Jak wygląda dziwaczek Jalapa?
To bardzo ciekawa roślina, urzekająca kwiatami, zebranymi po trzy sztuki, które mają piękne barwy, intensywny zapach i kwitną nocą. Jako ciekawostkę warto dodać, że kolorowe płatki kwiatów świecą, co prawda, tylko wtedy, gdy w ciągu dnia zostaną dobrze naświetlone słońcem. Zawierają bowiem barwnik fluorescencyjny. Dodatkowo dziwaczek kwitnie w różnych kolorach na jednej roślinie, które niekiedy zmieniają barwę wraz z upływem czasu. Kolorystyką może zaskoczyć, bo w sprzyjających warunkach obsypuje się kwiatami w kolorach różu, czerwieni, żółci, a czasem pasiastymi. Roślina tworzy rozgałęzioną formę z lejkowatymi, pięciopłatkowymi kwiatami, które rozdzielają się w górnej części na pojedyncze płatki, a od dołu pozostają lejkowate. Swoim zapachem wabią zapylające je motyle nocne. W dzień kwiaty pozostają zamknięte i otwierają się w godzinach popołudniowych, w dzień pochmurny mogą otwierać się wcześniej, natomiast rankiem przekwitają. Okres kwitnienia przypada na miesiące letnie – od lipca do października. Usuwając przekwitłe kwiatostany, zmusimy roślinę do tworzenia kolejnych.
Jak siać dziwaczek Jalapa?
Wysiewu nasion do doniczek najlepiej dokonać w kwietniu na głębokość 2 cm, a następnie pojemniki umieścić w ciepłym i słonecznym miejscu, najlepiej na południowym lub południowo-wschodnim parapecie. W połowie maja, gdy minie obawa przymrozków, wysadzamy je do gruntu w minimum 50-centymetrowej rozstawie, z uwagi na szerokie rozrastanie. Można również zaryzykować wysiew nasion w maju na miejsce stałe. Stanowisko pod dziwaczka powinno być starannie i głęboko uprawione oraz żyzne. Odpowiednia będzie gleba gliniasta o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Miejsce – słoneczne lub lekko zacienione. Należy go systematycznie podlewać podczas suszy, a co około 2 tygodnie nawozić nawozami wieloskładnikowymi. Warto rośliny ściółkować, by uniknąć zachwaszczenia i utraty wilgoci z gleby. W sprzyjających warunkach dziwaczek dorasta do 80 cm wysokości i porównywalnej szerokości. Tworzy grube, mięsiste korzenie o bulwiastej strukturze, których średnica może osiągać 10 cm, a waga dochodzić do 18 kg. Po przekwitnieniu, gdy nasiona osiągną dojrzałość, można je zebrać i w kolejnym roku użyć do rozmnożenia, ale można też jesienią wykopać korzenie dziwaczka, przechować w piwnicy i postępować tak jak z daliami.
Chcąc wprowadzić powiew egzotyki na tarasie, dziwaczka jalapa można uprawiać również w donicach wypełnionych żyznym, przepuszczalnym podłożem, bogatym w składniki pokarmowe. Donica musi być na tyle duża, by pomieściła bulwiaste korzenie. Podczas uprawy doniczkowej zadbajmy o dostateczną wilgoć, bez przelewania, bo korzenie zaczną gnić. Jako podłoże możemy zastosować mieszankę ziemi ogrodowej z piaskiem i kompostem, najlepiej w proporcji 2: 1: 1, wypełnionej do 2/3 wysokości, w której umieszczamy wyhodowaną małą sadzonkę, po czym przykrywamy korzenie ziemią, którą lekko dociskamy i obficie podlewamy. Jeśli mamy ubiegłoroczną karpę, to umieszczamy ją w podłożu i przykrywamy ziemią, pozostawiając górną część rośliny nad powierzchnią, lekko glebę dociskamy i podlewamy.
Małgorzata Wyrzykowska
