Dochód rolnika z hektara przeliczeniowego spadł o 531 zł!
Sytuacja w rolnictwie jest bardzo zła. Kryzys w tym sektorze potwierdzają także dane z GUS. Urząd wyliczył bowiem, że w ubiegłym roku dochody rolnika z jednego hektara przeliczeniowego drastycznie spadły.
- Przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2021 r. w 2021 roku wyniósł 3288 zł – poinformował GUS.
Oznacza to, że dochód spadł w porównaniu z rokiem 2020 o 531 zł! Aż strach pomyśleć, jak mocno obniżony zostanie dochód za 2022 rok, bo koszty produkcji zaczęły drastycznie rosnąć od wybuchu wojny w Ukrainie, czyli od końcówki lutego. Co prawda w 2021 roku mieliśmy już do czynienia ze wzrostem cen nawozów, ale pozostałe środki do produkcji jeszcze tak bardzo nie drożały.
Rolnicy: dochód z hektara liczony przez GUS mija się z prawdą
Rolnicy wskazują jednak, że wysokość dochodu liczonego przez GUS nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Dla wielu z nich taka suma jest nieosiągalna, nawet w dobie rekordowych cen skupu, bo olbrzymie koszty produkcji pochłaniają wszystkie przychody. Dodatkowo niekorzystne zjawiska atmosferyczne, takie jak susza, deszcze czy grad coraz częściej powodują całkowite zniszczenia upraw, a szalejący ASF i grypa ptaków dziesiątkują hodowlę zwierząt.
- Ja ledwo wiążę koniec z końcem. U mnie dochód jest na minusie. Mam 400 sztuk tucznika w cyklu otwartym. W tym roku cena skupu trzody chlewnej jest wysoka, nie powiem. Ale co z tego, jak pasze kosztują jeszcze więcej? Przecież ta cena skupu nie pokrywa kosztów produkcji. Naprawdę w kieszeni nie zostaje mi nic. A w 2021 roku? Przecież wtedy sprzedawaliśmy tucznika po 4 zł/kg i były miesiące, że dokładałem po 150-200 zł do każdej świni. To dochodów nie miałem żadnych, tylko same straty – denerwuje się pan Łukasz, producent trzody chlewnej z woj. mazowieckiego. 
Jaki był dochód z hektara w poprzednich latach?
Dochód z hektara obliczany przez GUS w ostatnich latach wynosił:
- 2021 r. - 3288 zł
- 2020 r. - 3819 zł
- 2019 r. - 3244 zł
- 2018 r. - 2715 zł
- 2017 r. - 3399 zł
- 2016 r. - 2577 zł
- 2015 r. - 1975 zł
- 2014 r. - 2506 zł
- 2013 r. - 2869 zł
Jak GUS oblicza się dochód rolnika z hektara?
Główny Urząd Statystyczny od wielu ma tę samą metodologię obliczania dochodu z 1 ha przeliczeniowego. Zależny jest on od wielu elementów, takich jak: produkcja globalna, zużycie pośrednie, wartość dodana brutto oraz dotacje, zarówno unijne jak i krajowe.
Wzór na dochód z ha w pewnym uproszeniu można zapisać w następujący sposób: wartość dodana brutto (czyli rolnicza produkcja globalna + uzupełniająca płatność obszarowa – zużycie pośrednie) + inne przychody związane z produkcją + dopłaty bezpośrednie – obciążenia podatkowe i inne zobowiązania (np. podatek rolny) = dochód do dyspozycji brutto.
Dla wyjaśnienia warto dodać, że na wartość rolniczej produkcji globalnej w gospodarstwach indywidualnych składa się m.in.:
- produkcja roślinna, czyli zbiory z danego roku wszystkich ziemiopłodów, w tym także zielona masa na przyoranie oraz przychody z produktów ubocznych, czyli słomy, liści buraków itp.
- produkcja zwierzęca, czyli produkcja żywca rzeźnego i produkcję mleka oraz przyrost pogłowia zwierząt gospodarskich.
- przyrosty zapasów (produktów roślinnych i zwierzęcych),
- przyrosty stada.
Do produkcji globalnej GUS dodaje jeszcze Uzupełniającą Płatność Obszarową i pomniejsza ją o koszty produkcji rolniczej, w tym m.in. paliwa, opał, energię elektryczną, zakup środków do produkcji, w tym nawozów, pestycydów, koszty ubezpieczenia i dzierżawy, czy usługi np. siewu lub zbioru kukurydzy.
Do obliczenia dochodów z ha GUS wlicza także dopłaty bezpośrednie oraz uwzględnia inne zobowiązania rolnika, takie jak podatek rolny, koszty zatrudnienia pracowników, składki na KRUS czy raty pożyczek i kredytów. Dochód nie obejmuje natomiast wpływów z tytułu emerytur, rent i innych świadczeń socjalnych, w tym płatności z programu 500 plus.
Dochód z hektara potrzebny do stypendium, kredytu i 500 plus
Informacje o dochodzie z 1 ha przeliczeniowego uzyskiwane przez gospodarstwa indywidualne mają wpływ na budżet wielu rodzin rolniczych. Od wysokości dochodu z 1 hektara przeliczeniowego zależy m.in.:
- możliwość otrzymania pomocy społecznej,
- uzyskanie świadczenia 500 plus na pierwsze dziecko
- możliwość ubiegania się o stypendium socjalne przez studentów będących dziećmi rolników,
- otrzymanie kredytu.
Kamila Szałaj
