Ceny mleka drastycznie spadają. "Mleko może stać się towarem luksusowym"

Od czego zależy to, ile rolnik dostaje za mleko?

Wielkopolska Izba Rolnicza opublikowała analizę rynkową przygotowaną przez swój zespół ekonomiczny, z której wynika, że spadki cen skupu mleka są wciąż notowane. To, ile dana mleczarnia płaci rolnikowi za mleko, jest uzależnione od:

• ogółu produktów, które ma w danym czasie do zaoferowania przedsiębiorstwo, czyli tzw. portfela produktów,
• pozycji rynkowej mleczarni i jej potencjału ekonomicznego.

Ile mleczarnie płacą rolnikom za mleko?

Z analizy WIR-u wynika, że cena za litr mleka, która jest oferowana rolnikom, znajduje się poniżej poziomu opłacalności. Obecnie spółdzielnie mleczarskie o słabej pozycji rynkowej płacą producentom za litr mleka ok. 1,50 zł, natomiast koncerny mleczarskie są w stanie zaoferować im za litr ok. 2,00 zł.

Mleko w łódzkim poniżej poziomu opłacalności

Analizę WIR-u potwierdza apel zarządu Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego, która ponownie zwróciła się z prośbą do Krajowej Rady Izb Rolniczych o interwencję w sprawie cen skupu mleka. Rolnicy z woj. łódzkiego alarmują, że Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska obniżyła cenę skupu do 1,54 zł/l. Obecna sytuacja świadczy o tym, że produkcja mleka w Polsce znajduje się poniżej poziomu opłacalności, który pociągnie za sobą likwidację stad krów mlecznych i spowoduje brak polskiego mleka w sklepach. Izba rolnicza z Łodzi podkreśliła również, że jeżeli nie nastąpią zmiany i obecne ceny skupu mleka utrzymają się, to stanie się ono towarem luksusowym. Młodzi rolnicy nie mają motywacji do przejmowania gospodarstw po rodzicach w obliczu postępującej nieopłacalności produkcji i ogromnych nakładów pracy, co gorsza, ich zdanie podzielają starsi gospodarze, którzy stopniowo wycofują się z tego biznesu.

Dlaczego ceny mleka spadają?

Zdaniem analityków ekonomicznych WIR-u, ceny skupu mleka spadają, ponieważ na rynkach światowych znacznej obniżce uległy ceny:

• masła,
• mleka w proszku,
• serwatki.

Według prognoz trend spadkowy, najprawdopodobniej, potrwa do III kw. 2023 r. Nie bez znaczenia dla cen skupu mleka jest również spadek popytu na mleko w innych krajach, m.in. w Chinach, co jest związane z wysoką inflacją. Do głównych powodów zaniżenia cen skupu mleka zaliczane są również wysokie ceny energii i gazu, których udział w kosztach, w przemyśle mleczarskim, jest ogromny.

Ile kosztuje rolnika wyprodukowanie litra mleka?

Analitycy WIR-u po przeprowadzeniu obliczeń określili, że koszt wyprodukowania litra mleka przez rolnika waha się od 1,80 do 2,20 zł/l. Na to, jaki nakład finansowy ponosi dane gospodarstwo, mają wpływ:

• sposób żywienia krów,
• sposób utrzymania krów,
• wydajność krów.

Porównując koszt wyprodukowania litra mleka z ceną skupu oferowaną przez mleczarnie, można jednoznacznie stwierdzić, że hodowla bydła mlecznego przestaje lub w niektórych przypadkach przestała się opłacać. Najbliższe miesiące będą decydujące dla gospodarstw ponoszących wysokie koszty produkcji mleka, jeżeli ceny skupu surowca nie wzrosną, rolnicy zrezygnują z hodowli krów mlecznych.

Susza generuje koszty produkcji mleka

Choć w ostatnich dniach w części kraju wystąpiły opady deszczu, to w Polsce od kilkunastu tygodni jest susza, która dla producentów mleka może okazać się przysłowiowym gwoździem do trumny. Pomimo tego, że pierwszy pokos traw zadowolił rolników, to drugi był już bardzo nieudany. Ponadto brak opadów deszczu jest szczególnie widoczny w uprawach kukurydzy, której wzrost stopniowo zatrzymuje się, co również może przełożyć się na ostateczne zbiory. Susza ma również wpływ na braki w paszach objętościowych, niezbędnych w procesie żywienia krów. Analitycy WIR-u podkreślają, że powyższe czynniki na pewno będą miały wpływ na podwyższenie kosztów produkcji mleka.

Ile płacono za mleko w czerwcu w poszczególnych województwach?

Średnia cena za litr mleka w skupach w Polsce w czerwcu wyniosła 2,07 zł/l, czyli o 4,7% mniej niż w poprzednim miesiącu i o 6,6% mniej niż w maju 2022 r. Średnie ceny za litr mleka w skupie w poszczególnych województwach w czerwcu były następujące:

• dolnośląskie - 2,13 zł/l,
• kujawsko-pomorskie - 1,96 zł/l,
• lubelskie - 1,97 zł/l,
• lubuskie - 2,17 zł/l,
• łódzkie - 1,97 zł/l,
• małopolskie - 1,96 zł/l,
• mazowieckie - 2,00 zł/l,
• opolskie - 2,06 zł/l,
• podkarpackie - 2,04 zł/l,
• podlaskie - 2,25 zł/l,
• pomorskie - 1,96 zł/l,
• śląskie - 2,03 zł/l,
• świętokrzyskie - 2,04 zł/l,
• warminsko-mazurskie - 2,11 zł/l,
• wielkopolskie - 2,03 zł/l,
• zachodniopomorskie - 2,05 zł/l.

Dobrostan ratuje polskie mleczarstwo

Producenci mleka chwytają się każdej pomocy, by utrzymać produkcję na poziomie opłacalności. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przedstawiła analitykom WIR-u dane dotyczące ilości wniosków złożonych przez rolników o dopłaty z "Dobrostanu zwierząt". Okazuje się, że na ekoschemat "Dobrostan zwierząt" wpłynęło łącznie 63 258 wniosków, z czego 45 011 wniosków dotyczy dobrostanu krów mlecznych.

Oprac. Justyna Czupryniak

źródło: WIR