Do konsultacji społecznych trafił projekt programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym ASF i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie.
ASF w Polsce latach 2014-2022
W 2007 r. wirus ASF rozprzestrzenił się z pierwotnego ogniska w Gruzji na terytorium Europy Wschodniej. Po wprowadzeniu wirusa ASF na kontynent europejski choroba ta rozprzestrzeniła się na terytorium Armenii, Azerbejdżanu, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy i Białorusi. W styczniu 2014 r. na terytorium Litwy stwierdzono 2 przypadki wirusa ASF u dzików, natomiast w dniu 17 lutego 2014 r. potwierdzono pierwszy przypadek wirusa ASF u dzików w Polsce.
W latach 2014–2022 w Polsce u dzików i u świń stwierdzono odpowiednio:
- w 2014 r. – 30 ognisk ASF u dzików i 2 ogniska ASF u świń;
- w 2015 r. – 53 ogniska ASF u dzików i 1 ognisko ASF u świń;
- w 2016 r. – 80 ognisk ASF u dzików i 20 ognisk ASF u świń;
- w 2017 r. – 741 ognisk ASF u dzików i 81 ognisk ASF u świń;
- w 2018 r. – 2443 ognisk ASF u dzików i 109 ognisk ASF u świń;
- w 2019 r. – 2477 ognisk ASF u dzików i 48 ognisk ASF u świń;
- w 2020 r. – 4156 ognisk ASF u dzików i 103 ogniska ASF u świń;
- w 2021 r. – 3214 ognisk ASF u dzików i 124 ogniska ASF u świń
- w 2022 r. - 2113 ognisk ASF u dzików i 14 ognisk ASF u świń
– Obecnie nadal istnieje duże prawdopodobieństwo dalszego rozprzestrzeniania się wirusa ASF, w szczególności wśród zwierząt wolnożyjących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – czytamy w projekcie programu.
Jak będzie wyglądała walka z ASF w 2023 roku?
ASF jest zaliczany do chorób kategorii A, czyli chorób umieszczonych w wykazie, które zwykle nie występują w Unii Europejskiej i po których wykryciu muszą zostać wprowadzone natychmiastowe środki likwidacji choroby. Krajowy program zwalczania ASF realizowany w 2023 r. będzie stanowił kontynuację programu realizowanego w poprzednich latach.
Zgodnie z dokumentem roboczym Komisji Europejskiej „Strategiczne podejście do zarządzania afrykańskim pomorem świń w UE” w programie wyznacza się możliwość finansowania działań mających na celu między innymi:
- redukcję populacji dzików prowadzoną zarówno przez polowania, jak i odstrzał sanitarny;
- usuwanie potencjalnych źródeł wirusa ASF ze środowiska przyrodniczego; prowadzenie monitoringu aktywnego i pasywnego u dzików i świń;
- działania lub inwestycje służące zapobieganiu, kontroli i zwalczaniu ASF u świń i dzikich zwierząt.
Poza tym w programie wprowadza się zasady i nakazy służące zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń u dzików.
– Najczęstszą przyczyną zawleczenia choroby do gospodarstwa utrzymującego świnie jest przeniesienie wirusa do gospodarstwa ze środowiska naturalnego, w którym występują ogniska ASF u dzików. W przypadku obszarów o wysokim zagęszczeniu gospodarstw utrzymujących świnie istnieje wysokie ryzyko, rozprzestrzeniania się wirusa między gospodarstwami – napisano w uzasadnieniu projektu.
Ile będzie kosztować walka z ASF w 2023 roku?
Szacowane ogólne koszty realizacji programu w naszym kraju w 2023 r. wyniosą ponad 177 mln zł (38,1 mln euro). Polska wystąpi do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków UE w wysokości 18,7 mln zł (4 mln euro).
Jak informuje MRiRW wszystkie szacunkowe koszty programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 w ramach limitu wydatków właściwych części budżetowych.
Jakie są cele programu walki z ASF?
Głównymi celami programu mającymi doprowadzić do wzmocnienia ochrony terytorium Polski i UE przed rozprzestrzenianiem się wirusa ASF są:
- wczesne wykrywanie ASF w populacji świń oraz dzików poprzez monitorowanie choroby;
- kontrola występowania ASF w populacji świń i dzików na obszarach, na których stwierdzono wystąpienie choroby;
- zapobieganie rozprzestrzenianiu się ASF w populacji świń i dzików na nowych obszarach kraju.
– Należy podkreślić, że program ten ma duże znaczenie dla gospodarki narodowej, ponieważ Polska jest jednym z największych producentów wieprzowiny w Unii Europejskiej. W związku z powyższym, ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie projektowanego rozporządzenia – wyjaśnia MRiRW.
wk, fot. arch.
wk, fot. arch.
