Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej tradycyjnie zorganizowała Forum w Jasionce koło Rzeszowa. Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztofa Jurgiela.
Przed rozpoczęciem dyskusji Krzysztof Podhajski, prezes zarządu Fundacji EFRWP, powitał wszystkich, szczelnie wypełniających wielką aulę gości. Następnie głos zabrał Artur Balazs, prezes Kapituły Fundacji EFRWP. – Mam satysfakcję, że o najważniejszych sprawach dotyczących rolnictwa w Polsce i Europie będziemy dyskutowali tutaj, w Jasionce, w miejscu mi szczególnie bliskim. W debacie wezmą udział politycy z różnych miejsc i stron sceny politycznej. Będziemy się wspólnie, z troską i ponad podziałami, pochylali nad tym, co w rolnictwie polskim i europejskim najważniejsze. I jeżeli przesłaniem tej debaty okaże się poczucie wspólnoty, to będzie niezmiernie ważne.
Prezes Balazs zaznaczył, że przygotowania do podziału środków w ramach nowej perspektywy budżetowej odbywają się w momencie szczególnym: po Brexicie i po przeglądzie Wspólnej Polityki Rolnej. Z kolei Jerzy Buzek, przewodniczący Rady Programowej Fundacji EFRWP przypomniał, że w czasach walki w Polsce o wolne rolnicze związki zawodowe, brali w niej wspólnie udział ludzie o bardzo różnych poglądach. – Ważne, żeby przypomnieć, ile można było zrobić dzięki jedności – powiedział.
Halina Szymańska, szefowa Kancelarii Prezydenta RP, odczytała list, w którym Andrzej Duda przypomniał m.in. o niebagatelnej roli, jaką w zmaganiach o zarejestrowanie NSZZ RI „Solidarność” blisko 40 lat temu odegrał Józef Ślisz: „Strajkował przeciwko bezprawiu i przemocy reżimu komunistycznego oraz negocjował historyczne Porozumienia Rzeszowsko-Ustrzyckie” – napisał.
- Na stoisku Polskiego Wydawnictwa Rolniczego, od lewej: Ireneusz Niewiarowski – prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, Jerzy Plewa – jeden z najważniejszych decydentów w unijnym rolnictwie, Krzysztof Wróblewski – redaktor naczelny TPR, Paweł Kuroczycki – redaktor naczelny TPR i Artur Balazs – prezes Kapituły Fundacji EFRWP
Co z dopłatami?
O tym, na jakim etapie są negocjacje dotyczące przyszłej WPR, opowiedział minister Jurgiel. – Decyzje dotyczące kopert finansowych będą podejmowane w ramach Komisji Europejskiej, która 2 maja ma przedstawić ewentualne propozycje – powiedział.
- Minister Artur Balazs z ministrem Krzysztofem Jurgielem
Wymienił w tym kontekście m.in. płatności związane z produkcją, zarządzanie ryzykiem, krajowy plan strategiczny. Podkreślił, że przyjęte ustalenia upraszczają WPR. – Teraz przed nami co najmniej rok pracy nad pakietem legislacyjnym. Nie doszło natomiast do porozumienia w sprawie pełnego wyrównania dopłat bezpośrednich. Pięć państw jest „za”, część się nie wypowiada, reszta jest przeciwna. Ale jednocześnie, tak jak to komisarz Hogan przedstawił w komunikacie z listopada, widać konieczność wyrównania dopłat.
Krzysztof Jurgiel nawiązał do polskich argumentów w tej sprawie. Wspomniał o zapisach traktatowych, które mówią o niedyskryminowaniu. – We wrześniu ub. roku przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker stwierdził, że wszyscy w Europie muszą być równi. Zgadzamy się, tym bardziej, że okres przejściowy dotyczący dopłat w Polsce się zakończył.
- Komisarz ds. rolnictwa UE Phil Hogan
Jakie cele?
Jeśli chodzi o pieniądze, to większość unijnych krajów jest przeciw wyrównaniu dopłat bezpośrednich. Tę grupę reprezentował w Jasionce minister rolnictwa Francji Stephane Travert. Mówił o możliwości porozumienia, także o konieczności prowadzenia Wspólnej Polityki Rolnej i silnym finansowaniu rolnictwa.
- Wiesław Drewnowski, prezes Stacji Hodowli i Unasienniania Zwierząt w Bydgoszczy
– Tam, gdzie jest chęć działania, zawsze będzie droga pozwalająca znaleźć rozwiązanie – rozpoczął. Jako ważne kwestie dotyczące następnej WPR wymienił m.in. modernizację i konkurencyjność unijnego rolnictwa, które dzięki temu będzie lepiej opierało się wahaniom cen i surowców. Zapewni także możliwość prosperowania rolnikom w poszczególnych państwach członkowskich, a wszystkim dostarczy zdrowszą i lepszą żywność. – Nad tym pracujemy we Francji, ponieważ uważamy, że wtedy nasi rolnicy będą mogli żyć godnie ze swojej pracy.
