Pytacie nas Państwo czy stosowanie mocznika jest bezpieczne dla zwierząt? Jakie przynosi korzyści i jakie są zalecane dawki tego składnika w diecie krów.
Mocznik - ogromne źródło białka
Mocznik jest amidem kwasu węglowego, który zawiera 45–47% azotu, a zatem 1 kg mocznika odpowiada 2800–2900 g białka ogólnego. Dla porównania – w 1 kg śruty sojowej jest 450–500 g białka ogólnego.
Wraz z mocznikiem dostarczamy azot (amoniak) bakteriom żwacza. Amoniak powstający w żwaczu z przemian mocznika jest takim samym amoniakiem jak ten, który powstaje z rozkładu bakteryjnego białka i aminokwasów poekstrakcyjnej śruty sojowej. Amoniak uwolniony w żwaczu z mocznika wykorzystywany jest przez bakterie do budowy własnego białka, które z kolei jest trawione w dwunastnicy. Aby powstający amoniak mógł być wykorzystany w syntezie białka bakteryjnego, konieczne jest dostarczenie bakteriom łatwo fermentujących cukrów, np. skrobi. Mocznik rozkłada się w żwaczu bardzo szybko i całkowicie.
Kiedy nie stosować mocznika?
Zanim jednak zdecydujemy się na zastosowanie mocznika do sieczki kukurydzianej trzeba wiedzieć, że ma on ograniczenia w żywieniu bydła. Podstawowe wynika z faktu, iż aby mikroorganizmy żwacza mogły w pełni wykorzystać mocznik, konieczny jest pełny rozwój żwacza. I właśnie z tego powodu nie należy podawać mocznika młodzieży przed ukończeniem 6. miesiąca życia.
Podstawową zasadą skarmiania mocznika jest nieprzekraczanie jego bezpiecznej dawki dziennej, która powinna wynosić 30 g na 100 kg masy ciała zwierzęcia. Specjaliści zalecają więc, aby dawka mocznika dla krów mlecznych wynosiła 100–150 g dziennie. Nadmierne dawki mocznika nie są już wykorzystywane przez bakterie. Przed wprowadzeniem mocznika do dawki zwierząt trzeba upewnić się, że nie zawierają go stosowane w gospodarstwie mieszanki paszowe.
Bardzo ważne jest, aby do nowej dawki zwierzęta stopniowo przyzwyczajać, przy czym optymalny okres aklimatyzacji powinien trwać 4 tygodnie.
- Mocznik pobrany wraz z paszą jest rozkładany przez bakterie żwaczowe do amoniaku i tym samym stanowi źródło łatwo dostępnego amoniaku i pośrednio białka dla bakterii
Jak mocznikować kiszonkę?
Mocznikowanie sieczki z kukurydzy polega na dodawaniu do zakiszanej pryzmy (posypywaniu kolejnych, ubijanych warstw) około 3–5 kg mocznika na 1 tonę zielonki. Ta metoda stosowania ogranicza ryzyko zbrylenia mocznika i pobrania jednorazowo dużej jego dawki. Dodatkowo dzięki tej praktyce występuje możliwość zwiększenia poziomu białka w kiszonce z kukurydzy z 8 do 11 proc.
Efekt mocznikowania zielonki z kukurydzy będzie tym lepszy, im większa jest zawartość suchej masy w zielonce, przy czym dodatek mocznika do zakiszanej masy w żaden sposób nie wpływa ujemnie na jakość kiszonki. Aby mocznik został równomiernie rozprowadzony w kukurydzianej sieczce, zaleca się jego rozpuszczenie w niewielkiej ilości wody – 1 kg mocznika na 2–3 litry wody – i spryskiwanie każdej nowo ubijanej warstwy. Do tego celu z powodzeniem można wykorzystać aplikatory zainstalowane na sieczkarniach, ale… Gdy stosujemy roztwór mocznika konserwanty należy aplikować osobno.
Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
