Pogorszenie koniunktury - mniej pieniędzy w gospodarstwach
Jak zauważa Arkadiusz Zalewski, ekspert IERiGŻ PIB:
- Coraz bardziej widoczne są oznaki pogorszenia koniunktury w polskim rolnictwie.
Oznacza to, że produkcja rolna staje się mniej opłacalna, a decyzje o zakupach maszyn, nawozów czy innych inwestycjach trzeba podejmować bardzo rozważnie. SWKR, czyli wskaźnik ilustrujący w sposób syntetyczny ogólną sytuację w rolnictwie, stopniowo spadał przez cały rok i w listopadzie osiągnął najniższy poziom w 2025 roku.
Spadek cen produktów i "stabilne" koszty - trudna sytuacja dla rolników
Zalewski podaje, że w ostatnich miesiącach ceny większości produktów rolnych w skupie, a zwłaszcza zbóż i trzody spadały podczas gdy koszty ponoszone przez rolników na zakup środków produkcji, np. nawozów, środków ochrony roślin czy też oleju napędowego pozostały praktycznie takie same.
Zboże jak w 2007 roku, koszty jak nigdy wcześniej
Ekspert IERiGŻ wskazuje, że w październiku 2025 r. analizowane produkty rolne, za wyjątkiem żywca wołowego oraz drobiu, były tańsze w skupie niż rok wcześniej.
- W przypadku produkcji zwierzęcej, bydło podrożało o 47,8%, drób o 20,3%.
- Ceny mleka praktycznie się nie zmieniły.
- Trzoda chlewna była tańsza o 11% w porównaniu do ubiegłego roku.
- W przypadku zbóż:
- pszenica potaniała o 15,3%,
- kukurydza o 12,1%.
Zalewski dodaje:
- Należy wyraźnie podkreślić, że ceny zbóż porównywalne lub nawet wyższe od obecnych np. w przypadku pszenicy, jęczmienia, żyta i kukurydzy były obserwowane na krajowym rynku już nawet w ostatnim kwartale 2007 r., a zatem 18 lat wcześniej. Od tego czasu środki produkcji dla rolnictwa podrożały średnio o około 140%, w tym nawozy ponad 2,5-krotnie, a maszyny rolnicze ponad 3-krotnie.
Dla rolnika oznacza to, że choć niektóre produkty rolne, jak bydło czy drób, mogą przynosić większe przychody, tak w przypadku większości produktów roślinnych ich produkcja jest zdecydowanie mniej opłacalna niż wcześniej.
SWKR i nożyce cen
Krótko mówiąc, spadające ceny produktów i mniej korzystne „nożyce cen” (różnica między ceną sprzedaży a kosztami produkcji) pogarszają ogólną sytuację gospodarstw. Jak wyjaśnia Zalewski:
- W listopadzie 2025 roku syntetyczny wskaźnik koniunktury SWKR zmniejszył się w porównaniu z poprzednim miesiącem o 0,3 pkt proc. do 100 punktów, a więc do poziomu najniższego od początku roku. Spadek tego wskaźnika m/m był wypadkową wyraźnego pogorszenia wskaźnika nożyc cen oraz poprawy wskaźnika potencjalnego popytu na produkty rolne.
Dla porównania rok wcześniej wskaźnik SWKR kształtował się na lepszym poziomie. Nożyce cen w rolnictwie były jednak wówczas bardziej korzystne dla rolników niż obecnie.
źródło: Arkadiusz Zalewski, ekspert IERiGŻ
oprac. Agnieszka Sawicka