Minister Jurgiel mówił o polskich priorytetach. – W Polce na pierwszym miejscu stawiamy w tym zakresie opłacalność produkcji rolnej. Dlatego naszym celem jest stabilizacja rynków rolnych i wprowadzenie instrumentów interwencji, tak aby nasza produkcja była konkurencyjna. Wiąże się z tym oczywiście innowacyjność. Chcemy, żeby środki z polityki spójności trafiały także na działania na obszarach wiejskich. To uzyskało wstępną akceptację wielu państw. Minister zaznaczył, że wierzy, że budżet unijny zostanie uzupełniony. – Polska zadeklarowała, że jest w stanie solidarnie z innymi państwami się na to złożyć.
Komisarz ds. rolnictwa UE Phil Hogan zadeklarował walkę z unijną biurokracją w rolnictwie. Powiedział, że jeszcze nigdy nie spotkał się z tak wielką liczbą krytycznych głosów w tej kwestii. I kontynuował: – Będziemy się koncentrować na dopłatach bezpośrednich zapewnianych przez państwa członkowskie. Chcemy pomóc Polce, żeby nowa polityka rozwoju obszarów wiejskich została szybko wdrożona. Będziemy także zapewniać większe wsparcie dla młodych rolników. Oczywiście bardzo ważne są badania przekładające się na innowacje. Chcemy wspierać Polskę w rozwoju rolnictwa precyzyjnego i cyfrowego. To wszystko będę proponował, ale nie ja podejmuję ostateczne decyzje.
- Jerzy Buzek – przewodniczący Rady Programowej Fundacji EFRWP
Z czego w nowej perspektywie nie możemy zrezygnować?
– W sprawie dopłat bezpośrednich powinniśmy zapewnić większe wsparcie dla młodych rolników i średnich gospodarstw – powiedział Zsolt Feldman, zastępca sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa Węgier. – Poza tym bezzwrotne wsparcie inwestycji w rolnictwie powinno być w przyszłej perspektywie finansowej potraktowane ze specjalną atencją.
– W pierwszej kolejności należy ustabilizować sytuację ekonomiczną rolników, zapewnić im stabilne dochody, a następnie możemy oczekiwać dalszej modernizacji gospodarstw – uważa Pavel Sekac, wiceminister rolnictwa Czech.
Pytania także z sali
Phil Hogan „dociskany” przez redaktor Beatę Jakoniuk-Wojcieszak, w sprawie unijnych pieniędzy na politykę rolną w nowej perspektywie finansowej odpowiedział.
– Sytuacja nie jest prosta. Na stole leżą pewne propozycje. Ale są takie kraje, płatnicy netto do unijnego budżetu, jak Francja, Niemcy, Holandia, Szwecja, Finlandia, Włochy, Austria i one mówią, że już nie chcą wpłacać więcej pieniędzy. Dlatego Komisja Europejska razem z ministrami z takich państw jak Polska, musi spróbować przekonać ich do tego, że projekt Unia Europejska wymaga wsparcia finansowego. Że warci tego wsparcia są nasi rolnicy i Wspólna Polityka Rolna.
Na koniec politycy odpowiadali na głosy z sali. Wśród nich było pytanie o to, jak zostanie zwalczony ASF w Polsce. Rolnik z Podlasia spytał komisarza Hogana, czy nie można przeznaczyć zmagazynowanego przez Unię mleka w proszku na pasze. – Magazynowanie tego mleka doprowadzi do upadku naszego mleczarstwa – powiedział. Inny uczestnik forum pytał, czy komisarz Hogan wie, jak źle otwarcie unijnego rynku na zboże z Ukrainy, wpłynęło na kondycję producentów roślin w południowo-wschodniej Polsce.
- Czesław Siekierski – przewodniczący Komisji Rolnictwa Europarlamentu
Komisarz Hogan powiedział, że trwają prace nad programami, za pośrednictwem których wsparcie finansowe Unii na zwalczanie ASF trafi do Polski. W kwestii mleka w proszku zapewnił, że nie będzie ono sprzedawane po niskich cenach, destabilizujących rynek. – Nie wiem, jak wygląda w środkowo-wschodniej Polsce sytuacja związana z relacjami z Ukrainą. Będę o tym rozmawiał z ministrem Jurgielem. Jeśli jest coś, co możemy zrobić, żeby wspomóc ludzi, którzy ucierpieli na zmianie przepisów, to zrobimy to.
