
Jak długo wirus pryszczycy utrzymuje się w środowisku i na co jest wrażliwy?
Wirus pryszczycy (FMD) charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki fizyczne i chemiczne w środowisku, w zależności od panującego pH i temperatury. Pozostaje zakaźny przez długi czas w glebie, gnojowicy oraz oborniku, ale nie tylko. W suchym środowisku, takim jak wełna, ubrania czy przedmioty, które miały kontakt z wirusem, patogen także zachowuje swoją zjadliwość.
Żeby wiedzieć jak chronić się przed wirusem pryszczycy, warto poznać jego właściwości. Niestety obecnie panujące temperatury, szczególnie te poniżej 0oC konserwują wirusa pryszczycy w środowisku. Wirus FMD potrafi długo przetrwać w środowisku, w której panuje niska temperatura, wysoka wilgotność i zacienienie. W letnich miesiącach wirus może zachować zjadliwość przez kilkanaście dni w glebie, ściekach lub w odchodach
W środowisku wirus może przetrwać w przybliżeniu:
- 50 dni w wodzie,
- 74 dni na pastwisku w temperaturze 8–18oC i wysokiej względnej wilgotności,
- 26-200 dni w glebie, na workach, sianie lub słomie, w zależności od warunków składowania i warunków klimatycznych,
- 35 dni na kartonie, drewnie lub metalu zanieczyszczonych skażoną surowicą, krwią lub tkanką.
Wirus znajdujący się w płynach tkankowych lub krwi wyschniętej na różnych materiałach, przechowywanych wewnątrz pomieszczeń w temperaturze pokojowej może pozostawać zakaźny:
- 2 tygodnie na wełnie,
- 4 tygodnie na sierści krów,
- 11 - 13 tygodni butach.
Jak długo wirus pryszczycy pozostaje zakaźny w mleku?
Wirus pryszczycy może przetrwać w mleku przez pewien czas, zwłaszcza w nieprzetworzonym mleku surowym, przechowywanych w niskich temperaturach:
- w mleku i maśle – od 14 do 45 dni, w chłodni,
- w odtłuszczonym mleku w proszku – do 2 lat.
- w kwaśnym mleku wirus ginie po 24 godzinach
Uwaga: Pasteryzacja w 72°C przez 15 sekund, a następnie natychmiastowe, gwałtowne schłodzenie do temperatury 4,5°C, nie eliminuje całkowicie wirusa pryszczycy z mleka.
Jak długo wirus pryszczycy jest obecny w mięsie?
W przypadku mięsa, przetrwanie wirusa pryszczycy zależy od procesu przetwarzania. Wirus może być obecny w surowym mięsie, ale w wyniku obróbki termicznej, jak gotowanie, wędzenie czy suszenie, zostaje zniszczony. Większość szczepów wirusa poddana działaniu temperatury 56oC przez 30 minut ulega inaktywacji.
Jeśli tusze zostaną szybko schłodzone lub zamrożone, zanim pH ulegnie obniżeniu i (niskie pH niszczy wirusa FMD), wirus może w nich pozostać zjadliwy nawet do kilku miesięcy.
Wirus pryszczycy może przetrwać wiele miesięcy w mięsie solonym i peklowanym. Wirusa pryszczycy izolowano z:
- kiełbas – do 56 dni,
- tłuszczu szynki – do 183 dni,
- bekonu - do 190 dni,
- osłonek jelitowych przetworzonych, pochodzących od doświadczalnie zakażonych owiec, przechowywanych przez 14 dni w temperaturze 4oC.
Kamila Dłużewicz
Oprac. na podstawie informacji GIW