikom chodzi o następujące osoby:
- „które w rzeczywistości nie użytkują gruntów, ale zgłaszają je do systemu dopłat bezpośrednich, jakby byli ich użytkownikami”;
- „które zgłaszają grunty do systemu dopłat bezpośrednich i je w jakiejś mierze użytkują, ale ich celem nie jest uzyskanie efektu w postaci zebrania plonu odpowiadającemu charakterowi prowadzonej przez nich działalności rolniczej”.
Zobacz też: Aktywny rolnik coraz bliżej. Minister ogłasza ważny krok ws. dopłat bezpośrednich
Rolnicy akceptują dodatkowe wymogi formalno-prawne
Zdaniem autorów stanowiska, ewentualne obciążenie gospodarstw produkcyjnych poprzez dodatkowe obowiązki formalno-prawne wynikające z restrykcyjnej definicji rolnika aktywnego, zostaną powszechnie zaakceptowane.
– Potencjalne korzyści w tym przypadku będą wielokrotnie większe, niż koszty, tj. czas konieczny na opracowywanie dodatkowej dokumentacji i związane z nią czynności formalno-prawne oraz inne, powiązane czynności – twierdzi Stowarzyszenie.
Regulacja dzierżawy gruntów rolnych jest zbędna?
W swoim stanowisku Stowarzyszenie stwierdziło, że prace prowadzone nad projektem ustawy o dzierżawie nieruchomości rolnych „spowodują skutek odwrotny od zamierzonego”. Jak uważają, obawiają się wystąpienia następujących nadużyć prawa:
- „właściciele, którzy dotychczas nie użytkowali, ale składali swoje działki do systemu dopłat bezpośrednich (tj. nie wydzierżawiali ich nawet ustnie), dalej będą tak robić”;
- „właściciele, którzy dotychczas wydzierżawiali swoje grunty ustnie, na pewno nie podpiszą umowy dzierżawy, która będzie na nich nakładała dodatkowe restrykcje i zobowiązania - złożą wnioski do systemu dopłat bezpośrednich sami”;
- „właściciele, którzy wydzierżawiali swoje grunty pisemnie, nawet z datą pewną, mogą wycofać się z już funkcjonujących umów, mając obawy, że w związku z nimi będą w przyszłości do czegoś zobowiązani”;
- „grunty o nieuregulowanej strukturze właścicielskiej, np. po śmierci właściciela i w toku postępowania spadkowego (często się przeciągającego) nie będą mogły być w ogóle zgłaszane do systemu dopłat bezpośrednich, bo nikt nie będzie miał do nich tytułu prawnego”.
Rolnicy stracą dofinansowanie na rozwój gospodarstwa?
Konsekwencje zmian prawnych mogą być dotkliwe dla rolników korzystających z dotacji unijnych czy krajowych, którzy pobrali dotacje na powiększenie gospodarstw, realizując wymóg powiększenia gospodarstwa przez okres minimum 5 lat. Zdaniem Stowarzyszenia, może dojść do sytuacji, w której rolnicy będą musieli oddawać dotacje wypłacone im na powiększenie gospodarstw, bo zgodnie z nowymi przepisami ustawy o dzierżawie będą musieli odstąpić od dzierżawy gruntów specjalnie wydzierżawionych po to, by powiększyć gospodarstwo i otrzymać dotacje, po prostu je tracąc.
Jak twierdzi Stowarzyszenie, ustawa o dzierżawie w proponowanej formie najzwyczajniej może zniechęcić właścicieli do oddawania ziemi w użytkowanie innym, szkodząc polskim rolnikom, którzy naprawdę produkują żywność.
– Stowarzyszenie „Wspólna Rola” będzie aktywnie działać w kierunku odrzucenia tej ustawy w całości. Nie widzimy w praktyce żadnych jej pozytywów, a tylko możliwe problemy dotykające zwłaszcza gospodarstw produkcyjnych – czytamy w Stanowisku.
Jak wynika z powyższej analizy stanowiska, obecnie obowiązujące rozwiązania są dla Stowarzyszenia wystarczające i nie ma większego sensu tworzyć dodatkowych przepisów w tym zakresie. Autorzy pisma popierają umowy ustne na dzierżawę ziemi, ponieważ dotychczas było to praktykowane i się sprawdzało. Ich zdaniem, w celu wypłacenia dopłat bezpośrednich wystarczyłoby oświadczenie rolnika będącego wnioskodawcą, że faktycznie użytkuje dany grunt. Jak twierdzą, należałoby utrzymać zasadę domniemania użytkowania polegającą na tym, że kto zgłasza działkę do dopłat, jest jej użytkownikiem. Zdaniem Stowarzyszenia, kontrole powinny obowiązywać wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, a rzeczywiste użytkowanie być ważniejsze od dokumentów. Ponadto są zdania, że tytuł prawny powinien funkcjonować, jako dowód pomocniczy.
Oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz na podst. Facebook/wspolnarola