W sprawie ASF głos zabrał też minister Jurgiel. – Czekamy na szczepionkę. Naukowcy mówią, że jest na to szansa w ciągu trzech do pięciu lat. Moim zdaniem, w wyniku naszych działań udało się powstrzymać ASF u świń we wschodniej Polsce. Gorzej z dzikami, bo one są zarażane także poprzez żywność przywożoną ze wschodu. Wypłacaliśmy i wypłacamy rekompensaty. Komisja Europejska dofinansowała wypłaty w strefach zagrożenia. Doszliśmy też do wniosku, że trzeba wprowadzić bioasekurację na terenie całego kraju.
Nagrodzeni
Pierwszy dzień forum zakończyła uroczystość wręczenia Nagrody im. Józefa Ślisza ustanowionej przez Fundację Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej. W skład Collegium nagrody wchodzą prezes Fundacji Artur Balazs, prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz Elżbieta Bieniasz, córka Józefa Ślisza. Prezesa PiS reprezentował Joachim Brudziński, minister spraw wewnętrznych i administracji. Odczytał list od niego. „Zrobimy wszystko co w naszej mocy, by działo naszego przyjaciela Józefa zostało należycie docenione i trwało w zbiorowej świadomości Polaków” – napisał w nim m.in. Jarosław Kaczyński.
- Wręczenie nagród w konkursie Innowacyjny Rolnik Roku. Na zdjęciu od lewej: Krzysztof Podhajski, prezes EFRWP, Paweł Kuroczycki, redaktor naczelny „Tygodnika Poradnika Rolniczego”, Karol Bujoczek, redaktor naczelny „Top Agrar Polska”, Elżbieta Buła z Kolonii Świdnik Mały (woj. lubelskie), która zdobyła nagrodę w kategorii „Innowacyjne przedsiębiorstwo na wsi” wraz z córką Martą, Michał Nowacki z Kruszki (woj. kujawsko-pomorskie) nagrodzony w kategorii „Innowacyjne gospodarstwo rodzinne”
Następnie prezes Balazs ogłosił, że laureatem drugiej edycji nagrody zostało Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. – Towarzystwo pielęgnuje pamięć o gehennie, jaką nasi współobywatele przeszli w czasie II wojny światowej oraz o obywatelach niosących im pomoc i narażających przy tym życie – powiedziała Anna Stupnicka-Bando, prezes TSWNŚ.
Dzień drugi Forum stał pod znakiem innowacji w rolnictwie. Był to temat przewodni odbywających się paneli dyskusyjnych, także tego dnia został rozstrzygnięty konkurs „Innowacyjny rolnik” redakcji „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i „Top Agrar Polska” zorganizowany we współpracy z FEFWP. Wyróżnieni zostali rolnicy, którzy znaleźli pomysł na dodatkowy dochód z rolnictwa, wprowadzili nowe rozwiązania w produkcji, przetwórstwie czy sprzedaży. W kategorii „Innowacyjne przedsiębiorstwo na wsi” zwyciężyło Gospodarstwo Ogrodnicze Szczepanówka prowadzone przez Elżbietę i Mariana Bułów z córkami w Kolonii Świdnik Mały (woj. lubelskie). Najlepsze „Innowacyjne gospodarstwo rodzinne” prowadzi w miejscowości Kruszka w pow. tucholskim (woj. kujawsko-pomorskie) Michał Nowacki. Z kolei najlepsze „Innowacyjne gospodarstwo agroturystyczne” znajduje się we wsi Kalenne w pow. janowskim (woj. lubelskie). „Doboszówkę” prowadzą Marcin i Małgorzata Doboszowie. Listę laureatów zamyka zwycięzca w kategorii „Innowacyjne gospodarstwo – rolniczy handel detaliczny”, czyli Ferma Udoju Klaczy. Prowadzi ją w Kłodzinie w pow. wągrowieckim (woj. wielkopolskie) Andrzej Serwatka.
O podzielenie się wrażeniami z imprezy poprosiliśmy gospodarza jednego ze stoisk, Wiesława Drewnowskiego, prezesa Stacji Hodowli i Unasienniania Zwierząt w Bydgoszczy. – Jestem pod wrażeniem. Zaprosić tysiąc osób – rolników i przedstawicieli instytucji z rolnictwem związanych i tak to zorganizować, żeby zadziałało – chapeau bas. Ale nie tylko o liczbę zaproszonych gości chodzi, także o ich dobór. Jak co roku jest np. komisarz Hogan. I nie jest tylko dla ozdoby, musi się tłumaczyć i odpowiadać na pytania rolników.
Krzysztof Janisławski
