Trudne do zdiagnozowania
Szacuje się, że u bydła mlecznego śmierć zarodków może dotyczyć 10–40% krów, a w stadach problemowych nawet powyżej 65%. W praktyce rozpoznanie zamieralności zarodków jest trudne, bowiem nie ma metody potwierdzającej przypuszczenia kliniczne. Bardzo przydatne w diagnozowaniu śmierci zarodka okazuje się być jedynie badanie USG. Pośrednią metodą jest z kolei obserwacja rui po inseminacji. Cykle rujowe o długości od 25 do 35 dni uważane są za typowe dla obumieralności zarodkowej. Metoda ta jest jednak mało dokładna, ponieważ nie obejmuje zamieralności, która nastąpiła przed 15 dniem ciąży, kiedy to nie ma objawów wydłużenia cyklu.
Wczesna i późna zamieralność zarodków
U krów mlecznych o wczesnej zamieralności zarodków mówi się wtedy, gdy zarodek obumiera do 14 dnia po zapłodnieniu. Wówczas cykl jajnikowy jest normalnej długości, a krowa powtarza ruję po około 21 dniach od inseminacji. Jeżeli u krowy dochodzi do śmierci zarodka w 3–6 tygodniu ciąży, to wtedy jest to już późna śmierć zarodka i towarzyszy jej wydłużający się cykl rujowy (krowa powtarza ruję zwykle po 25–35 dniach po inseminacji). Obumarłe zarodki ulegają resorbcji, a proces ten trwa od kilku do kilkunastu dni. W tym okresie nie występuje ruja, a na jajnikach obecne jest ciałko żółte tzw. rzekomociążowe, które produkuje duże ilości progesteronu.
- U krów mlecznych o wczesnej zamieralności zarodków mówi się wtedy, gdy zarodek obumiera do 14 dnia po zapłodnieniu
Liczne przyczyny zamierania zarodków
Istnieje wiele przyczyn zamieralności zarodków: genetyczne, immunologiczne, żywieniowe, środowiskowe. Duży udział w obumieraniu zarodków mają także czynniki zakaźne: bakterie, wirusy, grzyby czy pierwotniaki. Powodując różne stany zapalane patogeny nie tylko zakłócają proces zapłodnienia, ale też „atakują” rozwijający się zarodek. Stosunkowo częstą przyczyną obumierania zarodków są także niesprzyjające warunki w narządach rozrodczych samicy, na przykład stany zapalne błony śluzowej jajowodów czy macicy. Bardzo niekorzystny wpływ na zarodki ma także stres. Bardzo wysokie temperatury, transport, nagłe zmiany żywienia pośrednio wpływają na obniżenie stężenia progesteronu w organizmie krowy.
Beata Dąbrowska
(Zdjęcia: archiwum)
