Czym dokarmiać dolistnie kukurydzę?

Teraz warto skorygować zabiegi dokarmiania ozimin i zaplanować dokarmianie roślin jarych. O tym będziemy jeszcze pisać i przypominać znaczenie mikroelementów dla poszczególnych roślin. Dziś o dokarmianiu kukurydzy, szczególnie wdzięcznej za cynk i bor.

Nawożenie dolistne roślin wspiera pobieranie mikroelementów z gleby

Kukurydza średnio na jedną tonę plonu ziarna pobiera ok. 50 g cynku, 20 g boru, ale też sporo, bo 35 g manganu, 12 g miedzi,1 g molibdenu i 45 g żelaza. Pamiętajmy, że nawet wysoka zasobność gleb w mikroelementy, nie jest równoznaczna z ich dostępnością dla roślin. Pobranie mikroelementów z gleby ogranicza m.in. pH, wilgotność i antagonizmy między pierwiastkami. I temu można właśnie zaradzić przez nawożenie dolistne roślin.

Cynk ma duży wpływ na efektywność wykorzystania azotu, ale też tworzenie i płodność pyłku. Wpływa na te procesy, ale też trafia ostatecznie do ziarniaków. Przy plonie ziarna kukurydzy na poziomie 10 t/ha, rośliny powinny otrzymać w nawożeniu dolistnym ok. 0,5 kg cynku.

Bardzo istotny jest wpływ cynku na rozwój generatywny roślin. Chroni on ściany komórkowe przed toksycznym działaniem wolnych rodników tworzonych w warunkach silnego promieniowania słonecznego i chroni kukurydzę przed stresem suszy. Jest mikroelementem niezbędnym do tworzenia pyłku i poprawia żywotność jego ziaren.

Ostre objawy niedoboru cynku (żółte lub białawe pasy biegnące wzdłuż nerwów najmłodszych liści kukurydzy) występują rzadko. Jednak ok. 20% plantacji kukurydzy w Polsce wykazuje utajone niedobory cynku i dlatego trzeba go stosować zapobiegawczo, pamiętając, że jest on kluczowym partnerem dla azotu.

Ostre objawy niedoboru cynku (żółte lub białawe pasy biegnące wzdłuż nerwów najmłodszych liści kukurydzy) występują rzadko, a już te niewidoczne i utajone mocno ograniczają potencjał plonowania

FOTO: Marek Kalinowski

Aby cynk spełnił swą korzystną rolę w poprawie efektywności azotu, musi być zastosowany odpowiednio wcześnie – tj. do fazy 4–5 liści kukurydzy (najlepiej do 3 liścia) w dawce (zależnie od formy cynku) 0,5 do 1,5 kg/ha. Cynk działa plonotwórczo również w kolejnych dwóch krytycznych dla kukurydzy fazach – w okresie kwitnienia (zwiększa żywotność ziaren pyłku) i w okresie dojrzewania (rośliny bogate w cynk sprawniej asymilują i nalewają ziarniaki).

Zobacz też: Dokarmianie kukurydzy wzmocni jej odporność na warunki stresowe i poprawi wzrost

Dokarmianie kukurydzy borem

Korzystny wpływ boru jest wielostronny. Decyduje o prawidłowym wzroście roślin oraz lepszym ich gospodarowaniu wodą. Zwiększa również efektywność stosowanych nawozów NPK. Bor, jak zdecydowana większość mikroelementów, jest składnikiem najlepiej przyswajanym z gleb o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym.

Kukurydza jest wdzięczna za dokarmianie borem, ale aplikacja tego składnika musi nastąpić najpóźniej na 3 tygodnie przed kwitnieniem i w dawce od 0,3 do 0,6 kg B/hektar. W przypadku tego składnika, niedobory będą na roślinach bardzo wyraźne. Niedobór w czasie kwitnienia prowadzi do zakłócenia procesu formowania kolb i objawia się guzikowatością (szczerbatością) kolb. Szczyty kolb nie są zaziarnione, podobnie jak przy deficycie potasu.

Największe problemy z niedoborem boru pojawiają się w kukurydzy w lata suche, gdyż pierwiastek ten jest pobierany i transportowany w tzw. prądzie transpirującej wody. Dlatego, zwłaszcza w takich sezonach i w obliczu spodziewanej suszy, zalecane jest stosowanie tuż przed wyrzucaniem wiech boru oraz cynku, które wspólnie poprawią w takiej sytuacji płodność ziaren pyłku. W sytuacji zagrożenia suszą warto wykonać nawożenie tymi mikroelementami najpóźniej jak jest możliwy wjazd na plantację.

Upały i susza w okresie wiechowania zawsze wywierają piętno na rozwój generatywny kukurydzy. Pyłek jest mniej żywotny, a znamiona potrafi wysuszyć słońce. Przed tym stresem dobrze bronią się rośliny dokarmione borem i cynkiem i pozostałymi ważnymi mikroelementami

FOTO: Marek Kalinowski

Uzupełnienie miedzi i manganu w uprawie kukurydzy

Te mikroelementy są może mniej istotne, jak cynk i bor, ale ich niedobory redukują plonowanie. Miedź jest składnikiem enzymów oddechowych oraz utleniających. Niedostateczne odżywienie kukurydzy miedzią powoduje słabe zapylanie, zaburza rozwój ziaren oraz kolb. Mangan odpowiada za prawidłowy przebieg procesu fotosyntezy. Poza tym jest ważnym czynnikiem biosyntezy kwasów tłuszczowych, aktywuje wzrost rośliny, wiąże wolne rodniki, powstające w warunkach stresowych.

Miedź to składnik enzymów oddechowych oraz utleniających. Niedostateczne odżywienie kukurydzy miedzią powoduje słabe zapylanie, zaburza rozwój ziaren oraz wiązanie kolb. Najbardziej wrażliwe są młode liście, które przy znacznym niedoborze tego pierwiastka, więdną i skręcają się. Często pojawiają się również na nich brązowe plamy. Długotrwały brak miedzi może spowalniać wzrost całej rośliny.

Mangan odpowiada za prawidłowy przebieg procesu fotosyntezy i tworzenie chloroplastów. Poza tym jest ważnym czynnikiem biosyntezy kwasów tłuszczowych, aktywuje wzrost rośliny, wiąże wolne rodniki, powstające w warunkach stresowych. Na glebach o wysokim pH występuje problem dostępności manganu.

Ważne jest zatem kompleksowe dokarmianie kukurydzy z priorytetem dokarmiania cynkiem i borem. W programach zalecane są trzy zabiegi – pierwszy w fazie 3–5 liści kukurydzy, kolejne w odstępach co 7–14 dni. Kukurydza po terminie pierwszego zabiegu po prostu odpala rozwój i szybko uzyskuje wysokość uniemożliwiającą bezszkodowy wjazd w łan.

Marek Kalinowski