Rekordowy wzrost eksportu nabiału z Rosji w 2025 roku
Największą dynamikę wzrostu wykazały sery, których sprzedaż zagraniczna zwiększyła się o 33%, osiągając wartość 33 mln dolarów. Istotny udział w strukturze eksportu miały również sery topione, których sprzedaż wzrosła o 16% do 25 mln dolarów.
Rosja a Polska – przepaść w eksporcie serów
Oczywiście rosnący eksport nie czyni z Rosji potęgi (Polska w 2024 r. wyeksportowała serów za ponad 700 mln euro), ale warto zwrócić uwagę na to, że jej eksport trafia na rynki, które mogłyby być odbiorcami nabiału z Polski. Tradycyjnie głównymi odbiorcami rosyjskich produktów mleczarskich pozostają bowiem kraje obszaru poradzieckiego. Eksport do Kazachstanu wzrósł o 15%, a do Białorusi aż o 39%. W czołówce importerów znalazły się także Uzbekistan, Kirgistan i Azerbejdżan, co potwierdza, że rynki te utrzymują kluczowe znaczenie dla rosyjskich producentów.
Rosyjskie sery trafiają na nowe rynki – od Chin po Emiraty
Według Ilyi Iliuszyna, dyrektora "Agroexportu", wysoka rozpoznawalność rosyjskich marek, podobieństwo preferencji kulinarnych oraz bliskość logistyczna sprawiają, że państwa te od lat pozostają naturalnym kierunkiem eksportowym. Jednocześnie obserwuje się systematyczne rozszerzanie dostaw na rynki odleglejsze. W pierwszych miesiącach 2025 roku do Mongolii trafiło ponad 143 tony serów i twarogów, do Chin 57 ton, do Zjednoczonych Emiratów Arabskich 14 ton, do Serbii 7 ton, a do Turcji 5 ton.
Prognozy na przyszłość: czy Rosja podbije Azję i Bliski Wschód?
Prognozy "Agroexportu" wskazują, że do 2030 roku potencjał eksportowy rosyjskich serów może przekroczyć 180 mln dolarów. Poza tradycyjnymi rynkami bliskiego sąsiedztwa, coraz większe perspektywy otwierają się w krajach Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz na rynkach Bliskiego Wschodu. Maria Żebit, zastępca dyrektora generalnego Narodowego Związku Producentów Mleka (Soyuzmoloko), podkreśla, że dynamiczny rozwój krajowego serowarstwa jest efektem systematycznych inwestycji w nowe moce produkcyjne i modernizację istniejących zakładów. Produkcja serów i wyrobów serowych w Rosji wzrosła z 800 tys. ton w 2020 roku do 1,036 mln ton pod koniec 2024 roku, a tylko w okresie od stycznia do maja 2025 roku wyprodukowano już 416 tys. ton.
Rosja w TOP 10 największych producentów serów na świecie
Rosja znajduje się obecnie w pierwszej dziesiątce największych producentów serów na świecie, lecz cykl inwestycyjny w branży nie został jeszcze zakończony. Wciąż powstają nowe zakłady, trwają modernizacje istniejących linii produkcyjnych oraz budowa nowoczesnych fabryk, które pozwalają wprowadzać na rynek szeroki wachlarz produktów spełniających międzynarodowe standardy jakości. Od 2012 roku w sektorze serowarskim zainwestowano ponad 100 mld rubli (przy obecnym kursie to 1,2 mld dolarów), z czego około 80% nakładów przypadło na lata 2018–2022. Dzięki temu możliwe stało się nie tylko zwiększenie potencjału produkcyjnego, lecz także umocnienie konkurencyjności rosyjskich marek, co stanowi solidną podstawę do dalszego wzrostu eksportu w kolejnych latach.
Jakie sery mają największy potencjał eksportowy?
Największy potencjał sprzedaży zagranicznej mają sery półtwarde i twarde z segmentu masowego oraz produkty dedykowane dla branży HoReCa. Rosnące możliwości otwiera także rozwój technologii głębokiego przetwarzania serwatki, która może stać się cennym towarem eksportowym na rynkach azjatyckich i afrykańskich. Przykładem aktywnego wykorzystania tych perspektyw jest grupa "Vamin", która w pierwszym półroczu 2025 roku zwiększyła wartość eksportu wyrobów serowych o 12% w ujęciu rublowym w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Głównymi kierunkami sprzedaży pozostają kraje Wspólnoty Niepodległych Państw, w tym Kazachstan i Tadżykistan, a w planach znajduje się rozszerzenie oferty o eksport suchej serwatki na rynki azjatyckie i afrykańskie oraz rozwój dostaw kalyatty, półproduktu wykorzystywanego w produkcji serów, szczególnie cenionego w państwach regionu.
Rosyjskie sery coraz bliżej światowej czołówki
Analiza obecnych trendów wskazuje, że rosyjski przemysł serowarski znajduje się w fazie dynamicznego rozwoju, który napędzany jest zarówno inwestycjami infrastrukturalnymi, jak i systematycznym zdobywaniem nowych rynków zbytu. Dalszy wzrost eksportu będzie zależał nie tylko od utrzymania wysokiego tempa rozbudowy mocy produkcyjnych, lecz także od skutecznej adaptacji do wymogów konsumentów w różnych częściach świata oraz zdolności do oferowania produktów o jakości i parametrach odpowiadających standardom międzynarodowym. Wszystko to tworzy podstawy do umacniania pozycji Rosji w globalnym rankingu eksporterów serów, a perspektywa osiągnięcia 180 mln dolarów wartości eksportu do 2030 roku wydaje się coraz bardziej realna.
Jarosław Malczewski
